13 جای دیدنی گرمسار که باید رفت

بهترین زمان سفر به گرمسار

بخشی از ساکنین گرمسار به‌دلیل تنوع آب و هوایی‌ شهرشان، در تابستان و زمستان ییلاق و قشلاق می‌کنند. در مجموع، بیشتر قسمت‌های شهر تابستان‌هایی غیر قابل تحملی و زمستان معتدلی دارد. اگر بخواهید شب‌های کویری گرمسار را ببینید تابستانش مساعد است و زمستانش طاقت فرساست.

کوه اژدها

در محدوده دهستان لجران، کوهی با ارتفاع 1265 متر از نادرترین پدیده‌های زمین‌شناسی ایران قرار دارد. کوه اژدها به‌صورت تصویری تناوبی از نوارهای موجی شکل که حاصل چندین لایه خاک سرخ، قهوه‌ای و سفید رنگ است، منظره‌ای شبیه به نقش اژدها ساخته است. این ساختار دیدنی بر اثر فعل و انفعلات زمین در طی سالیان و تناوبی از سنگ جوش، سنگ ماسه و شیل ایجاد شده است. زمانی که نیروها از دو جهت و هم‌زمان وارد می‌شوند چین خوردگی ایجاد شده که در زبان علمی، چین مرکب می‌گویند.
چین اژدها از سمتی به شغال دره و از سمت دیگر به گسل اژدها منتهی می‌شود. گسل گرمسار که از انتهای چین‌خوردگی رد می‌شود شکل چین‌خوردگی را از حالت افقی خارج کرده و در نهایت شبیه به اژدها دیده می‌شود.

حیات وحش منطقه

آبشار نمکی

مسیر حرکت قندیل نمک از چشمه آب شور ملک آباد سرچشمه می‌گیرد و به ریگ جن می‌رسد. چندین مسیر دسترسی به آبشار وجود دارد. از مسیر قصر بهرام، محیط‌بانی سفید آب و سپس ملک آباد، مسیر دوم: شهرستان آران و بیدگل و کویر مرنجاب، مسیر سوم: گرمسار، جاده سنگفرش صفوی، جاده ریگ جن، برای دیدن آبشار نمکی مجوز ورود به پارک ملی نیاز است.
اگر به دیدن معادن نمک علاقه دارید، علاوه بر آبشار نمک، گرمسار معادن نمک بسیار زیادی دارد که بخش عمده‌ای از نمک ایران را تامین ‌می‌کند. معروفترین آن، تونل نمک، بزرگترین تونل نمکی خاورمیانه است. تونلی بسیار بزرگ، گنبدی شکل، سطحی لغزنده دارد. داخل آن فضایی تاریک است که با چراغ قوه باید داخل تونل شوید و به مجوز اداره راهنمایی و رانندگی برای بازدید تونل احتیاج است.

قصر بهرام

در 7 کیلومتری بنا، چشمه شاهی نامور قرار دارد که از طریق کانال‌های سنگی آبش به سازه سرازیر می‌شد و علت دوری چشمه از بنا، این بود که حیوانات از هیبت بنا نترسند و راحت به چشمه تردد کنند. احمد مستوفی الممالک که خاندانش در این منطقه شکار می‌کردند گفته گورخرهای زیادی در آن منطقه زندگی می‌کردند اما در سال 1360 به بعد هیچ گورخری دیده نشده است. این کاروانسرا در گذشته مکان ارتباطی بین شرق و غرب کویر بود و بازرگانانی که از اصفهان می‌آمدند در کاروانسرا جهت داد و ستد کالا اتراق می‌کردند.
قصر بهرام دو در ورودی در قسمت‌های شمالی و جنوبی دارد و اتاق‌ها هم کنار درها است. حیاطی بزرگ، دارای تالاری با شاه نشین و طاقچه‌های در اطراف و ایوان بوده است. زیر تالار، زیر زمین بزرگی قرار دارد. کاروانسرا  دارای 24 اتاق کوچک، طویله سراسری و آخورهای متعدد، اتاق طبخ است و در چهار گوشه بنا برج دفاعی، تیرکش‌ها قرار گرفته‌اند.
در حال حاضر، قصر بهرام به‌عنوان پاسگاه شکاربانانی و اقامت گردشگران استفاده می‌شود. اگر می‌خواهید تجربه دیدن شب جادویی کویر را داشته باشید حتما شبی در این کاروانسرا اقامت کنید.

