تبدیل شدن باند فرودگاه‌ها به پارکینگ هواپیما به دلیل شیوع کرونا و لغو پروازها

ویروس کرونا از چین شیوع پیدا کرد و با سرعتی باورنکردنی سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داد. باتوجه به آمار مبتلایان و تلفات کرونا، به نظر می‌رسد که این ویروس مهلک قصد ندارد به این زودی‌ها دست از سر مردم دنیا بردارد. ویروس کرونا علاوه‌بر خسارات و تلفات جانی که به بارآورده آسیب جدی هم به بسیاری از کسب و کارها و مشاغل، علی‌الخصوص در حوزه‌های صنعت گردشگری و حمل و نقل وارد کرده‌است. ترس از گسترش بیماری کرونا و بسته شدن بسیاری از شهرها و کشورها، ترمز وسایل حمل و نقل عمومی را کشیده است و این روزها کمتر کسی حاضر می‌شود برای سفر کردن، جان خود را به خطر بیاندازد. پارکینگ هواپیماها، چالش جدیدی است که ایرلاین‌ها به دلیل کرونا با آن دسته‌وپنجه نرم می‌کنند.

شرکت‌های هواپیمایی در این ایام حال و روز خوشی ندارند و درحال گذراندن بدترین روزهای خود از نظر کسب درآمد، در سالیان اخیر هستند. طبق پیش‌بینی اتحادیه بین‌المللی حمل و نقل هوایی (IATA)، شرکت‌های هواپیمایی امسال حدود 250 میلیارد دلار ضرر می‌کنند. همه‌گیری کرونا در جهان باعث شده پروازهای شرکت‌های هواپیمایی یکی‌یکی لغو شوند و پروازهای دایر هم با کمترین مسافر ممکن به مقصد برسند. در چنین شرایطی که دخل و خرج پروازها جور درنمی‌آید، شرکت‌های هواپیمایی بهترین راه‌حل را زمین‌گیر کردن هواپیماهایشان می‌دانند. برای شرکت‌های هواپیمایی بزرگ و کوچک صرف نمی‌کند که با وجود هزینه‌های بالای پرواز مانند هزینه بنزین، مالیات، ترافیک هوایی، عبور از حریم هوایی کشورها و هزینه‌های سنگین دیگر به فعالیت خود ادامه دهند. درحال حاضر اکثر خطوط پروازی مسافری در دنیا تعطیل شده و فقط پروازهای باری انجام می‌گیرد.

لغو پروازها و زمین‌گیر شدن هواپیماها حالا چالش جدیدی را برای شرکت‌های هواپیمایی و فرودگاه‌های دنیا ایجاد کرده‌است و آن مشکل جای پارک هواپیماهاست. ویروس کرونا هزاران هواپیما را در جهان زمین‌گیر کرده و این درحالیست که فضای محدودی برای پارک این هواپیماها وجود دارد. برخی از ایرلاین‌های ایالات متحده آشیانه‌های موقتی را در بیابان‌های آمریکا ایجاد کرده‌اند و هواپیماهای خود را در آن‌جا پارک کرده‌اند. با این وجود تعداد هواپیماها آن‌قدر زیاد است که همچنان ایرلاین‌ها به شدت با کمبود فضای پارک هواپیماهایشان مواجه‌اند. گزارشات نشان می‌دهند که هم‌اکنون تمام آشیانه‌های اکثر فرودگاه‌های جهان پراز هواپیما هستند و دیگرظرفیت پارک هواپیماهای بیشتر را ندارند. به همین دلیل باندهای فرودگاه‌های بزرگ دنیا درحال تبدیل شدن به پارکینگ هواپیماها هستند. فرودگاه‌های بزرگی همچون فرودگاه هارتزفیلد-جکسون آتلانتا آمریکا، فرودگاه فرانکفورت و فرودگاه کاستروپ کپنهاگ، فضای باند فرودگاه و مسیر خزش (Taxiway) را به شرکت‌های هواپیمایی جهت پارک کردن هواپیماهایشان اجاره می‌دهند.

