ارگ کریم خان از معروف‌ترین
جاهای دیدنی شیراز است که خیلی راحت می‌توانید پیدایش کنید. فرقی ندارد کجای شهر باشید، حتما و باید خودتان را به ارگ کریم خان برسانید، چرخی در باغ داخلش بزنید و بعد از آن در یکی از پالوده‌فروشی‌های اطرافش، خودتان را به فالوده‌ای مهمان کنید. پس هنگام برنامه‌ریزی برای
سفر به شیراز، ارگ کریم خان را هم در برنامه بگنجانید. برای آشنایی بیشتر با این بناری تاریخی، با
اسمارتیز همراه باشید.
شاید اینها را هم بپسندید!
بهترین زمان دیدن ارگ کریم خان
عید نوروز، اردیبهشت و آبان‌ماه بهترین زمان‌های سفر به شیراز هستند. محبوب‌ترین زمان برای دیدن شیراز در نظر همه‌ی ایرانی‌ها عید نوروز است. البته این زمان، شلوغ‌ترین زمان برای دیدن شهر است و در هیچ‌کجای شیراز جای سوزن انداختن نیست. خوبی سفر به شیراز در عید این است که شهر از شور و شوق خاص نوروزی برخوردار است و در اکثر جاهای دیدنی شیراز مثل
حافظیه و
سعدیه، مراسم و سفره نوروزی برقرار است.
بهترین زمان سفر به شهر شیراز، اواسط اردیبهشت ماه است چون فصل نارنج‌گیری شروع می‌شود. در این زمان شیراز مملو از
شکوفه‌های بهار نارنج و غرق در عطر بهشتی این گیاه می‌شود و باید به این نکته هم اشاره کنیم که شلوغی‌اش کمتر از عید است و لازم نیست با گرمای تیر و مرداد ماه دست و پنجه نرم کنید. یادتان باشد که در تقویم ملی ایران، 15 اردیبهشت، روز شیراز نام‌گذاری شده و در این روز در سرتاسر شهر شیراز، جشن و شور و نشاط خاصی برقرار است.
ضمنا در فصول پاییز و زمستان نیز، شیراز از آب‌وهوای مطبوعی برخوردار است و مسافران زیادی به‌خصوص در آبان‌ماه به آن‌جا می‌روند. اگر به بوی بهارنارنج حساسیت دارید، ما پاییز را برای شیراز و ارگ کریمخانی پیشنهاد می‌کنیم. در روزهای برفی یا بارانی هم بازدید از ارگ کریم خان بدون مشکل خواهد بود.
اما خود ارگ کریم خان نسبت به باقی دیدنی‌های شیراز خلوت‌تر است. اما این بدان معنا نیست که مکانی سوت و کور است. بلکه ارگ کریمخانی یکی از جاذبه‌های دیدنی پرطرفدار شیراز که در نزدیکی
بازار وکیل قرار دارد و از ارزش تاریخی خاصی برخوردار است.
نمای بیرونی ارگ کریمخانی با بارویش | عکس: سپهر محسنی
راه دسترسی به ارگ کریم خان
آدرس: ایران، استان فارس، شیراز، شمال شرق میدان شهدا
مسیر دسترسی: از مرکز شهر شیراز به سمت غرب در آزادگان به سوی بلوار باران بروید. در آزادگان به سمت راست به سوی خط کندرو بلوار مدرس بپیچید. 400 متر جلوتر از سمت چپ حرکت کنید تا در بلوار مدرس بمانید. حدود2 کیلومتر جلوتر به طرف میدان ولیعصر در جهت مستقیم به راه خود ادامه دهید. 200 متر جلوتر به سوی خیابان زند بروید. سپس به طرف بلوار زینبیه، گردش به چپ کنید. 450 متر جلوتر به طرف خیابان لطفعلی خان زند گردش به راست کنید. سپس بعد از گذراندن حدود 2 کیلومتر، در رستوران سنتی گلشن به سمت راست به سوی خیابان پیروزی بپیچید. 400 متر جلوتر در میدان، از اولین خروجی به طرف بلوار هجرت بروید. سپس به سمت خیابان ناصر خسرو، گردش به راست بکنید. کمی جلوتر به ارگ کریم خان می‌رسید.
متاسفانه ارگ کریم خان
فاقد پارکینگ است. ایستگاه مترو زندیه با فاصله 550 متر پیاده روی از ارگ کریمخانی قرار دارد. اگر نیاز به بنزین داشتید، در 4 کیلومتری ارگ، در سرداران، پمپ بنزین قرار دارد. در میدان شهرداری و 200 متری ارگ کریمخانی ایستگاه اتوبوس است.
هزینه بلیط و ساعات دسترسی
هزینه بلیط برای مسافران ایرانی: 3000 تومان
هزینه بلیط برای مسافران خارجی: 20000 تومان
ساعات دسترسی: 8:30 الی 21:30
دانستنی‌هایی قبل از دیدن ارگ کریم خان
این سازه را می‌توان به راحتی در گوشه‌ای از میدان شهدا، واقع در نزدیکی بازار وکیل شیراز پیدا کرد. نمای ساختمان شبیه
قلعه‌ای محکم است که کاملاً از آجر با کارکردی نظامی و مسکونی ساخته شده. ساخت ارگ کریم خان به نیمه دوم قرن 18 میلادی برمی‌گردد؛ زمانی که کریمخان زند شیراز را به عنوان پایتخت خود حکومت می‌کرد.
