منارجنبان

از میان مقبره‌ها و آرامگاه‌هایی که تا به حال برای کسی ساخته شده، شاید منارجنبان عجیب‌ترین و جذاب‌ترین آن‌ها باشد. چند آرامگاه را می‌شناسید که با تکان دادن یک مناره، مناره‌ی دیگر به لرزش دربیاید. منارجنبان اصفهان، تنها بنای بدین شکل در ایران نیست، ولی قطعا شناخته شده‌ترین و معروف‌ترین آن‌هاست. با ما همراه باشید تا شما را با عجیب‌ترین مقبره اصفهان آشنا کنیم.

علت ساخت و معماری منارجنبان

منارجنبان، تنها یک مقبره معمولی‌ست. عارفی به نام "شیخ عمو عبدالله کارلادانی" که در قرن 7 هجری قمری وفات یافته در آن دفن شده است. ساخت بنا به دوره سلطان محمد خدابنده از ایلخانان و بازماندگان مغول در ایران برمی‌گردد. آنطور که از تاریخ ایران به یاد داریم، مغولان قومی وحشی و بدون عاطفه بودند اما در اثری که شاهد آن هستیم، نه تنها مهندسی و شکوه بلکه لطافت و زیبایی را هم می‌بینیم. این تغییر را می‌توان در فرهنگ غنی ایران‌زمین جستجو کرد که از یک مغول، مسلمانی عادل ساخت. علت تغییر نام این بنا از آرامگاه شیخ عبدالله به منارجنبان تنها جنبیدن و لرزش مناره‌های آن می‌باشد.
بقعه شیخ را به شکل یک مستطیل نه چندان بزرگ می‌توان دید که در ابتدا باغچه و فضای سبز به همراه راهرو و محوطه دیده می‌شود. در انتهای این مساحت نیز، ساختمان اصلی قرار دارد. از دور که به بنا نگاه کنیم، ورودی اصلی گنبدی شکل آجر نما، دو مناره و کاشی‌های فیروزه‌ای درون گنبد توجه ما را جلب خواهد کرد. بنای آرامگاه دارای دو طبقه است که ارتفاع نسبتاً بلندی هم دارند. از زیر ایوان اصلی که بخواهیم عبور کنیم، قطعاً کاشی‌ها و نقاشی‌های درون گنبد ما را خیره خواهد کرد. درون سالن نیز، مقبره‌های فراوانی از جمله شیخ عبدالله را می‌توان دید. اما نکته اصلی این بنا در مناره‌های آن است. جایی که اگر یکی از مناره‌ها را با ورود و تحرک فراوان بلرزانید، مناره دیگر نیز خواهد لرزید. البته این لرزش را تقریبا می‌توانید از درون ایوان نیز احساس کنید. لرزش این مناره‌ها به حدی‌ست که با چشم غیر مسلح هم قابل مشاهده است. مهندسی دقیق و بی نقص در ایران قدیم، تمام و کمال "اثر دوپلر" را از فیزیک دینامیک اجرا کرده است. این دو مناره از پی با یکدیگر در ارتباط هستند و هنگامی که یکی دچار لرزش و نوسان می‌شود، دیگری نیز برای کنترل بسامد و جلوگیری از ریزش بنا، دچار لرزش به همان اندازه می‌شود. این لرزش را می‌توان دلیل عمده تخریب نشدن ساختمان، پس از گذر تمامی این سال‌ها (حتی با وجود زلزله‌‌خیر بودن منطقه) عنوان کرد.

بهترین زمان بازدید از منارجنبان

استان اصفهان، آب و هوایی گرم و خشک دارد. نزدیکی به دو کویر اصلی ایران و البته کمبود آب در تمامی نقاط استان باعث شده که شاهد هوایی خشک و عاری از رطوبت باشیم. به همین دلیل، بهترین زمان بازدید از منارجنبان را می‌توان در فصل‌های بهار و انتهای تابستان (اوایل پاییز) داشت. در این ایام می‌توانید با خیال راحت و بدون آن که گرمای هوا شما را آزار دهد، از دیدن این مجموعه لذت ببرید. به دلیل دوری از شهر و فاصله‌ای نسبتاً زیاد تا مراکز دیگر تفریحی و تاریخی، بهتر است که برنامه بازدید از منارجنبان را در یک روز خالی بگذارید و از صبح زود برای آن اقدام کنید. می‌توانید صبح زود از اصفهان به راه افتاده و پس از بازدید منارجنبان به سراغ آتشگاه اصفهان بروید.