باند فرودگاه هارتزفیلد-جکسون آتلانتا که سال‌هاست لقب شلوغ‌ترین و پرمسافرترین فرودگاه جهان را یدک می‌کشد، با لغو شدن اکثر پروازهایش به پارکینگ هواپیماها تبدیل شده‌است. زیرا در شرایط فعلی کاربرد محلی برای پارک هواپیماها بسیار بیشتر از باند فرودگاه است. شرکت هواپیمایی دلتا که پس از آمریکن ایرلاینز، دومین شرکت هواپیمایی بزرگ جهان از نظر وسعت ناوگان محسوب می‌شود 600 فروند از 900 فروند هواپیمای خود را در 3 باند از 5 باند فرودگاه هارتزفیلد-جکسون پارک کرده‌است. مدیرعامل شرکت دلتا اعلام کرده‌است که در ماه‌های پیش‌رو پروازهای بین‌المللی شرکت دلتا 70 درصد کاهش می‌یابد. اما دلتا قصد دارد از فرصت ایجاد شده به بهترین شکل استفاده کند و هواپیماهای قدیمی خود مانند هواپیماهای سری McDonnell Douglas MD-80 و MD-90 و همچنین بوئینگ 767 300ER را بازنشسته کند. این شرکت همچنین تعدادی از هواپیماهای خود را به پارک هوایی پینال در آریزونا و فرودگاه جنوب کالیفرنیا فرستاده تا در آن‌جا پارک شوند.

موسسه سیریوم دیتا اعلام کرده‌است که تعداد هواپیماهای پارک شده در فرودگاه‌های سراسر جهان نسبت به سال قبل 2 برابر شده و اکنون بیش از 5000 فروند هواپیما در فرودگاه‌های جهان پارک شده‌اند. باتوجه به افزایش تعداد پروازهای کنسل و لغو شده در روزهای جاری، پیش‌بینی می‌شود که این تعداد در آینده نزدیک همچنان افزایش یابد. ایرلاین‌های بزرگ جهان به دنبال مکانی برای پارک هواپیماهای غول‌پیکر خود هستند و به عنوان مثال شرکت لوفت‌هانزا 700 فروند از هواپیماهای خود ازجمله تمام ناوگان ایرباس A380s خود را در فرانکفورت، هامبورگ و برلینبورگ پارک کرده اما بازهم جا کم آورده و یک فرودگاه نظامی را در زوریخ سوییس برای پارک هواپیماهای خود اجاره کرده‌است. تنها 63 هواپیمای شرکت هواپیمایی لوفت‌هانزا و زیرمجموعه‌های آن درحال پرواز هستند و بقیه آن‌ها در فرودگاه‌ها پارک شده‌اند و در حال خاک خوردن هستند. گروه هواپیمایی لوفت‌هانزا شامل شرکت‌های هواپیمایی لوفت‌هانزا، سوییس ایرلاینز، اتریش ایرلانز، بروکسل ایرلاینز، یورو وینگز و ایر دولومیتی است که سه تا از این شرکت‌ها کاملا تعطیل شده‌اند و بقیه نیز پروازهای کمی را انجام می‌دهند. درحال حاضر این شرکت فقط پروازهای باری و یا پروازهایی برای بازگرداندن آلمانی‌ها از سراسر جهان به این کشور را انجام می‌دهد. هم‌اکنون فرودگاه فرانکفورت که جزو شلوغ‌ترین و پرمسافرترین فرودگاه‌های اروپا و جهان است، تبدیل به پارکینگ هواپیماهای پرشمار لوفت‌هانزا شده‌است.