کاروانسرای عین الرشید

بعد از دیدن قصر بهرام 2 کیلومتر به سمت جنوب پارک ملی کویر حرکت کنید تا به قصر یا کاروانسرای عین‌الرشید، یادگار دوره صفویان برسید. متاسفانه در گذر زمان سقف‌ها و دیوارهایش فرو ریخته است. سقف‌ها و دیوارهایش آجری و سکو و پی سنگی دارد. یکی از سه کاروانسرای سیاه کوه است. یک چشمه آب شیرین کنار کاروانسرا قرار داشت که در گذشته آب چشمه گیاهان داخل باغ را سیراب می‌کرد، اکنون خارهای بیابانی به جای گل‌ها در منطقه می‌بینید.
یک آب انبار فرو ریخته در مجاور کاروانسرا و چشمه عین الرشید که در گذشته آبشخور بز و آهو بوده است در تپه‌ی مجاور قرار دارد. کاروانسرای عین الرشید دارای دو حیاط بزرگ است. ساختاری ایوان مانند، ورودی اصلی به حیاط است. در دو طرف ایوان، دو تالار که پنج در به حیاط دارند قرار دارد. کنار ایوان اتاقی است مخصوص خدمه که به تالار راه ندارد. زمان دیدن کاروانسرا یک ساعت است.

قصر حرمسرا

قصر حرمسرا بنای دیگری است در پارک ملی کویر که از دوره صفویان باقی مانده و در یک کیلومتری جنوب قصر بهرام است. گفته می‌شود زمانی‌که خاندان سلطنتی از اصفهان به مازندران می‌رفتند جهت سکونت به حرمسرا می‌آمدند و در باقی سال محل سکونت شکارچیان بوده است. آب قصر از طریق کانال‌های آب از دامنه سیاه کوه به داخل حوضی در داخل حرمسرا سرازیر می‌شد. بنا شامل تالار و دو ایوان و دو اتاق است که تقریبا بیشتر بنا تخریب شده است. کاروانسراهای دیگری چون: سفید آب، لکاب و آب انبار قیلوفه که شهرت کمی دارند نیز در مجموعه پارک ملی کویر وجود دارد.
می‌گویند اینجا بر اثر زلزله‌ای ایجاد شده و شباهت زیادی به دره گرند کنیون آمریکا دارد. پیدا کردن مسیرش شاید به تنهایی سخت باشد و احتیاج به یک بلد راه باشد. دوربین عکاسی‌تان را فراموش نکنید که ممکن است عکس‌های زیبایی از دست بدهید.

دریاچه نمک

کم کم از پارک ملی کویر خارج شوید. در مجاورت پارک ملی کویر، دریاچه نمک قرار دارد. زمینی پوشیده از رسوبات نمکی که در طی قرن‌ها از انباشه شدن سیلاب و آب‌های سطحی پدید آمده است. عمق نمک دریاچه، 5 تا 54 متر مربع تخمین زده شده است. زمانی‌که تبخیر اتفاق می‌افتد، نمک‌ها اشکالی پلی‌گن مانند تشکیل می‌دهند که منظره زیبایی است. در تابستان‌ها قطعات نمک به‌صورت شناور روی دریاچه دیدنیند. موجودات تک سلولی و پلانگتون‌ها داخل دریاچه ساکنند و در برخی فصول، فلامینگوها به اطراف دریاچه می‌آیند.
در 15 کیلومتری جنوب دریاچه جزیره سرگردان را می‌بینید. جزیره‌ای که در ارتفاع بیشتری نسبت به دریاچه نمک قرار دارد و از بلندای آن، دریاچه نمک منظره جالبی دارد. جزیره سرگردان که از سنگ‌های متخلخل آتشفشانی تشکیل شده است قصه‌ها درباره نامش زیاد است. عده‌ای می‌گویند به‌علت خطای دید و شکست نوری که وجود دارد جزیره، شبیه کشتی سرگردانی در یک کویر بینهایت است. محلی ها جور دیگری می‌گویند، آن‌ها اعتقاد دارند جزیره دایما در حال جابه‌جایی است و سرگردان است!
برای دیدن دریاچه نمک، دریاچه از جنوب به کویر مرنجاب می‌خورد. از شمال و غرب به کویر مسیله و از غرب به پارک ملی کویر می‌خورد. در جاده‌های بیابانی نقشه آنلاین، جی‌پی‌اس و بنزین و آب به همراه داشته باشید.

