سمنان از شهرهای حاشیه کویر است که کمتر کسی برای گردش به آن می‌رود اما جاهای دیدنی سمنان را که بشناسید، هنگامی که برای زیارت به مشهد می‌روید، چند روزی هم در این شهر زیبا، با آب‌و‌هوای خشک و معتدل اقامت می‌کنید و با تاریخ چند هزارساله، حوادث ناشی از لشکرکشی‌ها و مهاجرت‌های بین شرق و غرب و تمدن دیرینه سمنان آشنا می‌شوید.
شاید اینها را هم بپسندید!
دروازه ارگ سمنان
ارگ سمنان که در میدان ارگ سمنان واقع شده، در گذشته مرکز حکومتی، شامل ساختمان‌های اداری، تلگراف‌خانه، آب انبار و حمام بوده و تنها بخش باقی‌مانده آن یعنی دروازه شمالی در سال 1302 در زمان ناصر الدین شاه ساخته شده است. برای بازدید از این بنای تاریخی لازم نیست ورودیه پرداخت کنید و هر زمان از شبانه‌روز میتوانید آن را ببینید. میدان ارگ سنگ‌فرش شده و افراد کم‌توان یا ناتوان در هنگام بازدید به مشکل بر نمی‌خورند.
جاهای دیدنی سمنان؛ در هر زمان از روز میتوانید از ارگ بازدید کنید | عکس: فروغ متولی
برای خریدن تنقلات به فروشگاه تعاونی مصرف فرهنگیان در 70متری ارگ سمنان بروید. غذا را هم میتوانید در کافه رستوران شهریخی در 90 متری میدان ارگ بخورید. کنار میدان ارگ پارکینگی وجود ندارد اما میتوانید اطراف چادر بزنید و اگر بنزین خودروی‌تان تمام شد، به پمپ بنزین جلالی در خیابان 17 شهریور و 3 کیلومتری میدان ارگ بروید.
مسجد جامع سمنان
مسجد جامع سمنان در خیابان امام سمنان قرار گرفته و در زمان خلافت علی بن ابیطالب روی بازمانده آتشکده زرتشتیان بنا شده و بعدها نمای آن، در زمان سلجوقیان و قاجار بهبود یافته است. هنگام بازدید از مسجد جامع سمنان، خودروی‌تان را در پارکینگ عمومی خیابان امام که روبه‌روی مسجد جامع سمنان واقع شده، بگذارید. یکی از زیباترین مناره های تاریخی که از دوره سلجوقی باقی مانده در گوشه شمال شرقی مسجد جامع سمنان است و در کنار شبستان شرقی قرار دارد و به آن منار مسجد جامع نیز می‌گویند. در محدوده و محوطه مسجد جامع سمنان پله‌ای وجود ندارد بنابراین افراد کم‌توان یا ناتوان، طی بازدید با سختی مواجه نمی‌شوند. در محوطه مسجد، سرویس بهداشتی هست اما بوفه وجود ندارد و اگر تنقلاتی خواستید، باید در 100 متری مسجد جامع سمنان به سوپرمارکت بهرام بروید. همان اطراف کبابی علیان را هم می‌بینید اما اگر رستورانی با جای نشستن مناسب‌تر دوست دارید به کبابی اخلاقی بروید. اگر لازم بود بنزین بزنید، یک پمپ بنزین در 5/1 کیلومتری مسجد جامع سمنان، در خیابان حکیم الهی، واقع شده است.
مسجد امام سمنان
مسجد امام سمنان، به مسجدشاه یا مسجد سلطانی هم معروف است. ذوالفقارخان، حاکم سمنان در زمان فتحعلی‌شاه قاجار، بسیار مستبد بود و از مردم شهر مالیات سنگینی می‌گرفت. هنگامی که ذوالفقارخان از دنیا رفت، فتحعلی‌شاه با اموال مصادره شده‌اش مسجدی ساخت تا دوان ستم او جبران شود.
جاهای دیدنی سمنان؛ افراد ناتوان مشکلی در بازدید از مسجد نخواهند داشت | عکس: مهدیه قاسمی
برای بازدید از مسجد امام سمنان، همه روزه از صبح تا غروب میتوانید مراجعه کنید و باید به ضلع جنوبی خیابان امام، روبه‌روی میدان تیر انداز بروید و خودروی‌تان را در پارکینگ امام، پارک کنید. در مسجد امام سمنان سرویس بهداشتی وجود دارد. سطح محوطه آن صاف است و افراد کم‌توان یا ناتوان برای بازدید از آن مشکلی ندارند. اگر دل‌تان ضعف رفت، از خواربار فروشی طاهریان در چند قدمی مسجد، خرید کنید یا به کبابی اخلاقی بروید.
