قدم زدن در میان کوچه‌های تنگ بازار‌های قدیمی همیشه حس عجیبی دارد. کوچک‌ترین جزئیات هم آدم را شگفت‌زده می‌کند، مخصوصا اگر این بازار در شهری اصیل و تاریخی مثل یزد قرار داشته باشد.
بازار خان یزد، بزرگ‌ترین بازار تاریخی این شهر است. صنایع دستی، جواهرات و معماری زیبای مجموعه تاریخی بازار، ویژگی‌هایی است که اینجا را جذاب کرده. با
اسمارتیز همراه باشید تا در مورد این بازار یزد بیشتر بدانید.
شاید اینها را هم بپسندید!
بهترین زمان بازدید از بازار خان یزد
بهترین زمانی که می‌توانید برای بازدید از بازار خان یزد انتخاب کنید، از اواسط پاییز تا اردیبهشت ماه است. همان طور که می‌دانید، تحمل آب و هوای خشک و کویری یزد در فصل تابستان خیلی سخت است. دمای هوا در تابستان به 45 درجه هم می‌رسد و آفتاب سوزان فرصت لذت بردن از مسافرت را از آدم می‌گیرد. در زمستان هم، شب‌ها سوز استخوان‌سوزی دارد با این حال به نظر ما تحملش از گرما راحت‌تر است. این را هم باید بگوییم که در این زمان، خلوتی شهر بیشتر به چشم می‌خورد.
راه دسترسی به بازار خان یزد
آدرس:یزد، خیابان قیام، محله‌ی لب خندق
برای دیدن بازار خان یزد، باید به خیابان قیام و محله‌ی لب خندق بروید. در خیابان امام از هر کس که آدرس بخواهید، شما را راهنمایی خواهد کرد. علاوه بر بازار خان یزد، جاذبه‌های گردشگری دیگری هم در این منطقه قرار دارند که بازدید از آن‌ها خالی از لطف نیست. برای مثال موزه‌ی آب یزد، برج‌های دو‌قلوی لب خندق، حمام خان و امام‌زاده جعفر، از مکان‌های مورد علاقه‌ی توریست‌ها در این محله هستند. برای بازدید می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس و تاکسی استفاده کنید. اگر هم می‌خواهید از اتومبیل شخصی استفاده کنید، پارکینگ عمومی اطراف بازار زیاد است و مشکل جای پارک نخواهید داشت.
هزینه‌ی بلیط و ساعات دسترسی
برای بازدید از بازار خان یزد لازم نیست هزینه‌ای بپردازید. از 8 صبح تا 8 شب هر وقت که بخواهید می‌توانید از بازار خان بازدید کنید. فقط حواس‌تان باشد که بازار خان یزد جمعه‌ها تعطیل است.
دانستنی‌های قبل از دیدن بازار خان یزد
- قدمت این بازار قدیمی یزد، به دوران قاجار و ناصرالدین شاه بر‌می‌گردد. در گذشته، فقط خوانین از این بازار استفاده می‌کردند و عموم مردم اجازه‌ی خرید از آن را نداشتند. به همین دلیل به بازار خان معروف است.
- بازار خان یزد با طول 274 متر و ارتفاع بین 4 تا 6 متر، از بزرگ‌ترین بازار‌های یزد محسوب می‌شود که حدود 153 مغازه در آن فعالیت می‌کنند.
- بازار خان به بخش‌های مختلف شمالی، جنوبی، شرقی و غربی تقسیم می‌شود. 53 مغازه در بخش شمالی و جنوبی قرار دارد و طول این راسته 78 متر است. بخش شرقی و غربی با طول 180 متر و 100 باب مغازه، بخش بزرگ‌تر این بازار را تشکیل می‌دهد.
- بازار خان یزد، از بازار‌های کوچک‌تری تشکیل شده: بازار زر‌گری، بازار پنجه علی، بازار علاقبندی، بازار ملا اسماعیل، بازار کاشی‌گری، بازار افشار، بازار چیت‌سازی، بازار مس‌گری، بازار شاهزاده فاضل، بازار دروازه مهریز و بازار نخود بریز‌ها نام دارند.
- بازار خان، جزو مجموعه‌ی بزرگ‌تری به نام مجموعه خان است. این مجموعه، شامل بازار خان، حمام خان، مدرسه و میدان خان است که همگی در یک دوره ساخته شدند.بخشی از این مجموعه در دوران افشاریه ساخته شده است.
- محمد تقی خان بافقی و نوادگان او، وظیفه‌ی ساخت این مجموعه را بر عهده داشتند.
- بازار خان یزد با شماره‌ی 8544 در سال 1382 به ثبت فهرست آثار ملی ایران رسید.
