روستای پالنگان

روستای تاریخی پالنگان معروف به «بهشت پنهان»، «ماسوله کردستان» و «سرزمین پل‌ها و پاله‌ها» روستای خیال‌انگیز و بکری است که به طرز جالبی، انسان، معماری و طبیعت با هم در تعامل هستند و شبیهش را نمی‌توان در شهرها پیدا کرد. پالنگان یکی از 7 روستای گردشگری کردستان است که هر سال کلی مسافر داخلی و توریست خارجی به اینجا می‌روند. در سفر به کردستان دیدن اینجا را حتما در برنامه‌تان بگذارید.

بهترین زمان دیدن روستای پالنگان

فصل بهار به‌خصوص اردیبهشت‌ماه با آب و هوا مطلوب و دل انگیزش، دشت‌های پر از لاله‌های واژگون (اشک مریم) و شقایق و رودخانه‌ی پر آب‌تر از همیشه، بهترین زمان بازدید از روستا است. هرچند زمستان پالنگان سردسیر است و دسترسی سختی دارد، با این وجود گردشگران حرفه‌ای و دوستداران طبیعت، برای دیدن منظره‌ی کوه‌های برفی این زمان از سال را ترجیح می‌دهند.

راه دسترسی به روستای پالنگان

روستای پالنگان در 48 کیلومتری شمال غرب شهرستان کامیاران در ابتدای اورامان کردستان قرار دارد. کامیاران بین سنندج و کرمانشاه واقع شده و از کرمانشاه 55 کیلومتر و از سنندج 75 کیلومتر فاصله دارد. دسترسی به آن از سنندج یا کرمانشاه از جاده‌ی کرمانشاه - سنندج امکان‌پذیر است. بعد از رسیدن به کامیاران باید از بلوار شاهو وارد جاده کامیاران – مریوان شده و حدود 50 کیلومتر دیگر را طی کنید تا به پالنگان برسید. فرقی ندارد از سنندج به پالنگان بروید یا از کرمانشاه، در هر دو مسیر باید حدود 2 ساعت در راه باشید. پیشنهاد می‌کنیم در مسیر سرسبز جاده‌ی پالنگان در عکاشه حتما نزدیک روستای "کاشتر" هم توقف کنید تا هم خستگی‌تان در برود هم از زیارتگاه، درختان زیبای بلوط و چشم انداز کوهستان شاهو لذت ببرید.
اگر می‌خواهید با وسیله نقلیه عمومی به پالنگان بروید دسترسی از سنندج یا کرمانشاه تا کامیاران با مینی‌بوس و تاکسی به‌راحتی امکان‌پذیر است، از کامیاران هم می‌توانید با تاکسی‌های خطی و مینی‌بوس‌ به پالنگان برسید اما از آنجایی که سرویس حمل نقل عمومی کامیاران به پالنگان برنامه زمان‌بندی منظم و مشخصی ندارد بهتر است از کامیاران با تاکسی دربست به پالنگان بروید.

