کمتر کسی را می‌توان یافت که نامی از دماوند نشنیده باشد. بلندترین کوه ایران، از مهم‌ترین مقاصد کوهنوردان ایرانی و خارجی‌ست و در هر فصل، مشتاقان زیادی را به نوک قله و حتی دامنه خود می‌کشاند. این کوه استوار و باشکوه را می‌توان از شهرهای مازندران، تهران، گیلان، قزوین و حتی قم مشاهده کرد. اگر برای شما هم جالب است که راه‌های صعود و فتح کوه دماوند را بدانید، ادامه مطلب را از دست ندهید.
شاید اینها را هم بپسندید!
درباره کوه دماوند
قله دماوند در میان کمربند رشته کوه البرز قرار دارد. منطقه قرارگیری قله، به نام البرز مرکزی مشهور است و از شمال با مازندران، از جنوب با تهران، از شرق با سمنان و از غرب با گیلان همسایگی دارد. این کوه را می‌توانید از بیشتر شهرهای مازندران ببینید و به نوعی، نماد مازندران و گاهاً ایران به شمار می‌آید. استواری و شکوه این قله باعث شده که از قدیم الایام، در بسیاری از شعرها و نوشته‌های نویسنده‌های قدیمی نامی از دماوند وجود داشته باشد. ارتفاع قله دماوند به 5610 متر می‌رسد و به همین جهت، دوازدهمین نقطه‌ی مرتفع جهان از سطح دریا لقب گرفته است. این کوه از فعالیت‌های آتشفشانی در البرز مرکزی پدید آمده و می‌توان به نوعی کوه دماوند را، آتشفشانی خاموش نامید که هر از چند گاهی، تنها بخارهای گوگردی از خود خارج می‌کند. فعالیت‌های آتشفشانی دماوند، چند هزار سال پیش به اتمام رسید و بسیاری از زمین شناسان، سرسبزی و حاصل خیزی مازندران را به همان دوره فعالیت دماوند نسبت می‌دهند. البته در این بین نباید رشته کوه البرز را به عنوان سدی محکم برای نگه داشتن ابر و باران فراوان فراموش کرد.
“"ای دیو سپید پای در بند / ای گنبد گیتی! ای دماوند
چون گشت زمین ز جور گردون / سرد و سیه و خموش و آوند
بنواخت ز خشم بر فلک مشت / آن مشت تویی، تو ای دماوند"
«ملک‌الشعرای بهار»”
مسیرهای دسترسی به دامنه و کوهپایه دماوند
برای رفتن به کوه دماوند می‌توانید از مسیرهای متعددی اقدام کنید. سرراست‌ترین مسیر برای رفتن به دماوند، می‌تواند از سمت جاده هراز مازندران باشد. بسیاری از روستاهای جاده‌ی هراز در نهایت به دامنه و کوهپایه دماوند ختم می‌شوند. اگر شما خود را به روستای نمارستاق و بالا لاریجان از بخش لاریجان آمل برسانید، می‌توانید به منطقه‌ی دشت دریوک و منطقه حفاظت شده دشت لار بروید. از این دو روستا، فاصله‌ی کمی با دماوند خواهید داشت و نمای بی‌نظیر از کوه باشکوه کوه دماوند را می‌بینید. جذابیت این دو روستا در این است که می‌توانید مسیر تا کوهپایه را با دوچرخه کوهستانی نیز طی کنید و لذت ببرید. البته از روستاهای دیگر مانند لاسم نیز می‌توانید دامنه‌های دماوند را ببینید اما مسیر پیاده‌روی تا کوهپایه برایتان سخت و صعب العبور خواهد بود.