کویر ریگ جن

قسمت جنوبی کویر از شمال آن باتلاقی‌تر است. ممکن است با وسیله نقلیه هم نتوانید عبور کنید پس مسیرتان را کج کنید و بیخیال جنوب ریگ جن شوید. بخشی از زمین‌هایش باتلاقی است و گل و لایش به‌راحتی انسان را در خود می‌کشد. ریگ جن پر از تپه‌های شنی است که بر اثر وزش باد جابه‌جا شدند. کویری به وسعت 3800 کیلومتر مربع، هیج چاه و منبع آبی در ریگ جن وجود ندارد. به‌همین دلیل در هیچ دوره تاریخی مورد علاقه کاروان‌ها نبوده است و بیشتر مورد علاقه محققان و ماجراجویان است. برای رفتن به ریگ جن اگر از گرمسار می‌آیید به پارک ملی کویر بروید و از جاده سنگ فرش ملک آباد، سمت ریگ جن بروید.

آب انبارهای گرمسار

گرمسار دو تا آب انبار معروف دارد: آب انبار ناسار و آب انبار بزرگ. آب انبار ناساردر جنوب قلعه ناسار است که سیف‌الله معماریان سمنانی آن را ساخته و اسمش را روی سردر حک کرده. ناسار یا همان 9 حصار، با سایر آب انبارهای شهر از نظر فیزیکی متفاوت است.
آب انبار بزرگ دارای 40 پله و مخزنی استوانه‌ای و عمق 14 متر و قدمتش به دوره قاجاریان برمی‌گردد. برای دیدنش به مرکز گرمسار بروید تا در میدان امام خمینی و ضلع شمالی مسجد جامع گرمسار، آب انبار را ببینید.
حالا که به داخل شهر آمده‌اید از سوغاتی فروشی‌های شهر، سوغاتی‌های معروف گرمسار مثل نان‌های شیرمال، نان چای و نان بقسمات را هم بخرید. اگر در فصول گرم به اینجا می‌روید، انار و خربزه را هم فراموش نکنید.

روستای رامه   

روستا سبکی پلکانی دارد و به‌دلیل سرمای زیاد منطقه درختان گردو با عمری 500 ساله دارد و تنوع زراعت در منطقه بالاست. وجود قلعه 2000 ساله ضحاک، قبرستان و ظروف سفالی نشان از قدمت روستا دارد. رودخانه رامه و آبشارهای مرتفع از جاذبه‌های توریستی روستا است. رامه بین مسیر اصلی گرمسار به مازندران بوده و وجود قلعه‌هایی در مسیر: قلعه استوناوند با قدمتی هزار ساله، ریگ تپه و قلعه گبری نشان از اهمیت نظامی و تاریخی رامه است. از دیگر روستاهای معروف گرمسار، روستای قالیباف است.

خانه باقری‌ها

خانه‌ای دو طبقه از خشت خام و نمایی از آجر خطایی و آب انبار، خزینه و حمامی در حیاط که هنوز سالم مانده است. حوضی در میانه حیاط که نشان از اهمیت آب در فرهنگ ایرانی دارد. طبقه اول خانه، موزه اقوام است و طبقه دوم به آثار فرهنگی و لباس اختصاص پیدا کرده. خانه باقری‌ها در بلوار آیت الله کاشانی، کوچه شهید فیصلی قرار دارد و یک ساعت زمانی کافی برای بازدیدش است.