اصفهان را با تاریخی پر از فراز و نشیب و البته غرور می‌شناسیم. اصفهان از دیرباز قطب فرهنگ، هنر و صنعت ایران بوده و همواره در میان شهرهای مهم ایران جای داشته است. صنایع دستی اصفهان از سوغات و هدایایی‌ست که هر مسافری از شهر با خود به همراه می‌برد. اگر برای شما هم جالب است که با صنایع دستی اصفهان و انواع آن‌ها آشنا شوید، ادامه مطلب را از دست ندهید.
سوغاتی‌ها و صنایع دستی معروف اصفهان
خاتم کاری
- خاتم کاری از هنرهای اصیل و قدیمی ایرانی‌ست. در خاتم کاری،
نقوش و طرح‌های مختلف هندسی بر روی اشیا و اجسام گوناگون بسته می‌شود. این
نقوش را با استفاده از عاج، استخوان، چوب و مفتول فلزی به وجود می‌آورند که
هر کدام قیمت و زحمت خاص خود را دارد. جعبه جواهرات، قلم‌دان، تابلو، ظروف
پذیرایی و سینی از مهم‌ترین اجسام خاتم کاری شده در بازار اصفهان‌ست.
هنرمندان و استادان زیادی در بازار اقدام به تولید و فروش اشیا خاتم کاری
شده می‌کنند که اصفهان را مرکز فروش خاتم ایران کرده است.
.jpg)
ظرف خاتم کاری شده
فیروزه کوبی
- به دلیل وجود معادن مختلف و عظیم فیروزه در ایران، هنر فیروزه
کوبی روی اجسام و ظروف فلزی در شهرهای مختلف کشور رواج دارد. از صنایع
دستی اصفهان که خواستار فراوانی هم دارد می‌توان به ظروف نقره یا مسی
فیروزه کوبی شده نام برد. این ظروف که عمدتا از میان ظروف روزمره با کاربرد
تزئینی و مجلسی انتخاب می‌شوند، با طرح‌های مختلف فیروزه کوبی می‌شوند. در
این هنر، قطعات کوچک و بزرگ سنگ فیروزه به روی جسم مانند موزاییک فرش
می‌شوند. قیمت این ظروف بسته به جنس آن و عیار فیروزه مورد استفاده متغیر
است.
قلم زنی
- قلم زنی، روشی برای طراحی نقوش و نوشتن متون کهن بر روی ظروف فلزی
مانند مس و نقره است. اگرچه از زمان به وجود آمدن این هنر تا به حال زمان
زیادی گذشته اما هنوز قلم زنی روی فلزات از پررونق‌ترین و جذاب‌ترین
رشته‌ها برای جوانان شهر است. آنچه که امروز به عنوان ظروف قلم زنی شده در
بازار شهر به فروش می‌رسد را بیشتر ظروف برنجی و مسی تشکیل می‌دهد که قیمت
بالایی نیز دارند. با استفاده از قلم‌های مختلف، انواع متون و نقوش بر روی
فلز سرد نقش بسته و روحی تازه به آن می‌بخشد.
.jpg)
بشقاب قلم زنی شده
ظروف مسی
- خیلی‌ها ترجیح می‌دهند تا همانند گذشته از ظروف مسی در آشپزخانه
خود بهره ببرند و از آن برای پخت غذا استفاده کنند. اصفهان از مراکز عمده
تولید و فروش مس در ایران است. در بازار مسگرهای اصفهان امکان خرید انواع
ظروف مسی، آن هم به قیمت به صرفه و مناسب برای شما وجود دارد. قهوه جوش،
دیگ، قابلمه، تابه، کاسه، سینی، لیوان و پارچ عمده ظروف مسی را شامل
می‌شوند که با استفاده قلع و روی، لعاب داده شده‌اند.
پارچه‌های سنتی
- پارچه‌های گرانبهایی که به عنوان سوغات از اصفهان برده
می‌شوند به یکی از دو روش زربافی و قلم کاری تهیه شده‌اند. هر دوی این
روش‌ها سختی خود را دارند و زیبایی منحصر به فرد آن هر بیننده‌ای را میخکوب
می‌کند. در تهیه پارچه‌های زرباف در میان تار و پود پارچه، خلال‌های زر
استفاده می‌شود. جنس خود پارچه از ابریشم خالص است که آن را نفیس‌ترین و
گران‌بهاترین پارچه ایرانی از قدیم تا به حال می‌کند. در تولید پارچه به
روش قلم کاری نیز، انواع نقوش اسلیمی و ایرانی مانند منظره، گل و گیاه،
حیوان و شخص با شابلون روی پارچه نقش می‌بنند. این هنر، نیاز به دقت و
تمرکز زیادی دارد زیرا تنها کمی فاصله می‌تواند نقوش را در هم بریزد.
امروزه بیشتر نقوش بته جقه و اسلیمی در بازار اصفهان یافت می‌شود.
.jpg)
پارچه سنتی تولید شده به روش قلم کاری
معرق کاری
- معرق، هنر به کار بردن چوب و طرح دادن به آن می‌باشد. هنر معرق
کاری را می‌توان امروزه در میان تابلوهای مختلف و همچنین تزئینات رومیزی
اصفهان مشاهده کرد. از چوب‌های با رنگ مختلف در به وجود آوردن طرح‌های
گوناگون در معرق استفاده می‌شود. عمده طرح‌های معرق را زندگی روزمره مردم،
نمایش جنگ‌های باستانی و اماکن قدیمی و کهن تشکیل می‌دهند. تابلوهای معرق
کاری شده از صنایع دستی اصفهان است که آن را می‌توانید در بازار قدیمی اصفهان و در مغازه‌های دور میدان نقش
جهان بیابید.
