وقتی اولین بار اسم
متل را در یک روزنامه خواندم شاید 10 سالم بود. با خودم گفتم احتمالا منظور نویسنده هتل بوده و کلمه را اشتباه نوشته! چند سالی گذشت تا دوباره به این کلمه برخوردم و فهمیدم هتل و متل با هم فرق‌های زیادی دارند. شاید برای شما هم چنین اتفاقی افتاده باشد و بخواهید دقیق‌تر با متل آشنا شوید، تفاوت‌های آن را با هتل و
هاستل بدانید و نگاه کوتاهی به تاریخش بیاندازید. اگر این‌طور است جای درستی آمده‌اید. با
اسمارتیز همراه باشید.
شاید این‌ها را هم بپسندید!
متل چیست و کلمه‌ی متل از کجا آمده؟
متل تاریخچه‌ی خیلی طولانی‌ای ندارد و همان‌طور که می‌شود از اسمش حدس زد، بعد از هتل بوجود آمده و یک نوع خاص از هتل است. در واقع متل از کلمه‌ی Hotel بعلاوه‌ی کلمه‌ی Motor ساخته شده. در واقع اولین متل‌هایی که در آمریکا بوجود آمدند پارکینگ‌های بزرگی برای وسایل نقلیه‌ی موتوری به خصوص موتورسیکلت‌ها داشتند. هر کس می‌توانست ماشین یا موتورش را دقیقا روبروی در اتاقش پارک کند. برای اولین بار در ایالت کالیفرنیا و شهر سن‌لوییز بود که جایی با این کارکرد به وجود آمد و اسم Mo-Tel برای همیشه ماندگار شد.
نمای بیرونی ساختمان یک متل در آمریکا
تاریخچه‌ی متل در کشورهای مختلف جهان
در اوایل دهه‌ی دوم قرن بیستم یعنی سال‌های 1920 به بعد، به تدریج جاده‌ها و آزادراه‌های زیادی در آمریکا ساخته می‌شدند. همچنین وسایل نقلیه‌ی موتوری مثل اتومبیل و موتورسیکلت‌های بزرگ هارلی همه‌گیر شده بودند و به همین دلیل مسافرت‌های بین شهری و با فاصله‌های طولانی کم کم بیشتر شده بود. مردم می‌توانستند هم برای تفریح و هم کارهای دیگرشان به شهرهای دیگر سفر کنند. این قضیه باعث شد نیاز به هتل‌های کوچک و بین‌راهی بوجود بیاید. این هتل‌ها باید می‌توانستند شرایط اسکان سریع و ارزان مسافران را فراهم کنند. همچنین باید در کنار جاده‌ها و مسیرهای اصلی ساخته می‌شدند. متل‌ها تا دهه‌ی 60 میلادی همچنان رشد کردند و به محبوبیت و اعتبار آن‌ها افزوده شد. از این سال‌ها به بعد رقیب‌های مختلفی هم پیدا کردند؛ مثلا هتل‌های زنجیره‌ای برای اینکه بتوانند از این شرایط سود ببرند اقدام به ساختن نمونه هتل‌های کوچکی کردند که امکانات بهتری داشتند. با این حال متل هیچوقت از بین نرفت و هنوز یکی از گزینه‌های مسافران برای اقامت است.
فضای پارکینگ زیاد و دسترسی سریع به اتاق‌ها از خصوصیت‌های اصلی متل است.
معادل فارسی متل، راه‌سرا است. البته این واژه خیلی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و معمولا ما هم مثل بقیه‌ی کشورهای جهان به آن متل می‌گوییم. یکی از اولین متل‌هایی که در ایران بوجود آمد متل قو بود که نامش هنوز هم روی شهر کوچک متل‌قو مانده است.
تفاوت هتل و متل و هاستل
شاید تفاوت‌ها آنقدر هم زیاد نباشد ولی به هر حال خیلی روی آن‌ها تاکید شده و ما می‌خواهیم دقیقا نشان دهیم این تفاوت‌ها چیست؟ قبل از هر چیز باید بگوییم که متل و هاستل در واقع یکی از انواع مختلف هتل و زیرمجموعه‌ی آن هستند. هتل‌ها به شکل‌های مختلفی دسته بندی می‌شوند؛ مثلا بر اساس تعداد ستاره‌هایی که دارند و امکاناتی که ارائه می‌دهند؛ اسم‌هایی مانند هتل آپارتمان، اقامتگاه مشترک و ... هم همگی از انواع مختلف هتل هستند.
