مسلماً از بخش‌های جدانشدنی هر سفر، به خصوص هنگامی که برای اولین بار به مکانی خاص سفر می‌کنید، خرید سوغاتی و یادگاری‌هایی از آن شهر است تا به عنوان یادآوری همیشه پیش روی شما باشد و خاطرات شیرین آن را به یاد شما آورد. زنجان نیز مانند تمام شهرهای تاریخی ایران سوغاتی‌های مخصوص به خود را دارد که مطمئناً هر فردی در اولین سفر خود به این شهر تمایل دارد آن‌ها را برای خود و عزیزانش تهیه کند. به همین منظور ما در ادامه این مطلب قصد داریم مشهورترین
سوغاتی های زنجان را به شما معرفی کنیم. از خوردنی‌ها گرفته تا دکوری‌ها. برای آشنایی با
سوغات زنجان تا پایان این متن با
اسمارتیز همراه باشید.
انگشت پیچ
بهتر است از جذاب‌ترین سوغات زنجان یعنی خوردنی‌ها شروع کنیم که برای همه لذت بخش است. انگشت پیچ به طور کلی به خوردنی‌های غلیظ و کش‌داری مانند عسل، شیره انگور و مانند این‌ها می‌گویند. انگشت پیچ زنجان با موادی مانند سفیده تخم مرغ، گلاب، شکر، آب و مواد دیگری درست می‌شود. در انتها نیز برای تزئین آن از مغزهای مختلف مانند پسته، بادام، فندق و... استفاده می‌شود. این خوردنی بسیار خوش‌مزه از جمله محبوب‌ترین سوغاتی های زنجان است که در هر بازاری نیز یافت می‌شود. اما اگر می‌خواهید مرغوب‌ترین آن را خریداری کنید، بهتر است به بازار تاریخی زنجان سری بزنید.
شیرینی شستی
اگر از یک زنجانی نام خوش‌مزه‌ترین شیرینی این شهر را بپرسید، قطعاً خواهد گفت شیرینی شستی! این شیرینی که با مزه‌ها و برای سلیقه‌های مخالف ساخته می‌شود به دلیل اندازه کوچکش به شیرینی شستی مشهور است. از جمله موادی که برای پخت این شیرینی استفاده می‌شود، آرد شیرینی، روغن جامد یا کره محلی، زرده تخم مرغ، آرد برنج، پودر قند و پودر هل، مربا و عسل و... است.
از دلایل دیگری که این شیرینی را به نام شیرینی شستی می‌شناسند این است که هنگام پخت با انگشت شست در بین آن حفره‌ای ایجاد می‌کنند که این حفره با مواد مختلفی مانند مربا، شکلات، عسل، کارامل و یا موارد مختلف دیگر پر می‌شود. علاوه بر این، قبل از پخت خمیر این شیرینی‌ها تماماً به خلال بادام، مغز پسته خرد شده یا کنجد آغشته می‌شود تا طعم این مغزها را به خود بگیرد. در نهایت ترکیب تمام این مواد با یکدیگر یک شیرینی فوق العاده لذیذ را در اختیار شما قرار می‌دهد. در زنجان کارگاه‌های بسیاری وجود دارد که این شیرینی را پخته و می‌فروشند. بسیاری از خانم‌های خانه‌دار نیز به صورت خانگی این شیرینی‌ها را تهیه می‌کنند و به فروش می‌رسانند.
سوغات زنجان؛ به سقز آدامس طبیعی می‌گویند
سقز
حتماً تا به حال نام سقز یا همان آدامس پدربزرگ‌ها را شنیده‌اید. سقز از معروف‌ترین سوغاتی های زنجان است. با این که این ماده خوراکی سال‌هاست به عنوان آدامس استفاده نمی‌شود. اما تجربه آن برای امروزی‌ها به نظر جالب می‌آید. سقز نوعی ماده آدامس مانند است که از درختان مختلفی مانند بنه یا پسته وحشی گرفته می‌شود. این ماده خواص بسیاری دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به جلوگیری از پوسیدگی دندان، مرهم برای زخم‌ها، رفع بوی بد بدهان و... اشاره کرد. برای تهیه سقز نیز می‌توانید به بازار تاریخی زنجان بروید. مقداری سقز بخرید و از جویدن آن لذت ببرید و به سال‌ها پیش سفر کنید.
نان اردک
نان اردک زنجان در بین نان‌های سنتی و محلی از محبوب‌ترین نان‌هاست. این نان که در گذشته تنها توسط زنان خانه دار پخته می‌شد، اکنون تقریباً در تمام شیرینی‌پزی‌های زنجان یافت می‌شود. به همین دلیل نیز نیازی نیست برای خرید این نان‌ها مسیر طولانی‌ای را طی کنید. هر کجای شهر که باشید، قطعاً در اطراف شما یک کارگاه شیرینی‌پزی وجود دارد که بتوانید از آن نان اردک را خریداری کنید.
برای پخت نان اردک از موادی مانند آرد نان بربری، بکینگ پودر، شیر، شکر، تخم مرغ، روغن و موادی دیگر که بستگی به سلیقه آشپز دارد استفاده می‌شود. پس از آماده شدن خمیر نان، خمیر را داخل روغن سرخ می‌کنند. پس از این مرحله نان اردک آماده خوردن است. اگر قصد خرید سوغات زنجان دارید، این نان یکی از گزینه‌های شماست.
