از عجیب‌ترین و متفاوت‌ترین جنگلهای ایران که خیلی از خارجی‌ها برای چوب درختانش و حیواناتی که در آن زندگی می‌کنند، سر و دست می‌شکنند،
جنگل حرا است. شاخه‌های درختان حرا می‌توانند آب شور را به آب شیرین تبدیل کنند، خرچنگ‌هایش به قول محلی‌ها، گیتارنوازند و گِل و لایش برای لاغری استفاده می‌شود. می‌بینید چقدر جنگل حَرا عجیب است؟ اگر می‌خواهید قبل از سفر به حرا درباره‌اش بیشتر بدانید، این مطلب
اسمارتیز به دردتان می‌خورد.
بهترین زمان دیدن جنگل حرا
قشم، بزرگترین جزیره ایران، از مقاصد اصلی سفر در فصل زمستان است که به‌دلیل فراوانی
جاذبه‌های دیدنی، از پر مسافرترین شهرهای ایران هم محسوب می‌شود. البته نباید وجود بازارها و کالاهای فراوان و نسبتا ارزان در این منطقه را فراموش کرد که هم مغازه‌داران زیادی را از شهرهای بزرگ به این جزیره می‌کشاند و هم خیلی از مردم برای خرید لباس و مایحتاج سالانه‌ی خود به اینجا می‌روند.
این عکس به خوبی نشان می‌دهد که ریشه‌های درختان حرا چه وضعیتی در آب دارند.
“قشم در 3 ماه زمستان و عید نوروز، از شلوغ‌ترین شهرهای ایران و در تابستان، از خلوت‌ترین مقاصد گردشگری است.”
زمستان و بهار فصول خوبی برای بازدید از قشم هستند. متوسط دمای قشم از اوایل تیرماه تا اوایل شهریور، 40 درجه و متوسط دما از اوایل دی‌ماه تا اوایل بهمن 18 درجه است. به‌طور متوسط از اواسط پاییز تا اوایل بهار، دما بین 18 تا 25 درجه سانتی‌گراد در تغییر است. نتیجه می‌گیریم از اواسط آذرماه تا اواخر فروردین، زمان مناسبی برای قشم‌گردی است. اگر می‌خواهید در این جزیره چادر بزنید، از اوایل دی تا بهمن احتمال کمی برای بارش باران وجود دارد.
“اواخر تیرماه، جشن نوروز صیاد در قشم برگزار می‌شود. در این زمان، صیادان
به صید ماهی نمی‌روند و با لباس محلی به رقص و نواختن موسیقی می‌پردازند و
جشن می‌گیرند.”
اگر اهل خرید هستید و فقط برای بازارگردی به این جزیره می‌روید، زمستان و تابستان برای شما فرقی نمی‌کند. چون تنها می‌خواهید به دیدن چند بازار قشم بروید. در همه‌ی این بازارها سیستم خنک‌کننده وجود دارد. برای آب‌تنی در دریا، تابستان و بهار فصول خوبی هستند و در زمستان دمای آب بسیار کاهش می‌یابد. اواخر تیرماه، جشن نوروز صیاد در قشم برگزار می‌شود. در این زمان، صیادان به صید ماهی نمی‌روند و با لباس محلی به رقص و نواختن موسیقی می‌پردازند و جشن می‌گیرند.
راه دسترسی به جنگل حرا
آدرس: استان هرمزگان، بین بندر خمیر و قشم، در فاصله 60 کیلومتری غرب شهر قشم، تنگه خوران، بین جزیره قشم، جاده جنگل حرا
مسیر دسترسی: هیچ راه زمینی برای دیدن جنگل حرا وجود ندارد اما اگر با خودروی شخصی به قشم سفر می‌کنید باید تا بندرعباس بروید. از آن‌جا با قایق‌های موتوری که قیمت آن‌ها به ازای هر نفر 20 هزار تومان است تا قشم بروید. خودروی خود را به قایق‌های مخصوص بسپارید و مبلغ 75 هزار تومان پرداخت کنید تا آن‌را به جزیره برسانند. در 14 کیلومتری جنگل حرا، پمپ بنزین وجود دارد. به‌خاطر داشته باشید در جزیره قشم، خودروهای لوکس و خارجی به مسافران کرایه داده می‌شود.
