کم سن‌وسال‌تر که بودیم و محل زندگی‌مان اینقدر اسیر آلودگی‌های نوری نشده بود، ستاره‌های آسمان را با انگشت نشان می‌دادیم و دل به قصه‌های نزدیکانمان درباره‌ی این جهان سورمه‌ای نورانی میسپردیم. دیدن ستاره‌ها شما را هم به وجد می‌آورد؟ شاید فکر می‌کنید تنها منجمان هستند که دست دوستی به زیبایی‌های آسمان داده‌اند، اما وقت آن است که در این "حلقه‌ی نزدیکان" جای مخصوصی برای عکاسان نجومی و شب کنار بگذارید! اگر به عکاسی آسمان شب علاقه‌مند هستید اما نمی‌دانید از کجا باید شروع کرد با این قسمت "آکادمی سفر"
اسمارتیز همراه باشید تا از راه‌ورسم عکاس شب شدن بدانید. در این قسمت به سراغ "پریسا باجلان" از عکاسان خوب آسمان شب و در عین حال یک سفربروی حرفه‌ای رفته‌ایم تا تجربیات ارزشمندش در این زمینه را با ما به اشتراک بگذارد.
شاید اینها را هم بپسندید!
پریسا باجلان و سقف ستاره‌ها از چه زمانی به هم پیوند خوردند؟
پریسا تا جایی که به یاد دارد شیفته‌ی نجوم بوده و خاطرات کودکی‌اش اغلب با نگاه کردن به سقف آسمان و ماه و ستاره تداعی می‌شود. این علاقه تا حدی بود که همیشه دلش می‌خواست یک فضانورد،منجم یا فیزیک‌دان شود. رد پای این علاقه تا سنین نوجوانی ادامه پیدا کرد و موجب شد تا پریسای 14 ساله به صورت رسمی وارد دوره‌های آموزشی نجوم بشود. دوره‌ای که یک واحد 4 جلسه‌ای اجباری در مورد عکاسی نجومی داشت و زندگی پریسا را برای همیشه عوض کرد:
من دختر نردی بودم؛ چند زبان برنامه‌نویسی می‌دونستم و اهل شرکت در
المپیادهای ریاضی، فیزیک و نجوم بودم. با اینکه اون موقع در کنار این همه
نرد بازی هنر رو هم دنبال می کردم و گیتار می‌زدم، ولی بیشتر وقتم برای
ریاضی و فیزیک می‌گذشت و خیلی دلم می‌خواست زندگی آکادمیکی داشته باشم.
وقتی به این کلاس رسیدم، همش با خودم می‌گفتم آخه عکاسی، وقتمو بذارم برای
عکاسی؟ من اون کلاس عکاسی رو گذروندم و توی همون دوران پدرم برای مادرم یک
دوربین عکاسی هدیه گرفت و اینطوری شد که عکاسی رو شروع کردم. من به قدری شیفته عکاسی شدم و از طرف استادمون برای کادرهایی که می‌بستم تشویق
می‌شدم که نظرم به کلی تغییر کرد. اینطوری شد که سال 84 دوربین رو دستم
گرفتم و دیگه زمین نذاشتم!
پریسا مهندسی برق خوانده، اما علائقش وجه پررنگ‌تری در زندگی‌اش ایفا می‌کرد. در سال دوم دانشگاه یک آتلیه‌ی کودک تأسیس کرد و در کنارش سفر می‌رفت و از آسمان شگفت‌انگیز شب عکاسی می‌کرد. تجربه‌های ارزشمند او در این مسیر موجب خلق عکس‌های بی‌نظیری شده که بخشی از آن در
اینستاگرام پریسا قابل مشاهده می‌باشد. این روزها پریسا دارد تلاش می‌کند سفر را با عکاسی شب پیوند بزند و با همکاری مؤسسات مختلف تورهای عکاسی آسمان شب برگزار می‌کند.
عکاسی از آسمان شب چه پیش‌نیازی دارد؟
عکاسی از آسمان شب سه ستون اصلی دارد:
نجوم،
عکاسی و
سفر! کسی که می‌خواهد از آسمان شب عکاسی کند هم باید خیلی سفر کند، هم باید تا حدی نجوم بداند و هم عکاسی بلد باشد. در واقع اشتراک این سه می‌شود عکاسی از آسمان شب:
آماده‌ی عکاسی از آسمان اسرارآمیز شب هستید؟ | عکس: پریسا باجلان
یک "عکاس آسمان شب" نجوم را تا چه حد باید بلد باشد؟ جواب این سوال بستگی به اهدافی دارد که افراد در عکاسی آسمان شب دنبال می‌کنند. اگر هدف فرد صرفا عکاسی باشد، دانستن "نجوم مقدماتی" کفایت می‌کند، اما اگر در کنار عکاسی هدف ترویج علم هم دارد باید نجوم را در حد تخصصی‌تری بیاموزد.