نان برنجی
نان برنجی یا شیرینی برنجی دیگر امروزه در هر شهری یافت می‌شود و عید سال جدید نیز مناسبتی است که پای این شیرینی‌ها را به هر خانه‌ای باز می‌کند. این شیرینی که این روزها بسیار محبوب است و همه ما نیز طعم آن را بارها چشیده‌ایم، برای اولین بار در شهر زنجان پخت شد و از آنجا نیز شهرت آن آغاز شد. هنوز هم پس از سال‌ها بهترین شیرینی برنجی‌ها را می‌توانید در شهر زنجان پیدا کنید.
در واقع می‌توان زنجان را مهد و منشاء شیرینی برنجی دانست. بنابراین خالی از لطف نیست که در سفر به زنجان شیرینی برنجی‌های خانگی و لذیذ آن را نیز امتحان کنید. البته بهتر است این شیرینی را به عنوان سوغات زنجان تهیه نکنید. زیرا در حمل و نقل و جا به جایی‌های فراوان از هم پاشیده و پودر می‌شود و چیزی از آن‌ها برای سایرین نخواهد ماند!
پیاز کوهی
پیاز کوهی که نوعی سبزی است بیشتر در کوهپایه‌های اطراف زنجان یافت می‌شود. این گیاه جزو گیاهان خود رو است که در روستاهای نزدیک زنجان به وفور یافت می‌شود. پیاز کوهی در میان محلی‌های زنجان با نام والک شناخته می‌شود و طعم بی‌نظیری دارد.
سوغات زنجان؛ در آش‌های مختلف از پیازکوهی استفاده می‌کنند
علاوه بر عطر به خصوصی که به غذاها به خصوص آش‌های محلی زنجان می‌دهد، خواص پزشکی زیادی نیز دارد. از این گیاه برای درمان موهای سفید و رشد موهای مشکی و ضدعفونی‌کننده میکروب‌ها استفاده می‌شود.
برای خرید پیاز کوهی باید به بازار تاریخی زنجان بروید، زیرا در هر سبزی فروشی این سبزی خاص یافت نمی‌شود. اما اگر بتوانید آن را از روستاهای اطراف تهیه کنید هم تازه‌تر و هم ارگانیک‌تر خواهد بود.
چاقو
حال می‌رسیم به دکوری‌ها و پوشاکی که مخصوص زنجان است و آن‌ها را تقریباً در هیچ یک از شهرهای ایران نخواهید دید. در میان صنایع دستی زنجان چاقوی زنجان از همه مشهورتر است. در واقع می‌توان گفت مرغوب‌ترین چاقوهای ایران از این شهر تأمین می‌شود. چاقوهای زنجان یک ویژگی منحصر به فرد دارند. آن هم این است که دسته چاقو و قسمت تیغ آن به صورت یکپارچه ساخته می‌شوند. در صورتی که امروزه بسیاری از کشورها از جمله سوئیس، ترکیه، نروژ و... حتی بهترین چاقوهای خود را با دسته و تیغه جداگانه تولید می‌کنند.
سوغات زنجان؛ انواع چاقو مرغوب را از زنجان بخرید | عکس: کیم لائو
چاقوهای زنجان بسته به کاربرد آن‌ها نیز نام‌های متفاوتی دارند که شامل چاقوی میوه‌خوری، ضامن‌دار، ساده، مرکب، کارد شکاری، کارد قمه‌ای، کارد کمری، کارد آشپزی و قلم تراشی می‌شود. بنابراین شما می‌توانید متناسب با نیاز خود چاقوی مورد نظر خود را تهیه کنید.
چاروق دوزی
چاروق دوزی از سنت‌های بسیار دیرینه زنجان است که از قرن‌ها پیش میان زنان و مردان این شهر باب بوده. چاروق به کفش‌هایی می گویند که جلوی آن‌ها کمی بالا آمده و با چرم دوخته می‌شوند. برای تزئین روی آن‌ها از نخ‌های ابریشمی رنگی و یا سیم گلابتون استفاده می‌شود. رنگ قالب چاروق‌ها نیز قرمز، زرشکی یا آجری است و برخی از آن‌ها بدون بند و برخی با بند دوخته می‌شوند. این کفش‌ها کاربردهای متفاوتی دارند. بسیاری از افرادی که استایل سنتی را می‌پسندند از این کفش‌ها به عنوان کفش بیرونی و بسیاری نیز از آن به عنوان کفش روفرشی استفاده می‌کنند.
مسگری
زنجان از معادن مس ایران است. به همین دلیل نیز ظروف مسی و مسگری شده زنجان در ایران و حتی جهان نیز شهرت خاصی دارد. کنده کاری‌ها و ملیله کاری‌هایی که روی این فلز انجام می‌شود، جلوه و جلای خاصی به آن می‌دهد که باعث شده بسیاری از افراد به ظروف مسی علاقه‌مند شوند. این ظروف مسی نه تنها به عنوان دکوری استفاده می‌شوند. بلکه بسیاری از خانم‌ها نیز برای آشپزی روزانه از آن‌ها استفاده می‌کنند.
ملیله کاری
ملیله کاریاز جذاب‌ترین صنایع دستی زنجان است که بر روی ظروف فلزی و معمولاً نقره‌ای انجام می‌شود. شواهد تاریخی نشان می‌دهد که این صنعت در زنجان به قرن دهم هجری یعنی دوران سلجوقی باز می‌گردد. هرچند امروزه این هنر در شهرهای دیگری مانند اصفهان نیز به وفور دیده می‌شود. اما منشاء و آغاز این هنر از شهر زنجان بوده است. ظروف ملیله کاری زنجان از گران‌ترین و البته زیباترین سوغاتی‌های زنجان است که نمونه آن کم پیدا می‌شود.
قصد دارید به زنجان سفر کنید یا می‌خواهید با جاذبه‌های گردشگری این شهر آشنا شوید؟ مطلب «
جاهای دیدنی زنجان» را از دست ندهید.