نمایی دیگر از درختان جنگل حرا
سپس برای دیدن جنگل حرا باید به ورودی‌های حرا در روستای سهیلی و سپس اسکله سهیلی بروید. از آن‌جا باید با قایق‌های 6 نفره این منطقه را بازدید کنید. پیشنهاد می‌کنیم در گروه‌های 6 نفره به قشم سفر کنید در غیر این‌صورت باید صبر کنید تا هر 6 ظرفیت قایق پر شود و اگر می‌خواهید دربست بروید باید کل هزینه را پرداخت کنید. به‌دلیل دور بودن از اکثر شهرهای ایران، بهترین راه
سفر به قشم، سفر هوایی است. اما اگر در شهری نزدیک به جزیره قشم زندگی می‌کنید، از مسیرهای زمینی به بندر پل یا بندر خمیر بروید و از آن‌جا با کشتی‌های مسافربری به قشم می‌رسید. در طول این مسیر می‌توانید با ناخدا‌های بومی هماهنگ کنید تا از آب‌راهه‌های خاص بگذرند و از این طریق می‌توانید جنگل حرا را در طول مسیر دسترسی تا جزیره قشم ببینید.
هزینه بلیط و ساعات دسترسی
هزینه بلیط ورودی برای گردشگران ایرانی: رایگان
هزینه بلیط ورودی برای گردشگران خارجی: رایگان
ساعات بازدید: 24 ساعته. تعداد قایق‌ها هنگام غروب آفتاب کم می‌شوند اما می‌توانید در آن منطقه بمانید و به تماشای طبیعت بپردازید.
مدت زمان پیشنهادی برای بازدید از جنگل حرا: 1 الی 2 ساعت
هزینه قایق‌های گردشگری در اسکله: به ازای هر نفر 70 هزار تومان (به مدت یک ساعت با راهنمای محلی)
دانستنی‌هایی قبل از دیدن جنگل حرا
- برای‌تان سوال است که درختان جنگل حرا چگونه بوجود آمدند؟ جواب قدری پیچیده و جالب است: دانه‌های گیاه حرا روی درخت مادر رشد می‌کنند و بعدها همین دانه‌ها به نهال تبدیل می‌شوند. با بزرگ شدن نهال‌ها و تبدیل شدن‌شان به درخت، داخل مرداب می‌افتند. با اینکه آب دریا شور است اما این درخت‌ها با آن سازگاری دارند و بنابراین به رشد و حیات‌شان ادامه می‌دهند. همین شیوه‌ی حیات‌شان است که باعث منحصربه فرد بودن‌شان شده.
- برگ‌های درختان حرا بیضی، باریک و به رنگ سبز روشن هستند و طول هرکدام‌شان به 6 سانتی‌متر می‌رسد.
- نام علمی حرا به زبان انگلیسی Avicennia Marina است که از ابوعلی سینا گرفته شده.
- ارتفاع درختان حرا از 3 تا 6 متر است.
- مهم‌ترین مناطق رشد درختان حرا در ایران، کناره‌های شمال غربی جزیره‌ی قشم و جنگل نایبند استان بوشهر هستند.
- حرا در مناطق جنوبی ایران به نام‌های مختلفی شناخته می‌شود: در بوچستان تَمر، در بندرعباس حَرا، در بوشهر گُرم و به زبان عربی شوره.
- درختان حرا قدرت خارق‌العاده‌ای دارند. آن‌ها می‌توانند در فرآیندی کاملا هوشمندانه آب شور دریا را به آب شیرین تبدیل کنند.
- نوعی خرچنگ در جنگل حرا زندگی می‌کند که یک چنگالش از آن یکی کوتاه‌تر است. به خاطر همین محلی‌ها اسمش را گیتارزن گذاشتند!
- یک نوع ماهی هم در حرا زندگی می‌کند به اسم گِل خورَک یا اِشلَمبو. این ماهی هم می‌تواند در خشکی زندگی کند هم در آب. وقتی که بدنش مرطوب باشد لابلای گل و لای است و از راه پوستش نفس می‌کشد اما به محض اینکه بدنش خشک شد، به آب برمی‌گردد.
- می‌گویند اولین دُهل جنوبی از چوب درخت حرا درست شده است.