عکاسی آسمان شب با سفر هم گره محکمی دارد؛ بنابراین این عکاس باید سفر رفتن را خیلی خوب بلد باشد. گاهی برای رسیدن به مقصد مورد نظرتان به پیمایش چند ساعته در طبیعت همراه با کوله‌پشتی‌تان نیاز دارید، پس باید رابطه‌ی خیلی خوبی با طبیعت داشته باشید و بتوانید گلیم خودتان را از آب بیرون بکشید.
و اما برویم سراغ اصلی‌ترین مهارت یعنی عکاسی: عکاسی آسمان شب تکنیک‌های به‌خصوصی دارد که نیازمند یادگیری آن از طریق شرکت در کلاس‌های عکاسی یا آموزش‌های آنلاین هستید. نکته‌ی قابل توجه آن است که افرادی که وارد این گرایش می‌شوند دو دسته هستند:
کسانی که منجم هستند و بعد عکاس می‌شوند.
کسانی که عکاس هستند و بعد منجم می‌شوند.
پریسا باجلان
من اول نجوم رو شروع کردم و بعد عکاسی، اما بالعکس هم وجود دارد. اما در هر دو حالت باید میانه‌ی خوبی با سفر داشته باشید.
برای عکاسی از آسمان شب باید با نرم‌افزارهای ادیت آشنا باشید: یک عکاس آسمان شب باید علاوه بر عکاسی، کار کردن با نرم‌افزار ادیت را هم بلد باشد و میانه‌ی خوبی با کامپیوتر داشته باشد. کار کردن با نرم‌افزارهای ادیت عکس و ویدئو مثل photoshop، Lightroom، Lrtimelapse و نرم‌افزارهایی از این قبیل از واجبات این گرایش محسوب می‌شود.
عکاسی آسمان شب را از کجا شروع کنم؟
اولین قدم برای شروع هر مهارتی را شرکت در کلاس‌های آموزشی آن می‌دانیم، اما در کنار این شیوه‌ی یادگیری راهکارهای دیگری را هم می‌خواهیم به شما معرفی کنیم:
اینترنت: دنیای بزرگ اینترنت این امکان را در اختیار هر مشتاق یادگیری قرار داده تا علاقه‌اش را در آن دنبال کند. در حال حاضر کانال‌های تخصصی در youtube هستند که البته لازمه‌ی استفاده از آن‌ها تسلط بر زبان انگلیسی می‌باشد.
تجربه و رفتن به دل ماجرا: تجربه نقش بسیار پررنگ‌تری در چنین رشته‌هایی ایفا می‌کند. یعنی بعد از دانستن "نجوم مقدماتی" و " مبانی عکاسی" بهتر است به جای کلاس‌های بیشتر رفتن، به دل طبیعت بروید و در کنار افراد باتجربه عکاسی آسمان شب را عملی تمرین کنید.
عکاسی از آسمان شب به نظر من اگه به صد قسمت تقسیم بشه، 30
بخشش مربوط به کلاس میشه و 70 قسمتش مربوط به تجربه. مثلا برای کار کردن در
تاریکی، نکاتی وجود دارد که نمی‌شه تئوری یاد گرفت. مثلا اینکه چطور تو
تاریکی لنز عوض کنی، دوربین و تجهیزات آن را ببندی. همه‌ی کارها در تاریکی
داره انجام میشه و تو این چیزی نیست که با کلاس‌های تئوری بشه توضیحشون
داد. مثلا چیزی که من به کسایی که قراره با من بیان عکاسی میگم اینه که چند
شب توی اتاق تاریک برن، وسایلشون رو توی تاریکی دربیارن روی دوربین ببندن و
با تکرار این کار سعی کنن بهش عادت کنن.
شرکت در دوره‌های آموزشی: در حال حاضر مؤسساتی مثل "مجله نجوم" و "مؤسسه آسمان شب" دوره‌های آموزشی برگزار می‌کنند که افراد با توجه به علائقشان می‌توانند در آن‌ها شرکت کنند. مبانی نجوم، نجوم رصدی و نجوم کودکان و نوجوانان از دوره‌هایی است که در "مجله نجوم" برگزار می‌شود. در موسسه آسمان شب علاوه بر دوره‌های بالا، دوره‌ی عکاسی شب هم برگزار می‌شود. این دوره‌ها معمولا در 10 جلسه‌ی 90 دقیقه‌ای برگزار می‌شوند. هزینه‌ی دوره‌های مقدماتی از 250 هزار تومان شروع می‌شود و نجوم رصدی تقریبا از 300 هزار تومان.