نقره و ملیله کاری
- از دیگر
هنرهای ماندگار و بومی ایران، ملیله کاری‌ست که بر روی ظروف نقره رواج
بیشتری دارد. این هنر را می‌توان با مفتول‌های مسی، نقره‌ای و طلایی به
انجام رساند اما بیشتر به دلیل بالا نرفتن قیمت، آن را بر روی نقره انجام
می‌دهند. ظروف ملیله کاری شده نقره را بیشتر لیوان، استکان، بشقاب و کاسه
نقره‌ای تشکیل می‌دهند که عمدتا جنبه تزئینی و دکوری دارند. البته
می‌توانید در مراسم‌های رسمی و برای میهمانان مهم خود از این ظروف استفاده
کنید. بهترین مکان برای خرید ظروف نقره ملیله کاری شده مثل بسیاری صنایع دستی دیگر اصفهان، بازار قدیم است که فروشگاه‌های زیادی را در این رسته شامل می‌شود.
گیوه بافی
- گیوه بافی و گیوه دوزی
هنری قدیمی در میان هنرهای ایرانی‌ست که هنوز هم طرفداران پروپاقرص خود را
دارد. گیوه بهترین پاپوش تابستانی‌ست زیرا به دلیل بالا بودن جریان هوا در
آن و استفاده از جنس پارچه‌ای، علاوه بر ایجاد احساس راحتی و سبکی در پا،
کمک می‌کند تا پای شما بهتر نفس بکشد. قیمت پایین این پاپوش‌های راحت در
مقایسه با کفش‌ها آن را مناسب‌ترین گزینه برای پوشیدن در خیابان و معابر
سطح شهر کرده است. گیوه را می‌توانید در کارگاه‌های روستاهای اطراف اصفهان و
یا در بازار قدیمی اصفهان بیابید.
.jpg)
پاپوش گیوه
تابلوهای نفیس
- از دیرباز، شهر
اصفهان به عنوان مرکز هنری و فرهنگی ایران شناخته شده بوده است و انواع
هنرهای ایرانی و اسلامی را می‌توانید در شهر بیابید. هنرمندان زیادی در
دسته تهیه آثار نفیس خوشنویسی و نقاشی فعالیت می‌کنند که آثار آن‌ها گزینه
خوبی برای تزئین دیوارهای خانه می‌باشد. تابلوهای خوشنویسی شده نسخ،
نستعلیق و شکسته از پرفروش‌ترین تابلوهای نفیس برای هدیه دادن و سوغات است.
تابلو فرش‌های دست‌باف کوچک نیز می‌تواند زینت بخش دیوارها و راهروها
باشد. تابلوهای در اندازه کوچک نیز می‌توانند بر روی میز یا طاقچه قرار
گیرند و نمای اتاق شما را دگرگون سازند.
سفال و سرامیک
- شهرهای نطنز و
شهرضا، از مراکز مهم در تولید و تهیه سفال و سرافیک سنتی ایران است که
محصولات آن‌ها در مغازه‌ها و فروشگاه‌های اصفهان نیز به فروش می‌رسد. ظروف
سفالی سرامیکی را می‌توان به عنوان ظروف روزمره استفاده کرد و برای
ضیافت‌های رسمی و غیر‌رسمی از آن-ها بهره برد. این ظروف در طرح و نقش‌های
گوناگونی مانند گل، بوته و حیوانات تولید می‌شوند و از محبوب‌ترین صنایع
دستی اصفهان به شمار می‌آیند. از سفال و سرامیک‌های کوچک به عنوان تزئین و
دکور خانه و اتاق نیز می‌توان استفاده کرد.
قالی بافی و نمدمالی
- قالی بافی
در تمامی استان اصفهان رواج دارد و انواع قالی‌های دست‌باف و ماشینی را
می‌توانید در فروشگاه‌های شهر پیدا کنید. طرح‌های ترکیبی سنتی و مدرن
امروزی که با رنگ‌های جذاب بافته شده‌اند می‌تواند سوغاتی خوبی را از
اصفهان به جا بگذارند. از مدل‌های کوچک فرش می‌توانید به عنوان تابلو و
تزئینات دیوار اتاق استفاده کنید و اگر کمی بیشتر دست به جیب شوید،
گزینه‌های بزرگتر و زیرپایی در دسترس شماست. گزینه‌های ارزان‌تر زیرانداز
می‌تواند در بین نمدهای ساخته شده در کارگاه‌های شهری و روستایی باشد.
.jpg)
نمونه‌ای از نمدمالی در اصفهان
نمد،
زیرپایی از جنس پشم است که با فشار، رطوبت و حرارت به وجود آمده است. در
نمدها ما شاهد بافته شدن تار و پود نیستیم اما این چیزی از سختی تهیه نمد
کم نخواهد کرد. نمدمالی کاری پر زحمت است که هنری ایرانی به شمار می‌آید.
نمدها را در رنگ‌ها و طرح‌های گوناگونی تولید می‌کنند که سلایق همگان را
شامل می‌شود. قصد سفر به اصفهان را دارید و می‌خواهید مراکز خرید این شهر را بشناسید؟ شاید مطلب «خرید در اصفهان» به شما کمک کند.