راه‌های دسترسی به منارجنبان

مسیر منارجنبان از طریق اصفهان، آدرس سرراستی دارد. کافی‌ست از طریق بزرگراه چمران وارد بلوار آتشگاه شوید و به سمت نجف آباد برانید. بعد از گذشت 5 کیلومتر به ورودی آرامگاه خواهید رسید. آخرین ایستگاه اتوبوس در ابتدای مسیر آتشگاه قرار دارد و به همین دلیل باید برای رسیدن به آرامگاه، راهی به جز وسایل نقلیه عمومی را در نظر داشته باشید. می‌توانید از تاکسی‌های بین شهری استفاده کنید ولی بهترین راه به همراه داشتن خودروی شخصی‌ست. پارکینگ مجموعه مقبره شیخ نیز در ساعات فعالیت بقعه باز است و می‌توانید از آن استفاده کنید.

هزینه‌ی ورودی و ساعات دسترسی

ورود به مجموعه آرامگاه شیخ عبدالله همه روزه (به جز ایام تعطیل) از ساعت 9 صبح تا 16 عصر برای عموم مردم آزاد است و هزینه آن برای اتباع ایرانی 3000 تومان در نظر گرفته شده است. هزینه پرداختی شما به صندوق میراث فرهنگی اصفهان ریخته می‌شود و در آینده برای مرمت و بازسازی بنا مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته با وجود اینهمه پرداختی برای تعمیر و نگهداری این بنا، متاسفانه منارجنبان اصفهان این روزها حال خوشی ندارد و در خطر ریزش دو مناره قرار دارد. به همین دلیل تنها بازدید از بقعه امکان پذیر است و بالا رفتن از مناره‌ها دیگر ممکن نیست. همانطور که در بالاتر اشاره کردیم، بهتر است که صبح زود به منظور بازدید از بنا از اصفهان حرکت کنید تا در ساعات اولیه باز شدن آرامگاه آن را ببینید. در همین گوشه و کنار بقعه می‌توانید رستوران‌ها، کافه‌ها و فست‌فودهای زیادی را پیدا کنید. می‌توانید وعده قبل ظهر را در کنار منارجنبان و ناهار را در مسیر آتشگاه میل فرمایید. برای بازدید از منارجنبان به زمانی نزدیک به 45 دقیقه تا 1 ساعت نیاز دارید و همین مقدار زمان نیز برای بازدید از آتشگاه نیاز است.

دانستی‌هایی در مورد منارجنبان

راهنمای رفتن به منارجنبان

بنای منارجنبان اگرچه در ایران و حتی جهان تک و یکتا نیست اما به دلایل زیادی مانند شیوه ساخت، میزان لرزش، سبکی  و نازکی مناره‌ها و قدمت دیرین آن، نظیر ندارد. ساختمان کنونی از قرن 8 هجری برای ما به یادگار مانده و کوششی مضاعف برای نگهداری و بازسازی را می‌طلبد. در سالیان اخیر، دیوارنویسی‌ها و خط‌کشی‌ها موجب تخریب دیوار و بدنه ساختمان شده که نیاز به بازنگری فرهنگی دارد. در هنگام بازدید از بقعه باید کاملا آرام و بدون جنب و جوش باشید. تا دجایی که ممکن است، سعی کنید از فضا و این بنای تاریخی لذت ببرید. منارجنبان چیزی نیست که بتوانید در هر شهر و دیاری آن را یافت کنید.
بنای منارجنبان در فاصله 3 کیلومتری آتشگاه قرار دارد و امکان اقامت در همین حوالی هم برای مسافران وجود دارد. مرکز فرهنگی فرهنگیان (شماره 5) اصفهان درست در نزدیکی همین دو اثر واقع است و می‌تواند گزینه خوبی برای اقامت فرهنگیان باشد. هتل ساسانیان کریمی نیز، برای دیگر مسافران فراهم می‌باشد.
در حوالی منارجنبان و آتشگاه، تعداد زیادی از مراکز غذاخوری (رستوران، فست‌فود، کافه) قرار دارد و حتی مرکز فرهنگی ورزشی فولاد مبارکه سپاهان نیز در دسترس شماست که می‌توانید از آن استفاده کنید. یک روز از سفر شما در اصفهان می‌تواند به گردش و بازدید از این دو بنا و گذران وقت در میان مراکز تفریحی و گردشگری حوالی آن سپری شود. سعی کنید تا با وقتی آزاد و خیالی آسوده به سمت منارجنبان و آتشگاه بروید تا زمان کافی برای بازدید را داشته باشید.
قصد سفر به اصفهان و بازدید از جاهای دیدنی این شهر را دارید؟ شاید خواندن مطلب «برنامه سفر اصفهان» به شما کمک کند.