همه‌ی ما می‌دانیم که
آلودگی هوا سلامت ما در معرض خطر جدی قرار می‌دهد. اگر نمی‌دانید در این روزهای آلوده چه باید کرد، چه باید خورد و چگونه مراقب سلامتی‌مان بود خواندن این مطلب را به شما توصیه می‌کنیم. در این مطلب قصد داریم چند راهکار ساده به شما معرفی کنیم تا بتوانید بیشتر از خودتان محافظت کنید. پس همراه
اسمارتیز باشید.
هوا چطور آلوده می‌شود؟
بگذارید از این سوال ساده شروع کنیم که آلودگی هوا چیست و از کجا می‌آید؟ هوا که رو به سردی می‌رود، تیتر اول اکثر خبرها حکایت از یک وضعیت تکراری و البته نگران کننده دارد؛ آلودگی هوا! اگرچه آلودگی هوا در بیشتر شهرهای بزرگ ایران هم رخ می‌دهد اما بیشترین نمودش را در کلان شهر تهران می‌بینیم. آلودگی هوا زمانی رخ می‌دهد که میزان زیادی از گازهای مضر، گردوغبار، ذرات مضر و دود وارد هوا می‌شود و کیفیت آن را کاهش می‌دهد. برای اطلاع از
شاخص آلودگی هوای تهران،
اینجا را ببینید.
افزایش سوخت‌های فسیلی سهم بزرگی در تشدید آلودگی هوا دارد.
افزایش استفاده از سوخت‌های فسیلی، غلبه‌ی خودرو محوری بر مبلمان شهری و کاهش سهم فضای سبز در شهرهای بزرگ از عوامل اصلی تشدید آلودگی هوا به شمار می‌رود. اگر این سوال به ذهنتان رسیده که چرا این آلودگی در فصل زمستان بیشتر رخ می‌دهد باید با اصطلاحی به نام "وارونگی هوا" آشنا شوید. در حالت طبیعی با افزایش ارتفاع دما کاهش می‌یابد، اما در حالت وارونگی هوا با افزایش ارتفاع دما هم بیشتر می‌شود. در این حالت درجه حرارت پایین جو از طبقه‌ی فوقانی کمتر می‌شود و به اصطلاح "وارونگی هوا" اتفاق می‌افتد. وارونگی هوا در کنار مواردی که قبلا به آن‌ها اشاره کردیم، از عوامل تشدید آلودگی هوا به ویژه در فصل زمستان محسوب می‌شود.
آلودگی هوا چه تأثیراتی روی سلامتی ما می‌گذارد؟
ورود آلاینده‌ها به دستگاه تنفسی و بدن ما، گاهی تأثیرات جبران‌ناپذیری به جا می‌گذارد. مشکلات تنفسی و ریوی، تنگی نفس، افزایش فشار خون، بیماری‌های قلبی و بعضی سرطان‌ها با آلودگی هوا ارتباط مستقیمی دارند. افرادی که به دلیل شغل خود ساعات بیشتری را در خیابان می‌گذرانند، زنان باردار، کودکان، سالمندان و افراد با بیماری‌های تنفسی در روزهای آلوده باید خیلی بیشتر مراقب سلامتی خود باشند. نه تنها این گروه‌های آسیب‌پذیر، بلکه همه‌ی افراد در این روزها باید بیشتر مراقب خود باشند تا درگیر عوارض جبران ناپذیر آلودگی هوا نشوند.
حالا که متوجه شدیم آلودگی هوا چگونه به وجود می‌آید، بیایید چند راهکار ساده برای مراقبت بیشتر از خودمان در این روزهای پر دود را مرور کنیم:
1. در آلودگی هوا چه بخوریم؟
رژیم غذایی در روزهای آلوده باید متفاوت باشد.
در اولین قدم برویم سراغ خوراکی‌ها. در هوای آلوده بهتر است مواد غذایی را مصرف کنید تا در برابر سموم از بدنتان محافظت کند.
- آنتی‌اکسیدان‌ها: بیایید از آنتی اکسیدان‌ها شروع کنیم. سبزیجات، میوه‌هایی
مثل انبه، کدو تنبل، فلفل، اسفناج، کلم و زردآلو از بهترین منابع
آنتی‌اکسیدان‌ها هستند.
