10 جای دیدنی ساوه که باید رفت

بهترین فصل سفر به ساوه

از آن‌جایی که شهر پر از ییلاقات خوش آب و هواست شش ماه اول سال، زمان خوبی است. در زمستان شهر هوای سرد و خشکی دارد و برخی از روستاهایش برفی و زمستان بسیار سردی دارند.

غار آقداش

در دهستان کوهپایه، در بخش نوبران، روستای کوچک آقداش با جمعیتی حدود 67 خانوار وجود دارد. روستا در دل کوه است و صبح‌ها که ابر پایین می‌آید، مه صبحگاهی، صحنه بی‌نظیری می‌سازد. کوه‌های روستای آقداش مقصد کوهنوردی کوهنوردان است. دامنه و کوهپایه کوه‌هایش در اکثر سال سرسبز است و محلی برای گردشگری روزانه، زمستان روستا برفی و سرد است. مسیر شمال شرقی روستای آقداش را پیش بگیرید و به سمت غار آقداش بروید. غاری که زمانی محل زندگی غارنشینان بوده است. بر دیواره‌هایش نقاشی‌هایی از عصر شکار، که کار دست غار نشینان است را می‌بینید. این غار، مهمترین اثر باستانی نوبران است و از نظر باستان شناسی دارای اهمیت زیادی است. برای رفتن به غار از دهنه باریکی عبور می‌کنید و وارد غار می‌شوید. ترجیحا برای روشن‌تر شدن فضا، چراغ قوه‌ای همراهتان باشد. هزینه بازدید از غار رایگان است.
 

شهر زیرزمینی آوه

این قسمت سفر برای علاقه‌مندان به تاریخ، هیجان انگیز است. به شهری می‌رویم که محمد حسن بن علی اعتماد السلطنه در کتاب مرات البلدان درباره‌اش نوشته است. طبق فرضیاتی ساخت شهر به دستور اردشیر بابکان بوده است. شهری بزرگ به مساحت 220 هکتار، محوطه باستانی بزرگی دارد. در محوطه کاروانسرایی دو هزار و هشتصد متری وجود دارد که به دوره صفویان برمی‌گردد. معماری کاروانسرا، چهار ایوانی و قرینه است. در مقابل ورودی دروازه شهر، آب انباری است که مصالح به کار رفته در آن شبیه مصالح به کار رفته در ساخت کاروانسراست. آب انبار، آب مسافران کاروانسرا را تامین می‌کرده است. سفال‌ها و آثاری که از شهر به‌دست آمده مربوط به عصر مفرغ و آهن و دوره میانی اسلام بوده است. آوه شهری که در دوره اسلامی شهر بسیار مهمی بوده و بنا به دلایلی که هنوز مشخص نشده است در دوره مغولان متروک گشته و زیر خاک مدفون شده است. شهر در حاشیه آزاد راه ساوه به سلفچگان در جنوب شرقی ساوه قرار دارد. بعد از بازدید شهر زیرزمینی آوه با نزدیک‌ترین رستوران تقریبا 23 کیلومتری راه است. اگر خواستید به جاهای دیدنی ساوه در اطراف هم سری بزنید تا کاروانسرای آب انبار و باغ شیخ 21 کیلومتر، تا گنبد نمکی قم 27 کیلومتر، تا گنبد چهار سوق 24 کیلومتر فاصله دارید. برای نمازخانه هم تا مسجد جامع شهر، که از آثار تاریخی شهر هم هست 21 کیلومتر فاصله دارید.

کاروانسرای آب انبار و باغ شیخ (عبدالغفار خان)

جای خالی کتیبه‌ای در سردر اصلی می‌بینید که احتمالا مشخصات سازنده، مصالح و تاریخ ساخت است. بعد از ورود، هشتی وسیع و مرتفعی می‌بینید که با طاقی زیبا از مقرنس‌های گچی و چهار برج بزرگ که دو برج آن مدور و دو برج دیگر دوازده ضلعی است، ساخته شده. با دیدن این چهار برج به خوبی متوجه می‌شوید که نقشه کاروانسرا، چهار وجهی است. کاروانسرا، حیاط مرکزی بزرگی دارد که چهار ایوان بزرگ در دور تا دورش ساخته شده. گشتی در کاروانسرا بزنید. آب انباری می‌بینید که محلی‌ها می‌گویند تا 30 سال پیش استفاده می‌شده. عبدالغفار خان خلج 38 سال پس از ساخت کاروانسرا، آب انبار عبدالغفار خان را ساخت و وقفش کرد. متاسفانه کاروانسرا غیرقابل استفاده است. برای رفتن به اولین رستوران نزدیک کاروانسرا 7 کیلومتری راه در پیش دارید و 16 کیلومتری آن هتلی است که می‌توانید از رستوران و کافه‌اش استفاده کنید. از جایی که هستید با گنبد چهار سوق و مسجد جامع ساوه 8 کیلومتری فاصله دارید. برای دیدن کاروانسرا از میدان شهرداری ساوه به سمت بلوار سید جمال الدین اسعدآبادی بروید و از آنجا مسیر جاده احمد آباد را پیش بگیرید، در جاده احمد آباد، نرسیده به روستای باغ شیخ کاروانسرا را می‌بینید.

