اگر قصد سفر به شوشتر را دارید و دنبال بنایی تاریخی و فوق‌العاده به غیر از سازه‌های آبی شوشتر می‌گردید، به
مسجد جامع شوشتر هم سری بزنید. این مسجد 1200 ساله، بعد از
مسجد جامع یزد، دومین مسجد جامع کهن ایران است. اگر می‌خواهید وارد مسجدی شوید که اهالی شهر از زمان عباسیان در آن نماز می‌خواندند، اینجا را از فهرست جاهای دیدنی شوشتر خط نزنید. با
اسمارتیز همراه باشید تا با مسجد جامع شوشتر بیشتر آشنا شوید.
شاید اینها را هم بپسندید!
بهترین زمان بازدید از مسجد جامع شوشتر
جنوب ایران در تابستان گرمای طاقت فرسایی دارد و بهار به نسبت گرمی، اما شوشتر به عنوان یکی از شهرهای جنوبی ایران، در پاییز و زمستان تا اوایل بهار هوا رو به خنک می‌رود و مطبوع است و در اصطلاح هوای مدیترانه‌ای دارد. بهترین زمان سفر به آن و بازدید از جاهای باستانی آن، نیمه دوم سال است. با این حال، بیشترین زمان ورود گردشگران به آن، تعطیلات نوروز و اوایل فروردین است.
راه‌های دسترسی به مسجد جامع شوشتر
آدرس: خوزستان، شهر شوشتر، خیابان مسجد جامع
هزینه بلیط و ساعات دسترسی به مسجد جامع شوشتر
هزینه بلیط رایگان است و زمان بازدید از مسجد جامع، تا زمانی که مسجد باز است امکان بازدید وجود دارد. حدودا یک ساعت بعد از نماز مغرب و عشا باز است. مگر در زمان‌هایی خاص که مراسم مذهبی برگزار می‌شود، زمان ورود و خروج مسجد هم تغییر می‌کند.
دانستنی‌های قبل از دیدن مسجد جامع شوشتر
- در زمان امام حسن (ع) که سیزدهمین خلیفه عباسی یعنی معتز بالله حکم‌رانی
می‌کرد، این مسجد ساخته شد و بعد در زمان خلیفه عباسی دیگری به اسم مسترشد
بالله کامل شد.
- مسجد جامع شوشتر قدیمی‌ترین منبر ایران را دارد: منبر 700 ساله و در سال 1316ه.خ در فهرست آثار ملی ثبت شد.
- طبق مستندات به دست آمده، بنای اولیه مسجد جامع شوشتر دارای یک شبستان رو به قبله بوده
است که به شیوه عربی منسوب است و از سبک این نوع معماری احتمال می‌رود در
دیگر ضلع‌های صحن آن، رواقی وجود داشت.
- بر اساس نوشته‌هایی از تذکره شوشتری، شبستان تا قبل از دوره صفویان کاملا
تیرپوش بوده است اما در دوره صفویان تیرهای چوبی که بر اثر سالیان تخریب
شده بودند کاملا از بین می‌روند و شبستان با طاق‌های آجری بر روی پایه‌های
از جنس سنگ پوشیده می‌شود. بنایی که امروزه می‌بینیم از معماری دوره‌ی صفوی
به جا مانده.
- بر اساس نوشته‌هایی از تذکره شوشتری، شبستان تا قبل از دوره صفویان کاملا
تیرپوش بوده است اما در دوره صفویان تیرهای چوبی که بر اثر سالیان تخریب
شده بودند کاملا از بین می‌روند و شبستان با طاق‌های آجری بر روی پایه‌های
از جنس سنگ پوشیده می‌شود. بنایی که امروزه می‌بینیم از معماری دوره‌ی صفوی
به جا مانده.
راهنمای بازدید از مسجد جامع شوشتر
قبل از اینکه وارد مسجد جامع شوشتر شوید دور تا دور مسجد را گشتی بزنید و نمای آن را ببینید. نمایی که از ظاهرش پیداست مصالحش از سنگ و آجر است. سنگ‌هایی که روی مناره یا دیواره مسجد به کار گرفته بعضا با رنگ آبی است که جلوه زیبایی به بنا داده است. ستون‌هایی از جنس سنگ تراش خورده با طرح طاق رومی بلند، دیواره بیرونی مسجد را می‌سازند. دیواره شرقی مسجد که بین گلدسته و مناره قرار دارد جز بنای اولیه خود مسجد است.