بزرگ‌ترین شرکت هواپیمایی جهان یعنی آمریکن ایرلاینز نیز نیمی از ناوگان هوایی خود، که شامل 500 هواپیمای کوچک و بزرگ می‌شود را زمین‌گیر کرده‌است. فرودگاه بین‌المللی تولسا در اوکلاهاما یکی از جاهایی است که شرکت آمریکن ایرلاینز هواپیماهای کوچک از قبیل بوئینگ 737-800 و هواپیماهای غول‌پیکر مانند بوئینگ 777-200 خود را در باند آن پارک کرده‌است. رئیس این ایرلاین آمریکایی روز 29 اسفند ماه در نامه‌ای اعلام کرد که بیش از 55000 پرواز این شرکت در ماه آوریل لغو شده‌اند که باعث کاهش 75 درصدی پروازهای بین‌المللی و همچنین کاهش 30 درصدی پروازهای داخلی این شرکت می‌شود. در دانمارک نیز هواپیمایی اسکاندیناوی نیز اعلام کرده که اکثر پروازهایش لغو شده‌اند و در نتیجه بیشتر ناوگان این شرکت که شامل 150 هواپیماست زمین‌گیر خواهند شد. این ایرلاین اروپایی با توجه به شیوع ویروس کرونا در سراسر اروپا و همچنین احتمال بسته شدن مرزهای کشورهای حوزه اسکاندیناوی به روی مسافران، تقریبا تمام فعالیت‌های خود را به حالت تعلیق درآورده‌است. هواپیمایی اسکاندیناوی پیش از شروع بحران کرونا درحال نوسازی ناوگان هواپیماهای خود بود و چند فروند از هواپیماهای جدید A320neo و A350-900 XWB خریداری کرده‌بود که هم‌اکنون در فرودگاه کاستروپ کپنهاگ زمین‌گیر هستند. تا این لحظه 150 هواپیما در باند فرودگاه و مسیرهای اطراف آن در فرودگاه کاستروپ دانمارک پارک شده‌اند.

در انگلستان نیز هواپیمایی بریتیش ایرویز هم 75 درصد از پروازهایش را لغو کرده و هواپیماهای خود را در فرودگاه‌های سراسر انگلستان پارک کرده‌است. این ایرلاین به‌جای متوقف کردن هواپیماهای خود در فرودگاه‌های شلوغی مثل فرودگاه لندن، آن‌ها را در فرودگاه‌های خلوت‌تری مثل فرودگاه گلاسکو و بورنموث پارک کرده‌است. شاید پیش خودتان بگویید که باوجود این همه جا در جهان، چرا شرکت‌های هواپیمایی با مشکل کمبود جا برای پارک هواپیماها مواجه شده‌اند؟ پاسخ به این سوال به وسواس شرکت‌ها در انتخاب بهترین و مناسب‌ترین مکان برای نگهداری از هواپیماها برمی‌گردد. ایرلاین‌ها به هیچ وجه حاضر نیستند هواپیماهای گران‌قیمت‌شان، که سرمایه اصلی آن‌ها به حساب می‌آید را در هرجایی بگذارند. مکانی که هواپیما در آن‌جا قرار می‌گیرد باید علاوه‌بر امنیت بالا، دارای شرایط مناسب برای حضور هواپیما باشد. شرکت‌های هواپیمایی معمولا به دنبال مناطق گرمسیر برای پارک هواپیماها هستند و به همین دلیل مناطق با عرض جغرافیایی پایین را ترجیح می‌دهند. از آن‌جا که معلوم نیست شرایط فعلی تا چه زمانی ادامه دارد، شرکت‌های هوایی امکانات لازم برای توقف طولانی مدت هواپیماهایشان را فراهم کرده‌اند.

شرایط ایجاد شده برای صنعت هوایی را نمی‌توان تماما تقصیر کرونا دانست چراکه بحران کمبود فضا برای پارک هواپیماها به دوران پیش از کرونا برمی‌گردد. زمانی که در ماه مارس سال 2019 (19 اسفند 1397) یک فروند هواپیمای بوئینگ 737 مکس در اتیوپی سقوط کرد، شرکت‌های هواپیمایی زیادی از قبیل یونایتد ایرلاینز، آمریکن ایرلاینز و Southwest هواپیماهای بوئینگ 737 مکس خود را در آشیانه‌های فرودگاه‌های سراسر جهان متوقف کردند تا بوئینگ نقص فنی این هواپیما را برطرف کند. سقوط هواپیمای اتیوپی باعث مرگ 157 مسافر آن شد و دومین سانحه سقوط برای هواپیمای 737 مکس بود. به همین دلیل به دستور ترامپ، پرواز کلیه هواپیماهای 737 مکس در آسمان آمریکا ممنوع اعلام شد و این هواپیما با وجود گذشت بیش از یکسال از این حادثه، همچنان در آشیانه‌های فرودگاه‌ها متوقف شده و فضای باارزشی را اشغال کرده‌است.