مسجد سرخ

گنبد چهارسوق

گنبد چهار سوق، بنایی به قدمت 5 قرن و یادگاری از دوره صفویان است. بنایی که به موزه مردم شناسی و باستان شناسی شهر تبدیل شده است. در موزه صنایع دستی مردم ساوه، لباس و فرهنگ و آداب و رسوم و سنت مردم ساوه به نماش درآمده است. این موزه، بنایی چهار ضلعی است که از شرق و غرب و شمال و جنوب، چهار دالان دارد و هر دالان به چهار بازار راه داشته است. دالان ضلع شمال به بازار بزرگ ساوه می‌رسد. دالان جنوب به بازارچه‌ای کوچک که چند تا از مغازه‌هایش باقی مانده و در ضلع‌های شرقی و غربی، حجره‌هایی تعبیه بوده که در دهه عاشورا، مراسم آیینی در آن‌ها برگزار می‌شده است. برای همین به آن تکیه چهار سوق هم می‌گویند. در بالای حجره‌ها 8 پنجره نورگیر وجود دارد و در بالای گنبد 5 پنجره که در مجموع این پنجره‌ها، نور بنا تامین می‌شد. گنبد با خط کوفی و کاشی‌کاری و اسامی الله و محمد و علی تزیین شده است. در آتش‌سوزی بخشی از تزیینات از بین رفته است. مصالح به کار گرفته شده در بنا از آهک و گل و آجر و گچ و کاشی است. یک ساعتی برای دیدن موزه زمان بگذارید و برای صرف غدا به رستورانی بروید که در فاصله‌ی یک کیلومتری موزه قرار دارد. همچنین مسجد جامع ساوه که مناره آجریش به دوره سلجوقیان برمی‌گردد در یک کیلومتری گنبد چهار سوق قرار دارد.
زمان بازدید موزه 8 صبح تا 8 شب است. دوشنبه‌ها موزه تعطیل است و هزینه ورودی 1000 تومان است.

روستای سنگستان و خلیفه کندی

می‌گویند سیزده بدر سنگستان جای سوزن انداختن نیست. آنقدر سرسبز و خوش آب و هواست که طبیعت دوستانی که سفری به ساوه دارند حتما سری به این دو روستا می‌زنند. در سال‌های دور مردمانی از طایفه خلیفه لو از ایل شاهسون آمدند و روستا را علم کردند. روستایی سراسر سرسبزی و پر از باغات آلبالو، تمشک وحشی، گلابی، گردو و سیب. روستاهای نوبران، آبادیشان را وامدار رودخانه مزلقان چای هستند. می‌توانید کنار رودخانه بشینید و بساطی پهن کنید. خلاصه جای خوبی برای یک پیک نیک یک روزه است.
  روستای خلیفه‌کندی مثل روستای سنگستان است دور تا دورش را روستاهای سرسبز دورزان، تجره، جوشقان، جلک بر، فستق احاطه کرده‌اند. خلیفه کندی نامش به خلیفه سلطان، سلطان العلما، جد اکثر سادات روستا برمی‌گردد. می‌گویند خلیفه سلطان، طایفه بیات را که از آغرلو سلطان بیات، حمایت نکرد مجازات کرد و این روستا را به همراه 3000 اسب بیاتی غنیمت گرفت. خلیفه کندی سه تپه هم‌جوار باستانی دارد که سفال‌هایی از دوران متعدد تاریخی از آن کشف شده است و همچنین در روستا آثار و ابزارهایی از دوره نو سنگی به‌دست آمده است.
 سنگستان و خلیفه کندی جان می‌دهد برای پیاده‌روی و محو مناظر طبیعت شدن. برای پیاده‌روی هم فاصله بین این روستاها تا روستاهای اطرافش مثل تجره، جلک بر و فستق پیشنهاد می‌شود. در شمال روستا هم ارتفاعات 2000 متری برای کوه‌پیمایی گزینه خوبی است. اگر خواستید به روستا بروید چادر و لباس مناسب و وسایل پیک نیک فراموش نشود. باید به 75 کیلومتری ساوه، بخش نوبران، دهستان بیات بروید. در هفت کیلومتری نوبران به همدان، سنگستان و خلیفه کندی را می‌بینید.