برای عکاسی از آسمان شب چه تجهیزاتی نیاز دارم؟
دوربین عکاسی: بودجه، اطمینان از ژانر انتخابی و وزن دوربین از معیارهای مهم انتخاب دوربین می‌باشد. در قدم اول، خرید دوربین عکاسی به بودجه‌ی شما بستگی دارد. این دوربین‌ها از 500 دلار شروع می‌شود و تا 15000 و بالاتر هم ادامه می‌یابد. بنابراین؛ همه چیز به هزینه‌ای بستگی دارد که می‌توانید انجام دهید. علاوه بر هزینه، شما ابتدا باید از ژانری که می‌خواهید در آن فعالیت کنید مطمئن شوید.
پریسا باجلان
عکاسی رو تا تست نکنی نمیتونی بفهمی از چه ژانری خوشت میاد.
بعد از آزمون و خطا میفهمی که چه ژانری رو دوست خواهی داشت. ابزارهای این
ژانرها با هم متفاوته، یعنی ابزار عکاسی استودیویی، عکاسی آسمان شب و عکاسی
تبلیغاتی با هم فرق داره. بنابراین من به خیلی‌ها پیشنهاد میدم اگه هنوز
ژانر عکاسیشونو انتخاب نکردن هزینه نکنن. چون هزینه‌های زیادی می‌کنن اما
بعد به این نتیجه می‌رسن که این اون چیزی نبود که می‌خواستن. اما اگه از
ژانرت مطمئنی برو با خیال راحت دوربین بخر.
وزن دوربین و تجهیزاتی که انتخاب می‌کنید هم مهم است، چرا که مدت زمان زیادی را در طبیعت هستید و اکثرا این وسایل همراهتان می‌باشد. پس وزن، عامل بسیار مهمی محسوب می‌شود. سونی، کنون و نیکون برندهای مطرحی در دوربین‌های عکاسی هستند و واقعا اولویتی برای خرید آن‌ها وجود ندارد و کاملا سلیقه‌ای است.
من سال‌هاست که دارم با کنون 6D عکاسی می‌کنم و توی رنج قیمت 10-12 میلیون تقریبا بهترین گزینه است.
لنز دوربین: بسیاری از افراد برای بدنه‌ی دوربین هزینه می‌کنند و از اهمیت لنز در تشکیل تصاویر و کیفیتشان غافل هستند. بخش زیادی از کیفیت تصویر به لنز بستگی دارد و باید برای خرید یک لنز خوب هزینه کنید. لنزهایی که در حال حاضر اکثر منجم‌ها استفاده می‌کنند، لنزهای واید-نرمال هستند مثل 35-16 و 24-12.
سه‌پایه: از آن‌جا که شما در "عکاسی آسمان شب" از نوردهی طولانی (Long Exposure) استفاده می‌کنید، به یک 3پایه‌ی بسیار محکم که از لرزش جلوگیری کند، نیاز خواهید داشت. علاوه بر استحکام 3پایه وزن آن هم بسیار مهم است، چرا که شما دائم در سفر هستید و نیاز به حمل وسایل دارید.
دکلانشور یا ریموت کنترل: این قابلیت در نرم‌افزار داخلی اکثر دوربین‌های جدید گنجانده شده است و نیازی نیست به صورت جداگانه خریداری بشوند.
تلسکوپ: برای کسانی کاربرد دارد که قصد عکاسی از اعماق آسمان (Deepsky) را دارند. در این نوع از عکاسی از صحابی یا کهکشان به تنهایی عکاسی می‌شود. در این ژانر نمی‌توان همزمان سفر هم کرد، چرا که ابزار مورد نیازتان بسیار سنگین هستند. مقر تلسکوپ، پایه‌ی تلسکوپ، خود تلسکوپ، تصحیح‌کننده‌ی خطای تلسکوپ، لپ‌تاپ و باتری تنها بخشی از این تجهیزات هستند. همچنین برای این ژانر، باید حتما ماشین همراه داشته باشید تا بتوانید این وسایل را جابه‌جا کنید. در واقع، در این نوع عکاسی اهمیتی ندارد که سوژه‌ی زمینی چه باشد، یعنی عاری بودن آسمان از آلودگی نوری کافی است. این در حالی است که در عکاسی آسمان شب سوژه‌ی زمینی مهم است چرا که آسمان و زمین را با هم تلفیق می‌کنیم.
