تجریش

قدیمی‌ترین محله‌ی تهران، شمالی‌ترین نقطه‌ی خیابان طولانی ولیعصر، تجریش باصفا، با بازار قدیمی خوش آب و رنگ خود، سال‌هاست که نه تنها مقصد تهران‌گردی گردشگرانی از کشورهای مختلف جهان است، بلکه گاهی مقصدی برای گذراندن یک آخر هفته‌ی مهیج برای تهران‌نشینان نیز می‌باشد. نام تهران تا همیشه با تجریش قدیمی با کوچه‌پس‌کوچه‌های پیچ در پیچ و دیوارهای آجری و خشتی خانه‌های قدیمی‌اش درهم تنیده شده است. با اسمارتیز همراه باشید تا درباره‌ی تجریش بیشتر بدانیم.

بهترین زمان دیدن تجریش

تهران شهر چهار فصل است. فصل بهار دل‌انگیز و بهشتی، تابستان گرم و ترافیک داغ، پاییز هزار رنگ رویایی، زمستان برفی و خشک و سفید. با همه‌ی این احوال برای دیدن تجریش هر زمانی از سال که هوس کردید می‌توانید اقدام کنید و هیچ چیزی مانع شما نخواهد شد، دیگر نه زمستان‌های سخت تجریش و کوچه‌های برف‌روبی نشده و لیز آن معنای چندانی دارد نه تابستان داغ و آفتاب میدان تجریش. گرچه هنوز هم بهار فصل نوبرانه‌ی میوه‌های بی‌همتای بازار تجریش است.

آدرس و راه‌های دسترسی به تجریش

می‌توان گفت میدان تجریش نه تنها میدان اصلی محله‌ی تجریش، بلکه به نوعی مهم‌ترین میدان تهران است. میدانی که نقطه‌ی پایانی خیابان ولیعصر است و عملا بالاتر از آن خیابان اصلی دیگری وجود ندارد. محله‌ی تجریش از شمال به دربند و محله‌های جعفرآباد و سعدآباد، از جنوب به تقاطع بزرگراه صدر و مدرس، از شرق به خیابان شریعتی و از غرب به محله‌ی زعفرانیه منتهی می‌شود.
برای دسترسی به میدان اصلی محله‌ی تجریش روش‌های متنوعی وجود دارد که در ادامه با‌هم بررسی می‌کنیم.
تاکسی: می توانید به راحتی از تمام پایانه‌های تاکسیرانی در سطح تهران استفاده کنید.
مترو: اگر قصد استفاده از خطوط مترو را دارید باید بدانید که اولین ایستگاه خط یک متروی تهران (خط قرمز تجریش-کهریزک) با نام ایستگاه تجریش در واقع در میدان قدس قرار دارد نه میدان تجریش. میدان قدس بالاترین قسمت خیابان شریعی است و فاصله‌ای کمتر از یک کیلومتر در شرق میدان تجریش دارد.  
اتوبوس: پایانه اتوبوس‌رانی بزرگ تجریش درست روبروی امام‌زاده صالح و ضلع جنوبی میدان تجریش قرار دارد که هنوز هم میان قدیمی‌های این محله، به نام قدیمی خود یعنی پل تجریش معروف است. مهم‌ترین خط اتوبوس‌های بی‌آر‌تی تهران، یعنی خط اتوبوس تجریش-راه‌آهن، در همین پایانه شروع می‌شود.

دانستنی‌های قبل از دیدن تجریش

تجریش از آن محله‌های قدیمی و سنتی تهران است که برای بیشتر مردم یادآور گشت و گذار در شلوغی همیشگی بازار سنتی تجریش است. جایی که بهترین مکان برای شروع یک تجریش‌گردی حرفه‌ای است. اگر اوایل روز را در این بازار سرپوشیده‌ی هزار رنگ شروع کنید، اواسط روز می‌توانید سری به امامزاده صالح زده و استراحتی داشته باشید و سپس به رستوران‌گردی و پاساژ گردی در تجریش بپردازید.

بازار تجریش

بعد از رسیدن به تجریش می‌توانید از هرکدام از ورودی‌های بازار وارد محیط سرپوشیده‌ی آن شوید. اگر از ورودی‌های شرقی یا شمالی وارد شده باشید، با مغازه‌های متنوع لباس‌فروشی، جواهرات، میوه خشک و آجیل و خشکبار، ساعت و عتیقه‌جات و چتر و کلاه و هر نوع کالایی که فکرش را بکنید مواجه خواهید شد. این مغازه‌های در تمام راهروهای منتهی به میدان اصلی بازار تجریش وجود دارند و همواره پر از مشتری هستند. هرچه به سمت میدان اصلی پیش بروید جمعیت بیشتر خواهد شد و تنوع مغازه‌ها نیز به سمت مواد خوراکی متمایل خواهد شد.