چشمه بالقو

در جنوب شهر غرق آباد، در انتهایی‌ترین قسمت روستای بالقو، حوضچه پر آب و زیبایی است که چهار فصل دلربایی دارد. مخصوصا تابستان و بهار شلوغ و پرهیاهویی دارد. خروجی آب چشمه بالقو به حوضچه‌ای ریخته می‌شود. برای سپری کردن ساعاتی کنار آب جای مناسبی است. آب چشمه قابل شرب نیست و بیشتر مصرف کشاورزی دارد. با 7 کیلومتر( 12دقیقه) رانندگی از چشمه، به رستوران‌هایی برای صرف غذا می‌رسید. تقریبا 5 رستوران به فاصله کمی از چشمه قرار دارند و حدود 23 دقیقه زمان برای رسیدن به یک مجتمع تفریحی بزرگ، که نمازخانه و مرکز خرید و رستوران دارد راه در پیش دارید. با نزدیکترین پمپ بنزین هم 7.5 کیلومتر(13 دقیقه) راه است.

روستای الویر و قلعه الویر

به شمال غرب ساوه، شهرستان زرندیه از بخش خرقان می‌رویم. به روستای الویر، روستایی که سابقه حضورش به الوند و البرز می‌خورد و می‌گویند باقی‌مانده‌ای از دوران مادها و هخامنشیان است. گفته‌ها حاکی از آن است که از قدیمی‌ترین روستاهای ایران است. چنانکه حمدالله مستوفی در نزهت القلوب، الویر را از دهات بزرگ خراقان یاد کرده. جا دارد در این روستا که به اندازه عمر این سرزمین قدمت دارد قدم زد و ساعاتی را گذراند. در روستا که قدم بزنید به سه تپه باستانی می‌رسید. از تپه اول سفال‌های که به قبل اسلام برمی‌گردد به‌دست آمد. به تپه دوم که برسید، کنارش قلعه الویر را می‌بینید. قلعه‌ای که از دوره ساسانیان تا صفویان پابرجا بود. قلعه‌ای از سنگ و خشت و سفال لعابدار منقوش، تپه دیگری 2 کیلومتر آن طرف‌تر است که سفال‌های قرمز با نقش سیاه آن گواه قدمتی عظیم است. می‌گویند به هزاره دوم و سوم قبل از میلاد برمی‌گردد. سفال‌هایی از دوره ساسانیان، بعد از اسلام و ایلخانیان تا به امروز از محوطه تپه‌ها به‌دست آمده است. بازدید از قلعه و روستا 3 ساعتی شاید زمان ببرد. در این بین اگر خواستید غذایی بخورید رستوران‌ها به نسبت دورند و با نزدیکترین رستوران 33 کیلومتری فاصله دارید.  به نزدیکترین پمپ بنزین هم 19 کیلومتری(18 دقیقه) فاصله دارید.

دریاچه مصنوعی ساوه

بعد از گشت و گذار در شهر و جاهای تاریخی اگر کمی دلتان تفریح خواست، دریاچه مصنوعی جای مناسبی برای ورزش و پیاده روی و استراحت است. دریاچه‌ای 33هزار مترمکعبی با امکان قایق‌سواری در دریاچه و تفریحات اطراف دریاچه. شهر بازی و سینما هم کنار دریاچه است که اگر دلتان هوس بازی کرد سری به شهربازی بزنید. ورود به دریاچه رایگان است. با نزدیکترین رستوران هم کمتر از 4 دقیقه فاصله دارید. دریاچه پارکینگ عمومی و سرویس بهداشتی هم دارد.

پارک جنگلی شهید چمران ساوه

در جنوب غربی ساوه، درست روبروی دریاچه مصنوعی ساوه در بلوار تختی، پارک جنگلی شهید چمران ساوه قرار دارد.
  برای کسانیکه دلشان می‌خواهد هم کنار آب باشند هم کنار جنگل و سرسبزی، جای مناسبی است. چند دقیقه‌ای با دریاچه فاصله دارد. پارک جنگلی 107 هکتار است. اگر اهل پیاده روی باشید می‌توانید ساعت‌ها در سایه درختان کاج و عرعر و زبان گنجشگ پیاده روی کنید. زمین فوتبال هم برای فوتبال دوستان دارد. همچنین پیست اسکیت هم در پارک وجود دارد. با رستوران‌های اطراف هم برای صرف غذا فاصله کمی دارید. اگر با خودتان بساطی برای پیک نیک دارید می‌توانید از آلاچیق داخل پارک استفاده کنید.