قله بلند دماوند
مسیرهای صعود کوه دماوند
کوهنوردان از مسیرهای متعددی برای صعود به قله دماوند استفاده می‌کنند. این مسیرها، به طور تدریجی توسط کوهنوردان دیگر و مردم محلی بهینه شده است و اکنون در مسیر هر کدامشان، می‌توانید پناهگاه‌ها و ایستگاه‌های مختلفی را ببینید. به طور کلی مسیر صعود به قله و پایین آمدن از آن به 4 جبهه‌ی مختلف زیر خلاصه می‌شود:
جبهه شمالی: برای صعود از طریق جبهه شمالی، باید خود را به روستای ناندل برسانید. پس از آن باید به سمت جان‌پناه اول دامنه دماوند حرکت کرده و به سمت یخچال دوبی بروید. در این قسمت می‌توانید جان‌پناه دوم را ببینید. مسیر جبهه شمالی، تفاوت کمی با مسیر جبهه شمالی شرقی دارد و تنها در ابتدای مسیر، فرق وجود دارد. شما پس از رسیدن به جان‌پناه دوم و عبور از صخره‌های آتشفشانی به همان مسیری می‌رسید که در جبهه شمالی شرقی به طور مفصل توضیح می‌دهیم.
جبهه شمال شرقی: برای صعود از سمت جبهه شمال شرقی باید حرکت خود را از روستای ناندل در 80 کیلومتری آمل شروع کنید. بعد از رسیدن به این روستا می‌توانید از خدمات کوهنوردی و ایستگاه‌ها و استقرارهای مختلفی استفاده کنید و استراحتی کوتاه و یک شبه در این روستای زیبا داشته باشید. پس از آن است که باید از جاده‌ی جنوبی روستا، به سمت گردنه‌سر حرکت کنید. اولین ایستگاه شما، پاکوب روتین است و پس از آن باید در مسیر رسیدن به قله یخچال‌های طبیعی دماوند، جان‌پناه تخت فریدون، دره یخار و تپه گوگردی را رد کنید.
نمایی زیبا از دماوند
جبهه غربی: برای صعود از جبهه غربی باید از مسیر روستای پلور و جاده‌ی دریاچه لار اقدام کنید. بعد از طی چند کیلومتر و در نقطه‌ای که جاده به دوراهی سد لار و چال چال می‌رسد، باید به سمت چال چال حرکت کنید. مسیرتان را آنقدر ادامه دهید تا به منطقه‌ی ورارود برسید. از آنجا با پای پیاده به پناهگاه سیمرغ رفته و می‌توانید کمی استراحت کنید. از پناهگاه سیمرغ نیز باید به سمت بارگاه سوم بروید و از آنجا نیز مسیر تا قله دماوند را طی نمایید. در نظر داشته باشید، شیب جبهه غربی، از دیگر مسیرها کمی بیشتر است اما مسیرتان تا قله کوتاه‌تر و سریع‌تر می‌شود. حدوداً 2 ساعت زمان را برای رفتن از پناهگاه سیمرغ تا بارگاه سوم نیاز دارید.
جبهه جنوبی: مسیر صعود به قله دماوند از جبهه جنوبی، جایی نزدیکی پلور یعنی در جاده هراز آغاز می‌شود. به دلیل قدیمی بودن مسیر صعود و آسان بودن آن، خیلی از کوهنوردان آماتور و تازه کار که هنوز آشنایی زیادی با دماوند ندارند از این مسیر صعودشان را آغاز می‌کنند. برای صعود باید از روستای پلور وارد جاده سد و دریاچه لار شده و پس از مسافت کوتاهی، مسیرتان را به سمت روستای رینه عوض کنید. بعد از حدود 7 کیلومتر، باید وارد جاده‌ی سمت چپ مسیر شوید. می‌توانید خودروی خود را در پارکینگ ابتدای جاده بگذارید و بعد وارد مسیر صعود شوید. اولین کمپ کوهنوردان را می‌توانید در ابتدای مسیر خاکی جاده ببینید که در کنار مسجد صاحب الزمان ساخته شده است. از این جان پناه تا کوه را باید به شکل پیاده طی کنید و در صورت بروز مشکل، در پناهگاه‌های بین راهی استراحت نمایید.