پاساژ قائم تجریش

اگر قصد خرید مانتو و لباس و کیف و کفش دارید پاساژ قائم تجریش بهترین گزینه برای شما است زیرا با محیطی مجزا از بقیه‌ی بازار تجریش به صورت پاساژی 6 طبقه با 700 واحد تجاری، محلی برای عرضه کیف و کفش و پوشاک، مخصوصا مانتو و لباس‌های مجلسی زنانه است. با اینکه نمی‌توان گفت پاساژ قائم تجریش بازاری برای خریدهای ارزان است اما معمولا نسبت به بقیه‌ی پاساژهای تجریش مانند تندیس و ارگ، قیمت‌هایی مناسب‌تر دارد. ساعت کاری پاساژ قائم تجریش از 10 صبح تا 10 شب است و معمولا تمام روزهای هفته غیر از تعطیلات و مناسبت‌های رسمی باز است.

تنوع میوه و سبزی بازار تجریش

حالا که در پاساژ قائم تجریش هم گشت کوتاهی زدیم می‌توانیم به مهم‌ترین و نوستالژی‌ترین نقطه‌ی تجریش، یعنی میدان اصلی بازار تجریش برویم، جایی که زیر سقف بلند آن از همان ساعات اولیه‌ی روز می‌توان تمام سبزی‌های کمیاب ایران را پیدا کرد، از سبزی‌های جالب خطه‌ی شمال با نام‌های زیبا گرفته تا سبزی‌هایی خاص و گاهی هم سبزی‌های فرنگی مثل مارچوبه و غیره که نوبرانه وارد این بازار می‌شوند. میوه‌های بازار تجریش هم که معرف حضور همه هستند، میوه‌هایی از سرتاسر جهان، پشن فروت و میوه‌ی کاکتوس و منگوستین و استار فروت و چندصد مدل عجیب دیگر که با توجه به قیمت‌های بالای آن‌ها امتحان کردن آن‌ها برای یک بار هم که شده خالی از لطف نیست. البته تمام این توصیف‌ها نباید باعث شود که از میوه‌ها و سبزی‌ها و سیفی‌جات متنوع داخلی چشم پوشی کرد؛ بازار تجریش پر از این محصولات تازه و سبز و سالم است و حتی می‌تواند میعادگاه گیاه‌خواران تهران باشد.

تکیه‌ی تجریش

از بازار تجریش که به سمت تکیه‌ی قدیمی تجریش برویم می‌توانی بافت قدیمی و فرسوده‌ی بازار را ببینیم، بافتی که از دوران قاجار به جا مانده و هنوز می‌توان در گوشه‌های خلوت بازار، از معماری تودرتو و زیبای آن لذت برد. تکیه‌ی تجریش در گذشته محلی برای اجرای آیین شبیه‌خوانی در مراسم عاشورا بوده اما امروزه تنها مراسم نوحه‌خوانی مذهبی در صحن مستطیل شکل وسط آن انجام می‌شود. این تکیه در ضلع شمالی آستان امامزاده صالح واقع شده و گرچه از زمان قاجار پابرجاست اما سیل سال 1366 تجریش، این تکیه‌ی بزرگ را طوری تخریب کرد که تقریبا می‌توان گفت هویت و اصالت تاریخی خود را از دست داد، گرچه طی ماه‌های بعد از سیل عملیات بازسازی کلی بر روی آن انجام شد و مردم محلی تجریش نیز اشیای تاریخی و مذهبی درون تکیه را که در جریان سیل گم شده بودند پیدا کرده و در محل مخصوص تکیه‌ی تجریش جمع‌آوری کردند. تکیه‌ی تجریش در تاریخ 25 مهر 1383در فهرست آثار ملی ایران با شماره‌ی ثبت 11215 به ثبت رسیده است.