- ویتامین‌ها: مصرف ویتامین C و E برای مقابله با اثرات آلودگی هوا بسیار
مؤثر می‌باشد. ویتامین C را می‌توانید با مصرف مواد غذایی مثل کرفس،
اسفناج، گوجه‌فرنگی، لیموشیرین، نارنج، نارنگی و کاهو به دست آورید. برای
تأمین ویتامین E هم بهتر است جوانه گندم، روغن نباتی، گردو، بادام، زیتون و
سبزیجات با برگ‌های زرد، شیر، کره و زرده تخم‌مرغ مصرف کنید.
- لبنیات کم‌چرب: مصرف لبنیاتی مانند شیر، ماست و دوغ را در روزهای آلوده
فراموش نکنید. منیزیم، فسفر و کلسیم موجود در این مواد دشمن آلاینده‌هایی
هستند که از طریق تنفس وارد بدن ما می‌شوند.
- آب: نوشیدن مرتب آب در روزهای آلوده را فراموش نکنید.
- سیر و پیاز : اگر از خاصیت جادویی سیر و پیاز بدانید دیگر نگران بوی بد آن
نخواهید بود. آلیسین موجود در سیر مانند یک آنتی‌بیوتیک طبیعی عمل می‌کند و
از بدن شما در برابر عفونت‌های تنفسی محافظت می‌کند.
- مصرف فست‌فود ممنوع: غذاهای چرب و به خصوص فست‌فود را در روزهای آلوده
فراموش کنید. سبزیجات و غذاهای کم‌چرب جایگزین خوبی برای فست‌فودها هستند.
2.در آلودگی هوا کجا برویم؟
در روزهای آلوده بهتر است شهر را ترک کنیم.
تفاوتی ندارد شما جزو گروه‌های پر خطر باشید یا خیر، ماندن در خانه در روزهای آلوده کمک بیشتری به حفظ سلامتی شما خواهد کرد.
- در خانه بمانید: برای کارهای غیرضروری از خانه خارج نشوید.
- از مراکز شهرها دوری کنید: مراکز شهرها معمولا آلوده‌تر هستند، پس سعی کنید از مراکز شهرها دور بمانید.
- سفر کنید: در روزهای آلوده که احتمالا با تعطیلی مدارس هم همراه است،
سفرهای کوتاه به اطراف تهران بهترین گزینه هستند. دماوند، لواسان، طالقان و
کاشان از جمله مقاصد نزدیکی هستند که می‌توانید آب‌وهوایی در آن عوض کنید.
3.در آلودگی هوا چه مراقبت‌های بهداشتی انجام دهیم؟
با ماسک‌های فیلتردار به جنگ ذرات معلق مضر بروید!
- ماسک ضخیم بزنید: اگر مجبور هستید در روزهای آلوده خارج از خانه
بروید، نباید زدن ماسک را فراموش کنید. ماسک‌های معمولی نمی‌توانند جلوی
ورود مواد مضر را بگیرند، پس حتما از ماسک‌های فیلتر دار و به اصطلاح N95
استفاده کنید. نکته‌ی مهم در استفاده از این نوع ماسک‌ها تعویض روزانه‌ی
آن‌ها برای حفظ کارکرد آن است.
- از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنید: استفاده از خودروی شخصی باری اضافه
بر ریه‌های سنگین و پرغبار شهر است، پس تا جایی که می‌توانید از وسایل
حمل‌ونقل عمومی استفاده کنید.
- از هر گونه فعالیت فیزیکی در خیابان خودداری کنید: اگر اهل ورزش‌های
صبحگاهی یا پیاده‌روی‌های طولانی مدت هستید، قید آن را در روزهای آلوده
بزنید.
- دست‌های خود را مرتب بشویید: قبل از خوردن غذا حتما دست‌ها و دهان خود را
کامل بشویید و دست‌های آلوده را به صورت، چشم‌ها و دهان خود نمالید.
“ماسک‌های فیلتردار را به صورت روزانه عوض کنید.”
امیدواریم با این راهکارهای ساده به جنگ آلودگی‌ها بروید و عوارض آن را تا حد امکان کاهش دهید. در نهایت امیدواریم تعداد روزهای آلوده با مدیریت صحیح، آموزش مسئولیت اجتماعی و اجرای آن توسط ما شهروندان کمتر شاهد بند آمدن نفس شهرهای بزرگ باشیم.