گرمابه پهنه سمنان
گرمابه پهنه سمنان، حمامی به‌یادگارمانده از دوره‌ی صفوی و قاجار است و به آن حمام حضرت یا حمام پهنه هم می‌گویند. این حمام از سال 1367 تبدیل به موزه شده و در محدوده خیابان امام، کنار مساجد امام و جامع قرار گرفته است. از قسمت‌های جالب این حمام، کاشی‌کاری و اشعار نستعلیق سردر آن و اسکلتی 4500 ساله، متعلق به مادر و جنینی در شکمش است. هر روز از ساعت 9:00-19:00 با پرداخت 15000 تومان میتوانید از این موزه دیدن کنید.
موزه مردم‌شناسی سمنان در محل حمام پهنه سرویس بهداشتی ایرانی دارد اما در بخش ورودی و داخل حمام چند پله می‌خورد؛ در ورودی آن باریک است و سطح ویلچررو ندارد؛ بنابراین برای افراد کم‌توان یا ناتوان مناسب نیست.
بازار سمنان
بازار سمنان، 180 سال پیش در دوره قاجار بنا شده و در محدوده خیابان امام سمنان قرار دارد. البته پایه نخست این بازار در دوره ایلخانیان و نزدیک به 700 سال پیش بنا گذاشته شده است. معروف‌ترین قسمت بازار سمنان را «شیخ علاءالدوله» می‌نامند که قرن 8 هجری قمری به همت شیخ علاءالدوله سمنانی عارف مشهور زمان خود ساخته شد و در دوره‌ای چون به گورستان می‌رسید، بازار مرده‌ها نام داشت.
جاهای دیدنی سمنان؛ بازار سمنان سقف خشتی دارد | عکس: حسین حیدریه
بازار سمنان معماری کهن ایرانی دارد و سقف‌های خشتی و آجری آن متناسب با شرایط آب و هوایی منطقه‌ی کویری است. در محدوده بازار، سرویس بهداشتی ایرانی وجود دارد. سطح بازار هم صاف است و افراد کم‌توان یا ناتوان میتوانند از آن بازدید کنند. این بازار بین خیابان امام و شهدای سمنان قرار گرفته و از صبح تا عصر باز است.
برای صرف غذا میتوانید به کافه رستوران سنتی کهنه دژ بروید که خارج از بازار در خیابان کنار بازار، خیابان کهنه دژ قرار گرفته است. اگر تنقلاتی هم احتیاج داشتید، سوپرمارکت مهدی در خیابان امام به سمت میدان امام، 100 متر بعد از خیابان کهنه دژ، قرار گرفته است.
موزه مهر و سکه کومش
گردشگران میتوانند با پرداخت 12000 تومان، همه‌روزه از ساعت 8:30-13:30 موزه مهر و سکه کومش را ببینند. این موزه کنار مسجد امام سمنان قرار دارد. هنگامی که در جاهای دیدنی سمنان در محدوده خیابان امام گردش می‌کنید، میتوانید سری هم به موزه مهر و سکه کومش بزنید. در این موزه ابزارهای مبادلاتی کالا مانند حلقه‌های مبادلاتی، پول‌های اولیه، سکه، اسکناس، سفته ، برات و ابزارهای پول، از دوره باستان تا معاصر، نگهداری می‌شود. کومش، نام یک ایالت تاریخی شامل، هکاتوم پیلُس، قومس، سمنان، دامغان، بسطام، بیار، فیروزکوه، فریم، دماوند، شهمار، دربند و درجزین بوده است.
آرامگاه پیر نجم الدین
آرامگاه پیر نجم‌الدین سمنان در حد فاصل میدان پیروزی و خیابان 7 تیر جنوبی قرار گرفته و در گذشته از قبرستان‌های بزرگ سمنان بوده است. در حمله مغول‌ها به ایران، پیر نجم‌الدین دادبخش، پیشاپیش مردم به دفاع از برج و باروی سمنان پرداخت اما بعد از مقاومت زیاد شکست خورد و بعدها مردم سمنان در قرن7 هجری قمری این مقبره را برای او بنا کردند. شما میتوانید در هر ساعت شبانه‌روز به طور رایگان از این بنا دیدن کنید. این آرامگاه سرویس بهداشتی یا پارکینگ ندارند اما مسطح است و افراد کم‌توان یا ناتوان برای بازدید از آن با مشکل مواجه نمی‌شوند.
اگر گرسنه شدید میتوانید، چند قدم آن‌طرف‌تر از آرامگاه پیر نجم‌الدین، نبش خیابان کشاورز، از سوپر مارکت آلما خرید کنید یا به رستوران ایرانیان در خیابان پیروز و 500 متری آرامگاه پیر نجم‌الدین بروید. در صورتی‌که بنزین خودروی‌تان تمام شده میتوانید در پمپ بنزین جلالی، در ابتدای بلوار معلم بنزین بزنید؛ این پمپ بنزین حدود 4 کیلومتر با آرامگاه پیرنجم‌الدین فاصله دارد.