امامزاده صالح تجریش

کمی پایین‌تر از میدان تجریش، چه از طریق کوچه پس کوچه‌های بازار تجریش و چه از طریق مسیر اختصاصی ضلع جنوبی میدان، می‌توانیم به صحن امامزاده صالح تجریش برسیم. بر اساس نوشته‌های کتاب‌های بحرالانساب و کنز الانساب و همچین کتیبه‌ی بالای سردر صحن امامزاده صالح، این حضرت از فرزندان امام موسی کاظم، امام هفتم شیعیان، و به عبارتی برادر امام رضا می‌باشد. امامزاده‌ای که روزانه 30 هزار نفر به زیارت آن می‌روند و سال‌هاست که هیچ زمانی از سال صحن مرقد ایشان از زائرانش خالی نبوده است. بنای اصلی بقعه‌ی امامزاده صالح تجریش با دیوارهای مستحکم و قطور و ابعاد داخلی 6 متر مربع، معماری زیبای این بقعه بر اساس نظر کارشناسان باستان‌شناسی و هم‌چنین کتیبه‌ی یافت شده در صحن امامزاده، مربوط به مربوط سدهٔ هفتم و هشتم می‌باشد. کتیبه‌ی مذکور که متاسفانه بعدها در زمان بازسازی صحن امامزاده صالح تجریش از بین رفته است، مربوط به سال 700 قمری و دوران پادشاهی غازان خان، از ایلخانان مغول در ایران بوده است. علاوه بر کتیبه‌ی از دست رفته، یک صندوق چوبی قدیمی مربوط به اواخر دوران صفویه یا اوایل سلطنت نادرشاه افشار نیز در محوطه‌ی امامزاده صالح وجود دارد. ضریحی که امروزه بر مزار امامزاده صالح تجریش می‌بینید ضریحی از جنس نقره‌ی اعلا است که در دو ضلع آن محفظه مشبک نقره‌ای و دو ضلع دیگر آن‌محفظه‌ی مشبک چوبی کار گذاشته شده است که از  وقفیات میرزا سعید خان، وزیر امور خارجه اواخر قاجار بوده است. بعدها صحن امامزاده صالح تجریش در سال 1200 قمری توسعه یافت و زمین‌های اطراف که توسط شجاع السلطنه، پسر ششم فتح‌علی‌شاه وقف امامزاده شده بود به این صحن افزوده شد. بنای امامزاده صالح تجریش در سال 1351 در فهرست آثار ملی ایران به شماره 909 ثبت گردیده است.

چنار کهن‌سال صحن امامزاده صالح تجریش

سرتاسر خطه‌ی مرکزی ایران و دامنه‌های البرز، می‌توان چنارهای کهن‌سال باستانی را پیدا کرد که خود به تنهایی جاذبه‌ی گردشگری جذابی، به جا مانده از نسل‌ها پیش هستند. از معروف‌ترین این چنارها، چنار کهن‌سال صحن امامزاده صالح تجریش بوده که بیش از هشتصد سال قدمت داشته و همیشه مورد توجه گردشگران خارجی بازدید کننده از امامزاده صالح بوده است. این چنار کهن‌سال با محیطی حدود 15 متر به شکلی رشد کرده بوده که هر شاخه‌ی آن به تنهایی از بسیاری از درختان قطورتر و سایه‌ی آن پناهی برای نمازگزاران و زائران بوده. می‌گویند در زمان حیات چنار کهن‌سال صحن امامزاده صالح تجریش، قهوه‌چی امامزاده بساط سماور و استکان و قندان‌های خود را در حفره‌ای در پایه‌ی این درخت جای می‌داده. این چنار عظیم بعد از سال‌ها استقامت، متاسفانه در سال 1379 خشک و بریده شده است.

مرکز خرید تندیس

از مراکز تجاری قدیمی تجریش می‌توان به مرکز خرید تندیس در خیابان شمالی میدان تجریش اشاره کرد. مرکز خریدی که به حراج‌های پایان فصل خود شهرت دارد و با اینکه سال‌ها پیش ساخته شده است اما به جرات می‌توان گفت از رقابت با رقبای خود از هر لحاظی سربلند بیرون خواهد آمد. چه از نظر قیمت اجناس و چه تنوع کالایی و چه مشتری مداری بوتیک داران قدیمی آن.

مرکز خرید ارگ تجاری

مرکز خرید ارگ در خیابان سعد آباد از مراکز تجاری جدید و لوکس تجریش است که با تمام امکانات مدرن یک مرکز تجاری در رقابت با انواع بین‌المللی مراکز خرید حرفی برای زدن دارد. در مرکز خرید ارگ تجریش تقریبا می‌توان گفت تمام برندهای پوشاک، آرایشی بهداشتی، جواهرات، کیف و کفش، و برندهای معتبر دیگر حضور ندارند.

شکم‌گردی در تجریش