دانستنی‌های قبل از دیدن روستای پالنگان

راهنمای بازدید از روستای پالنگان

خانه‌های پالنگان در دو طرف دره‌ی تنگی‌ور و در شیبی نسبتا زیاد ساخته شده‌اند. از دور که به سمت پالنگان قدم برمی‌دارید، خانه‌های پلکانی که پشت بام هر خانه، حیاط خانه‌ی دیگری است جلب توجه می‌کند. قدمت روستا 3000 سال است اما از آنجا که چندین بار ویران و دوباره ساخته شده روستای فعلی پالنگان حدود 500 سال قدمت دارد.
این روستا حدود 900 نفر جمعیت دارد. مردم روستا لباس‌های محلی رنگارنگ مخصوص به خود را می‌پوشند و به زبان کردی و گویش اورامی صحبت می‌کنند و تا حدود زیاد آداب و سنت‌های دیرینه‌شان را حفظ کرده‌اند. کشاورزی، دامداری، پرورش ماهی و صنایع دستی از مشاغل اصلی اهالی پالنگان محسوب می‌شود. خانه‌های‭ ‬پالنگان‭ ‬طوری‭ ‬روی‭ ‬کوه‌های‭ ‬شاهو‭ ‬نشسته‌اند‭ ‬که‭ ‬مشکل‭ ‬بشود‭ ‬گفت‭ ‬روستا‭ ‬کجا‭ ‬تمام‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬طبیعت‭ ‬کوهستانی‭ ‬از‭ ‬کجا‭ ‬شروع‌ شده‭ ‬ جهت بیشتر ساختمان‌ها روبه جنوب و جنوب شرقی و بافت روستا متراکم است. برای ساخت خانه‌ها، بدنه کوه تراشیده شده و بعد در آن خانه‌های سنگی بنا شده‌اند. مصالح به کار رفته در ساخت خانه‌ها، مصالحی بوم‌آورد و اغلب سنگ‌ است که به روش خشکه‌چینی روی هم قرار گرفته‌اند؛ یعنی اینکه هیچ ملاطی برای چسباندن سنگ‌ها استفاده نشده! بیشتر خانه‌های پالنگان دو طبقه هستند که طبقه‌ی پایین برای دام‌ها است و طبقه‌ی بالا برای سکونت صاحب‌خانه.   ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬همین‌طور که در روستا قدم می‌زنید و از دیدن معماری خانه‌ها و صورت مهربان مردم روستا لذت می‌برید، بد نیست به سیستم خیابان‌کشی روستا هم توجه کنید. مثلا یک راه اصلی به موازات رودخانه در داخل روستا کشیده شده که هم‌راستا با شیب طبیعی روستا است. از آن طرف هم برای دسترسی به سایر جاهای روستا مثل رودخانه، چند راه عمود بر شیب ایجاد شده که طبیعتا شیب‌شان بیشتر است و برای رفت و آمد راحت‌تر از پله استفاده شده. بعد از دیدن روستا، می‌توانید به سمت چشمه‌های جوشان بروید که در فاصله 700 تا 800 متری روستا هستند. این چشمه‌ها از کوه‌ها و ارتفاعات به دره تنگی‌ور می‌ریزند و بعضی‌های‌شان به خاطر عبور از شیب تند دره، آبشارهای زیبایی می‌سازند. مثلا چشمه‌های سید علاءالدین، خاتون و شیته در باغ شیخ عمر همینطوری هستند. چون روستا در دو طرف رودخانه ساخته شده، مردم محلی برای دسترسی به بخش‌های مختلف از پل‌های روی رودخانه استفاده می‌کنند که بارها و بارها خراب شده و دوباره آن‌ها را ساخته‌اند. پل اصلی داخل روستا، دوآو (دو آب)، پل ورودی قلعه پالنگان، پل تنگی‌ور و بقایای پل دختر به خوبی نشان می‌دهد که اهالی پالنگان چقدر برای ساخت پل زحمت می‌کشیدند.
حالا می‌رسیم به قلعه‌ی تاریخی پالنگان که در 800 متری جنوب شرقی روستا است. هنوز کسی نمی‌داند که تاریخ ساخت این قلعه‌ی صخره‌ای کی بوده اما در دوره‌ای جدید، امرای کلهر در اینجا زندگی می‌کردند. بعدها هم خاندان معروف اردلان که از والیان کردستان بودند، اینجا را تصرف می‌کنند. دروازه اصلی قلعه، برجک‌های نگهبانی، بقایای اتاق‌ها، آتشکده‌ها و پل‌های قلعه هنوز هم به جا مانده.
بعد از قلعه باید به سمت دره‌ی تنگی‌ور برویم تا کتیبه‌ای قدیمی را ببینیم. این کتیبه که حدود 2700 سال پیش نوشته شده مربوط به یکی از شاهان آشوری است. سارگن دوم که از پادشاهان قدرتمند آشوری بوده (عراق امروزی) در لشکرکشی‌هایش به ایران، دستور به ساخت این کتیبه داده که 50 متر بالاتر از سطح زمین است.
کمی آن‌طرف‌تر و روبروی کتیبه‌ی آشوری، شکافی کوچک هست که محلی‌ها به آن «زیناله» می‌گویند یعنی زندان کوچک که کاملا مشخص است کاربردش چه بوده.   و در آخر می‌رسیم به سندی تاریخی که از اینجا پیدا شد و به بنچاق اورامان معروف شد. این سند که به خط پهلوی اشکانی است و روی پوست آهو نوشته شده قدیمی‌ترین سند کشف شده در کل منطقه است. متاسفانه اصل سند در موزه‌ی برلین آلمان نگهداری می‌شود. تنها به این خاطر بنچاق اورامان را معرفی کردیم که بدانید در روستایی که قدم می‌زنید، یکی از قدیمی‌ترین سندهای املاکی دنیا پیدا شده.