نما و معماری سازه یادآور قلعه‌های سلجوقی و ساسانی است. سنگرها یا برج‌های دیده‌بانی که در 4 گوشه قلعه هستند بسیار مستحکم بوده و با آجر تزئین شده‌اند. کسی نمی‌داند که چگونه برخی از جزئیات داخل ساختمان و برج‌ها را توانستند آنقدر ظریف کنده‌کاری بکنند. در گوشه جنوب شرقی ارگ، یکی از برج‌ها در حال سقوط است! سال‌هاست که این برج، کج شده و بعد از بارها مرمت، نتوانسته‌اند آن‌را سرپا کنند. اگر این برج سقوط کند، کل ارگ با خاک یکسان می‌شود. امیدواریم که چنین نشود!
بالای دروازه ورودی، کاشی‌کاری قابل توجهی از نقش رستم با یک دیو را مشاهده خواهید کرد. پس از ورود به هشتی، یک راهرو با یک باغ نارنج حیرت انگیز شما را وارد حیاط بزرگ می‌کند. باغ داخل حیاط بزرگ ارگ کریمخانی تقریباً 80 درصد مساحت را شامل می‌شود. کف حیاط، از زمان ساخت پوشیده از سنگ مرمر بوده. مسیری از مرکز باغ به وسط هر 4 طرف حیاط روبروی ایوان منتهی می‌شود که به برخی از اتاق‌های ساختمان ورود می‌کند.
معماری یکی از اتاق‌های ارگ کریمخانی | عکس از: سپهر محسنی
وقتی از هشتی وارد حیاط می شوید، در طرف مقابل حیاط، در زیر بادگیر بزرگ، ایوانی وجود دارد که فورا آن را خواهید دید. در داخل اتاق‌های زیبا و تزئین شده‌ی این بخش، مجسمه‌های مومی یا ماکت‌های جذاب مقامات زندی و دربار کریمخان قرار گرفته که حس و حال جالبی به محیط داده.
تزئینات دیواری و سقف‌ها نمونه‌های شگفت انگیزی از هنرمندی شیرازی‌ها در دوره زند است که در ساختمان‌های رسمی و غیر رسمی آن دوره به کار برده میشدند.
لباس‌های رنگارنگی که در این‌جا بر تن مجسمه‌ها دیده می شوند، هنگام مسافرت به مناطق مختلف ایران، هنوز هم توسط افراد محلی پوشیده می‌شوند.
راهنمای بازدید از ارگ کریم خان
برای دیدن فضاهای داخل ارگ کریم خان، زمانی
1 تا 2 ساعته کافی خواهد بود. هنگامی که به محوطه بیرونی ارگ می‌رسید، متوجه محوطه سبز اطراف قلعه می‌شوید. می‌توانید بعد از بازدید از ارگ، بیرون محوطه با دوستان یا خانواده خود بنشینید و نفسی تازه کنید. دورتادور خیابان اطراف قلعه، پر از مغازه‌های فالوده و بستنی فروشی و تریا است که انتخاب مناسبی در فصل تابستان هستند.
سپس وارد گیت بلیط فروشی می‌شوید و بعد از عبور از آن به حیاط بزرگ ارگ کریم خان می‌رسید. به‌نظرم اول حیاط را دور بزنید و در میان انبوه درختان آن غرق شوید. واقعا زیباست. در وسط حیاط، نیمکت برای نشستن هست.
سپس به اتاق‌هایی که سرتاسر حیاط تعبیه شده‌اند می‌روید. هرکدام از این اتاق‌ها یا موزه هستند یا در حال تعمیر و قفل شده. بعضی اتاق‌ها دارای مجسمه است. مجسمه‌هایی که هرکدام در حال انجام کار خاصی هستند و نمایانگر افراد مختلف در دوره زندیه است. متاسفانه نمی‌توانید وارد برج‌های دیده‌بانی شوید.
در گوشه جنوب شرقی حیاط، درگاهی وجود دارد که به حمام ارگ کریم خان منتهی می‌شود. این حمام زیبا تمام معیارهای معماری سازه‌های مشابه خود را دارد که باعث می‌شود بازدید از آن ارزشمند باشد. تزئینات ساده و در عین حال دوست داشتنی گچ کاری بر روی دیوارهای این حمام، دلالت بر عشق به گل و طبیعت دارد. چیزی که همیشه از هنرمندان شیرازی در آثار آن‌ها دیده شده است. وارد حمام که می‌شوید حس خنکی خوبی به شما دست می‌دهد. این به‌دلیل معماری فوق‌العاده حمام است. همگی حمام‌های سنتی ایران در تابستان، خنک و در زمستان گرم هستند. یکی از زیبایی‌های ارگ، حمام آن است که با اتاق‌های تودرتو و معماری خاص، گردشگر را جذب خود می‌کند.
نمای حیاط ارگ کریمخانی از یکی از ایوان‌ها | عکس از: سپهر محسنی
کف و صندلی‌های از جنس سنگ مرمر، استخرهای عایق‌بندی شده برای آب گرم و سرد، لوله‌های ساخته شده از خاک رس برای گرم کردن در زیر کف‌ها و انتقال آب و مواردی از این دست همه قابل مشاهده و نشانگر مهارت بالای مهندسان آن دوره است. پژواکی که صدای بازدیدکنندگان را در داخل سالن بزرگ برمی‌گرداند نمایانگر محیط پر جنب و جوش حمام‌های قدیمی بوده. به‌خصوص این‌که در این حمام خانواده سلطنتی با هم ملاقات می‌کردند و خودشان توسط بندگان شستشو و ماساژ میشدند و درباره مسائل سلطنتی با یکدیگر گفت‌وگو می‌کردند.