در قسمتی دیگر مناره‌ای را می‌بینید که مربوط به قرن هشتم هجری است و بخش اعظم آن از بین رفته است شما فقط یک مناره کوچک 16 متری می‌بینید. به سنت خلیفه عباسی در ساختن بنا، لوحی سنگی بالای هر بنای ساخت شده، ساخته می‌شد که اطلاعای درباره بانی سازنده آن بر روی آن حک می‌شد. در بالای مناره نیز چنین لوح سنگی دیده می‌شود و نام سلطان اویس بن حسن ایلکانی به‌عنوان سازنده حک شده است.
مناره مسجد جامع شوشتر
کم کم وارد حیاط مسجد شوید. شبستان مسجد 48 ستون سنگی دارد که نقوش لچکی بر روی بعضی از ستون‌ها دیده می‌شود. بین ستون‌ها سقف‌هایی گنبدی شکل خودنمایی می‌کند. در شبستان منبر چوبی‌ای وجود دارد که این منبر مهم‌ترین جاذبه‌ی تاریخی مسجد است. گفته شده است قبل از این منبر هیچ منبری ساخته نشده بود و این اولین و قدیمی‌ترین منبر ایران است. قسمت راست منبر برای مردم احترام و قداست خاص دارد. در این قسمت به خط کوفی نوشته‌هایی حک شده و مردم در روزهای خاصی روی آن شمع روشن می‌کنند و نذر می‌کنند. منبر در سالیان گذشته دچار آتش‌سوزی قرار گرفت و به همت مرمت‌گران، مرمت شد اما در آتش سوزی آسیب دید و یکسری کتیبه چوبی از بین رفت.
فضای گنبدی بین ستون‌ها
در شبستان کتیبه‌های چوبی به چشم می‌خورد، که روی آن‌ها به خط کوفی، نستعلیق و ثلث متن‌هایی نوشته شده است. جمعا 19 کتیبه در مسجد جامع شوشتر باقی مانده که توضیحاتی درباره ساخت بنا را می‌دهند و بعضی دیگرشان راجع به قوانین و فرمان‌های ورود به مسجد است مثل فرمان ممنوعیت شرب خمر و کبوتر بازی که با خط کوفی و روی لوح سنگی حک شده.
“قدیمی‌ترین کتیبه‌ی مسجد به قرن 4 ه.ق برمی‌گردد که درباره‌ی مالیات مردم
شهر است. براساس این کتیبه، مردم شوشتر برای گاو و گوسفند نیازی به پرداخت
مالیات نداشتند. ”
اگر به قسمت شرقی صحن مسجد جامع شوشتر بروید دو قبر کوچک می‌بینید که مربوط به سید عبدالله جزایری مولف تذکره شوشتر است و قبر پدرش سید نورالدین جزایری است.
وقتی وارد مسجد می‌شوید؛ دو محراب می‌بینید که هرکدام برای فصل گرم و سرد سال ساخته شدند. محرابی که در محوطه مسجد است برای روزهای گرم و محرابی که داخل مسجد است برای روزهای سرد. پایه‌های محراب پافیلی است که نمونه‌ای معماری قبل از اسلام است و سقف محراب با 12 نام علی آراسته شده که با ظرافت و مهارت دقیقی آجرچینی شده است.
معماری ستون‌گذاری و ابعاد ستون‌های مسجد از جذابیت‌های ساخت مسجد است. ستون‌های با ارتفاع 5 متر و قطور به قطر 1.5 متر، در نمای مسجد جالب است و جلب توجه می‌کند و همچنین مدل ستون‌گذاری که 12 ستون در شمال و 8 ستون در جنوب، چیدمان جالبی ایجاد کرده است.
مسجد جامع شوشتر در شب
برای دیدن بنا زمانی 1 ساعته کافی است. اگر با ماشن شخصی می‌روید، به نزدیکترین پمپ بنزین 4 دقیقه فاصله دارید. مجموعه پارکینگ اختصاصی ندارد اما در خیابان می‌توانید پارک کنید. با غذاخوری‌های اطراف هم فاصله بسیار کمی در حد چند دقیقه دارید.