- چندین سال پیش لنج‌ها و قایق‌هایی که از خشکی به جنگل حرا می‌رفتند، با خودشان موش خرما به اینجا آوردند که مثل آفت به جان درخت‌ها افتادند. اما همین موش‌ها پای شاهین سینه‌خیاری آفریقایی را به حرا باز کردند. این نوع شاهین، معروف‌ترین شاهین دنیا برای شکار موش خرماها است.
- اگر در فصل بهار به حرا سر زدید، ممکن است شانس دیدن چند نوع عقاب دیگر و پرنده‌ی شکاری را هم داشته باشید که بهار هر سال به اینجا می‌آیند.
- وقتی آب دریا به مرحله مَد می‌رسد، هر شاخه درختان حرا حدودا /02 لیتر آب را جذب می‌کنند و وقتی فشار آب پایین می‌آید، با نور آفتاب، نمک را دفع می‌کنند و آب شیرین جذب این درختان می‌شود. درختان مانگرو (درختان جنگل حرا) زیاد عمر می‌کنند و این عمر زیاد باعث می‌شود تنه‌هایشان محکم شود.
- شاخه‌های درختان حرا یا مانگرو به آب نزدیک هستند و به عنوان آب شیرین‌کن عمل می‌کنند. وقتی که زمان مد آب می‌رسد، هر شاخه حدود 2 سی‌سی آب به خودش جذب می‌کند و وقتی که جزر اتفاق می‌افتد و آب پایین می‌رود، همان آب را جذب می‌کنند و نمکش را پس می‌زنند. در نتیجه آب شیرین جذب درخت‌ها می‌شود.
- جنگل حرا و تالاب بین‌المللی خورخوران، از سال 1361 به‌عنوان منطقه حفاظت شده سازمان محیط زیست ایران ثبت شد و از سال 1977 در فهرست جهانی سازمان یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره قرار گرفت. جنگل حرا یکی از 13 ذخیره‌گاه زیست کره ایرانی است.
- مرغ ماهی‌خوار، لک لک، مرغ سقا، مرغابی، مرغ دریایی، خرچنگ، شیلو، انواع صدف، مار دریایی و انواع قورباغه از حیواناتی هستند که در حرا زندگی می‌کنند.
- با توجه نقش پررنگ پروانه‌ها و حشرات در گرده‌افشانی درختان حرا، تمام سعی‌تان را بکنید تا به این موجودات آسیبی نرسد.
- به راهنمای محلی برای دیدن حرا اعتماد کنید. در بعضی از این مناطق، تراکم درختان آنقدر بالاست که آب‌راهه‌ها به بن‌بست می‌رسند. بنابراین قایق‌ها نمی‌توانند از این آب‌راهه‌ها عبور کنند. پس به قایق‌ران یا راهنمای محلی اصرار نکنید که وارد این مناطق شود.
- برای دیدن جنگل حرا بهتر است که از راهنمایان محلی کمک بگیرید. با این کار هم به اقتصاد محلی کمک کردید و هم با زیر و بم جنگل حرا کاملا آشنا می‌شوید. از مرکز قشم تا جایی که باید قایق‌های جنگل حرا برسید حدود 50 دقیقه فاصله است. معمولا قایق‌های زیادی در ساحل هستند تا شما را سوار کنند و به جنگل حرا ببرند. بعد از مدت کوتاهی قایق‌سواری، درختان سبز مانگرو را خواهید دید. جزر و مد آب جنگل حرا هر 6 ساعت یکبار اتفاق می‌افند و قایق‌رانان برنامه‌شان را طوری تنظیم می‌کنند که به زمان جزر یا پایین آمدن آب نرسند. چون اگر آب پایین باشد امکان عبور قایق‌ها از بین درخت‌ها وجود ندارد.
به جز گردشگران که با قایق‌ها به اینجا می‌روند، مردم محلی هم با قایق‌های‌شان هستند که برای هرس کردن درختان، جمع کردن گل و لای برای مصارف بهداشتی، صید ماهی و پرنده به اینجا می‌آیند. - به جز دیدن زیبایی‌های جنگل حرا، می‌توانید از غرفه‌های ساحلی هم صنایع دستی بخرید یا اینکه سراغ غرفه‌ی حنا بروید و روی دست‌تان نقشی بزنید.