“ نکته: عکاس نجومی با عکاس شب تفاوت دارد. عکاس نجومی
به شخصی گفته می‌شود که عکاسی اعماق آسمان (deepsky) می‌کند. این در حالی
است که عکاس شب به کسی می‌گویند که عکاسی nightscape یا Landscape آسمان شب
می‌کند. در واقع عکاس نجومی، قصد ترویج علم هم دارد در حالی که عکاس آسمان
شب بیشتر قصد عکاسی دارند.”
وسایل کمپینگ: برای عکاسی از آسمان شب نیاز دارید شب را میهمان طبیعت باشید، پس نیاز به چادر، کیسه‌خواب و یک کوله‌پشتی استاندارد دارید.
کمپ کردن زیر سقف ستاره‌ها عالمی دارد | عکس: پریسا باجلان
لباس مناسب: چون ممکن است ساعت‌های طولانی در طبیعت باشید، باید از لباس‌های راحت و مناسب طبیعت استفاده کنید. همچنین داشتن لباس‌های گرم هم فراموش نشود.
عکاسی از آسمان شب چه هزینه‌هایی دارد؟
خرید دوربین و تجهیزات: با توجه به نوسان قیمت بازار و میزان بودجه‌ی شما این هزینه بسیار متغیر است و نمی‌توان مبلغ مشخصی برای آن تعیین کرد.
هزینه سفر: سفر بخش جدانشدنی از این ژانر عکاسی است، پس باید برای این سفرها هم بودجه کنار بگذارید.
هزینه کلاس آموزشی: هزینه برای آموزش دیدن تقریبا همیشه جا می‌ماند. باید بدانیم هرقدر برای آموزش هزینه کنیم، چند برابر آن را دریافت خواهیم کرد.
یک شب عکاس شب چطور می‌گذرد؟
برخلاف همه، که روز معمولی‌شان از صبح شروع می‌شود، روز "عکاس شب" از غروب شروع می‌شود.
آماده‌ی شب بیداری هستید؟ | عکس: پریسا باجلان
"عکاس شب" سعی می‌کند قبل از تاریکی به لوکیشن موردنظر برسد، چرا که دیدن لوکیشن در روشنایی روز و انتخاب سوژه‌های زمینی اهمیت زیادی دارد. رسیدن قبل از تاریکی، کمک می‌کند با بومی‌های منطقه آشنا شوید. برایشان توضیح دهید که برای عکاسی از آسمان شب آن‌جا آمدید و حتی از راهنمایی‌هایشان استفاده کنید.
پریسا باجلان
خودتو بذار جای بومیا، یهو شب میای بیرون و میبینی چند تا آدم با چراغ‌قوه و
نور قرمز از دور مشخصن. ممکنه بیفتن دنبالت فک کنن قاچاقچی هستی و دنبال
گنج اومدی!
هوا که در حال تاریک شدن است، یک وعده‌ی غذایی سبک می‌خوریم و سه پایه و دوربین به دست به سمت مقصد مورد نظر حرکت می‌کنیم. در این نوع عکاسی، باید به روز ماه هم توجه کنیم چون در ماه کامل نمی‌شود عکاسی کرد و کهکشان راه شیری مشخص نمی‌شود. پس روز ماه و هواشناسی را چک می‌کنیم.
پریسا باجلان
من معمولا اینجوریم که 3-4 ساعت عکاسی می‌کنم، بعد ساعت 11-12
برمی‌گردم کمی غذا می‌خورم چون قراره تا وقتی سپیده بزنه بیدار بمونم و
عکاسی کنم. ادامه پیدا کردن عکاسی به این بستگی دارد که هوا ابر باشد یا
نه، اگر ابر باشد، ادامه‌ی عکاسی ممکن نیست.
با طلوع خورشید، تقریبا کار ما به اتمام می‌رسد. صبحانه می‌خوریم و اگر بتوانیم کمی در چادر می‌خوابیم. اما معمولا گرمای هوا مانع خوابیدن در چادر می‌شود.
“نکته: غذاهای کنسروی، نودل و غذاهای لقمه‌ای مثل کوکو و کتلت وعده‌های غذایی مناسبی برای این نوع سفر هستند. ”
امیدوارم مطالبی که تا اینجا گفته شد، حسابی به دردتان خورده باشد. قسمت اول
"چگونه عکاس آسمان شب شوم؟" در اینجا به پایان می‌رسد، اما اگر می‌خواهید بدانید چطور می‌شود از این طریق کسب درآمد کرد، این نوع عکاسی چه خطرات و محدودیت‌هایی دارد، یا اینکه در چه مسابقات یا جشنواره‌هایی می‌توانید شرکت کنید و چه منابعی را برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مطالعه نمایید به قسمت دوم
"چگونه عکاس آسمان شب شوم" سر بزنید.