راهنمای بازدید از بازار خان یزد
بازار خان یزد، چیزی بیشتر از مکانی برای خرید کردن است. از آن‌جایی که بخش بزرگی از بازار به فروش طلا و جواهرات اختصاص دارد، خیلی از گردشگران حتی دست خالی از این بازار بر‌می‌گردند. اما این دست خالی بودن فقط مربوط به قسمت مادی داستان است.
بازار تو‌در‌تویی که آدم را به اعماق تاریخ می‌برد. بوی خشت و گل که در سرتاسر بازار حس می‌شود، آرامش خاصی به آدم می‌بخشد. یکی از ویژگی‌های دوست‌داشتنی بازار خان یزد معماری شگفت انگیزی است که علاوه بر زیبایی خاصش، باعث می‌شود در روز‌های گرم سال هم هوای بازار خنک باشد.
کوچه‌های تنگ و تو‌در‌توی بازار خان یزد
بازار پنجه علی، بازار مسگران یزدی است. این بازار با 600 سال قدمت، ارزش تاریخی خیلی بالایی دارد.
“کافه پناهنده یزد در این بازار قرار دارد که بهترین عدسی‌ها و کباب کوبیده‌های بازار را دارد. ”
قنات‌ها از میراث‌های با ارزش شهر یزد هستند. از بازار محمد علی خان، دو رشته قنات با عمق 3 و 14 متر عبور می‌کنند. متاسفانه عبور این قنات‌ها از عواملی است که باعث تخریب و فرسوده شدن بازار می‌شود. با اختصاص دادن بودجه مناسب، باید معضل این قنات‌های رها شده را حل کرد.
بازار خان یزد، طراحی سنتی این بازار بسیار دوست داشتنی است.
در حین گردش میان کوچه پس کوچه‌های بازار، با صحنه‌های جالب زیادی مواجه می‌شوید. استادانی که با نهایت ظرافت بر ظروف مسی نقش می‌زنند، چانه‌زنی‌های کسبه با مردم و هیاهوی مغازه داران و مردم همیشه دیدنی است. حدود 20 تیمچه در این بازار وجود دارد که یکی از نشانه‌های اصالت این بازار است. تیمچه به حیاطی گفته می‌شود که دور تا دور آن حجره‌ها مشغول خرید و فروش هستند. معمولا مغازه‌های یک تیمچه از یک صنفند. نمونه‌های دیگر تیمچه را می‌توان در دیگر شهر‌های سنتی ایران مثل اصفهان، شیراز، تبریز و کاشان هم دید.
سقف بازار در قسمت تیمچه‌ها نمونه‌ی زیبا و منحصر به فردی از معماری سنتی ایرانی است.
بازار خان یزد، بهترین مکان برای خرید طلاست. نمونه‌های زیبایی از طلا در این بازار پیدا می‌شود که ممکن است دیگر هیچ‌جا آن‌ها را نبینید. چند حجره‌ی مروارید بافی هم در بازار هستند که همیشه سرشان شلوغ است.
در حد فاصل میدان خان و مدرسه خان، بازار قیصریه قرار دارد. بازار قیصریه که محل کسب درآمد پارچه‌فروش‌های یزدی است، نسبت به سایر قسمت‌های بازار خان شکیل‌تر و با‌شکوه‌تر است و با دو در چوبی که ارزش بالایی دارند بسته می‌شود.
گشت و گذار در بازار خان یزد، خستگی ندارد. این طرف و اون طرف، چهره‌ی ذوق‌زده‌ی گردشگران دیده می‌شود. این چهره‌ها باعث می‌شود هر چه بیشتر به تاریخ و فرهنگمان افتخار کنیم.
بازار خان یزد از مهم‌ترین بازار‌های یزد است.
هر وقت از خستگی نتوانستید گردش‌تان را ادامه دهید، کافههای کوچک و سنتی داخل بازارخان یزد، به کمک شما می‌آیند. چه چیزی بهتر از یک چای استکانی داغ با کیک یزدی می‌تواند خستگی آدم را در کند؟!
“دستمال و ترمه یزدی دو سوغاتی محبوب یزدی هستند که می‌توانید از بازار خان یزد تهیه کنید. ”
اگر به دنبال یک سوغاتی نسبتا ارزان قیمت می‌گردید دستمال یزدی گزینه مناسبی است. البته جنس مرغوب این دستمال‌ها ابریشمی است و نسبتا گران‌تر است. بعد از خرید حتما یک شب تا صبح دستمال را در آب بگذارید تا نرم شود.
بهترین مکان برای صرف غذا در این منطقه رستوران حمام خان است. این رستوران که در حمام خان یزد واقع شده، انواع غذا‌های سنتی و یزدی را در یک محیط آرام و زیبا برای شما آماده می‌کند و شما می‌توانید علاوه بر بازدید از یکی از مجموعه‌های تاریخی محبوب یزد، شکمی هم از عزا در بیاورید!