علاوه بر راه‌ها و مسیرهای ذکر شده، مسیرهای کمتر شناخته شده و کم ترددتر از روستاهای لاسم، گزنه و نمار وجود دارد. البته استفاده از مسیرها را برای تازه‌کاران و کوهنوردان آماتور توصیه نمی‌کنیم. همچنین اگر امکانش را دارید، از طریق تیم‌های کوهنوردی برای صعود به دماوند اقدام کنید و مسیرهای ناشناخته را به تنهایی طی نکنید.
نمای زیبا از دماوند
آب و هوای منطقه دماوند
آب و هوای منطقه‌ی دماوند، طبیعتاً سردسیری و کوهستانی‌ست. در بیشتر ماه‌های سال، این منطقه همراه با بادهای شدید و سرمای فراوان است، به طوری که حتی در گرم‌ترین روزهای تابستانی نیز، باید با پتو و لباس گرم بخوابید. از این رو، هنگام رفتن و صعود به دماوند، لباس گرم و تجهیزات گرمایشی را به همراه داشته باشید. نکته حائز اهمیت قبل از سفر به دماوند این است که حتماً از طریق افراد مطلع و باتجربه در رشته کوهنوردی، جزییات سفر در تمامی ماه‌های سال را در نظر داشته باشید. برای مثال، صعود از جبهه غربی که شیب فراوان و تند دارد، هنگام زمستان توصیه نمی‌شود. زیرا با وجود کم شدن طول مسیر و سرعت در صعود، امکان بروز بهمن و گرفتار شدن در بوران شدید وجود دارد. از مسیر غربی بهتر است در فصل بهار و تابستان حرکت کنید. خوب است قبل از رفتن، آب و هوای دماوند را از طریق وبسایت هواشناسی در روزهای آینده بررسی کنید تا تخمین دقیق‌تری از شرایط جوی منطقه داشته باشید (
هواشناسی دماوند).
راهنمای صعود به کوه دماوند
صعود به دماوند در هر فصل می‌تواند جذابیت‌های خاص خودش را داشته باشد. برای مثال در فصل بهار و خصوصاً ماه اردیبهشت، می‌توانید با صعود از جبهه غربی (دریاچه لار و دشت دریوک)، از دیدن دشت‌های شقایق و سرسبز دامنه‌ی دماوند لذت ببرید. صعود از مسیر روستاهای گزنه و ناندل هم می‌تواند برای فصل زمستان بهتر باشد. زیرا هم جان پناه‌های متعددی دارد و هم مسیری شناخته شده‌تر و سرراست‌تر دارد. اگر توانایی صعود ندارید ولی به دنبال دیدن دماوند از منظره جذاب و کم‌نظیری هستید، می‌توانید رفتن به روستای لاسم (در جبهه شرقی) و روستای نمار (در جبهه غربی) را امتحان کنید. با رفت نبه این دشت‌ها می‌توانید نمایی خیره کننده از دماوند را ببینید.
هنگام رفتن به دماوند، تمامی وسایل لازم و کافی را به خود به همراه داشته باشید. اگرچه در تمای روستاهای کوهپایه‌ای دماوند می‌توانید وسایل زیادی را تهیه کنید، اما قیمت‌های سرسام آوری را نیز خواهید دید. بهتر است قبل از حرکت به سمت دماوند، با خیال راحت تمامی وسایل مورد نیاز از قبیل لباس مناسب، کیسه خواب، چادر کوهنوردی، کفش مناسب، کوله‌ی کوهنوردی، چوبدستی و کلاه ایمنی را تهیه کنید. برای رفتن به تمامی مسیرها نیز می‌توانید از نوع ماشین و خودرویی کمک بگیرید. اما اگر به دنبال رفتن تا کوهپایه هستید، طبیعتاً باید از خودروهای افرودی کمک بگیرید. بعضی از محلیان نیز برای رفاه حال کوهنوردان و البته کسب درآمد، اقدام به تردد با ماشین‌های نیسان باری و حیوانات باربر (اسب و قاطر) می‌کنند.
به کوهنوردی علاقه‌مندید؟ مطلب «
علم کوه» را از دست ندهید.