یکی از تفاوت‌های بزرگ هتل و متل در معماری آن‌هاست. هتل‌ها معمولا ساختمان‌های بزرگ با تعداد طبقات یا اتاق‌های زیادی هستند؛ اما متل‌ها شامل محوطه‌ای بزرگ و ساختمانی نهایتا دو طبقه هستند. این ساختمان کوتاه معمولا دراز است و اتاق‌های زیادی دارد. البته تعداد اتاق‌ها از تعداد اتاق هتل‌ها کمتر است. بیشتر فضای متل به پارکینگ اختصاص دارد در حالی که هتل‌ها بیشتر بر روی فضای داخلی لابی، راهرو و امکانات مختلف تمرکز دارند. در متل خبری از امکانات رفاهی خاص مثل زمین بازی، لاندری یا خشک‌شویی، پارک و ... نیست. بنابراین کیفیت تسهیلات و امکانات متل‌ها پایین‌تر است و این باعث می‌شود قیمت ارزان‌تری از هتل داشته باشند. یکی از چیزهایی که باعث شده بود متل در اوایل به وجود آمدنش خیلی مورد استقبال قرار بگیرد این بود که مسافر تقریبا ناشناس می‌ماند؛ برای اسکان در هتل باید مدارک شناسایی معتبر ارائه می‌شد و زمان ورود و خروج فرد کاملا مشخص بود. اما در متل مسافران می‌توانستند هر زمانی که خواستند بدون اطلاع دادن به کسی، بروند دنبال کارشان.
پس به طور خلاصه متل‌ها ارزان‌تر، کوچک‌تر، دارای امکانات کمتر و کیفیت پایین‌تر نسبت به هتل‌ها هستند و اکثرا در کنار جاده ساخته می‌شوند.
داستان هاستل‌ها کمی فرق دارد. برخلاف متل‌ها که در راستای توسعه‌ی طبیعی انقلاب صنعتی و برای رفع نیاز‌های جدید مردم به وجود آمده بود، هاستل‌ها شکلی از سکونت بودند که قصد رقابت و مخالفت با این جریان را داشتند. هاستل برای اولین بار در دهه‌ی اول قرن بیستم به وجود آمد. در هاستل شما دیگر یک اتاق اختصاصی اجاره نمی‌کنید بلکه فقط یک تخت اجاره می‌کنید و فضای اتاق یا خانه را با دیگر افراد مثل خودتان مشترکید. این قضیه باعث شده تا هم هزینه‌ی سفر برای افرادی که داشتن حریم خصوصی برای‌شان ضروری نیست پایین‌تر بیاید و هم تعاملات اجتماعی بیشتری با مسافران جوانی مثل خودشان برقرار کنند.
هاستل از خیلی جنبه‌ها شبیه یک خوابگاه است.
متل‌ها برای معرفی خودشان به تعدا اتاق‌هایی که دارند اشاره می‌کنند اما هاستل‌ها کافی است فقط به تعداد تخت‌خواب‌ها اشاره کنند. البته ممکن است این تخت‌خواب‌ها در اتاق‌های دو نفره یه 4 نفره باشند و یا در یک فضای عمومی مشترک قرار گرفته باشند که همه‌ی این‌ها بر روی قیمت تاثیر گذار است.
چند نمونه از متل‌های معروف ایران
در کشور ما هم از زمان قدیم متل‌های مختلفی وجود داشته و در چند سال اخیر هم هر روز به تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. البته شرایط هر کشور متفاوت است و ممکن است متل‌هایی که در شهرهای مختلف ایران ساخته شدند الزاما شبیه متل‌های خارجی نباشند یا با خصوصیاتی که از متل‌ها گفتیم فرق داشته باشند.
یکی از متل‌های شناخته‌شده در شمال کشور و حاشیه‌ی دریای خزر، متل پارسیان کلاردشت است. این متل ساختار معماری اصیل متل‌ها را حفظ کرده اما به جای یک اتاق ساده، یک ویلای دوبلکس با امکانات کامل را در اختیار مسافران قرار می‌دهد. اگر مسیر سفرتان از نزدیکی کلاردشت می‌گذرد می‌توان برای یک استراحت لذت‌بخش روی آن حساب باز کنید.
متل دنای شیراز در جاده‌ی مرودشت به شیراز قرار گرفته و نزدیک مجموعه‌ی باستانی
تخت جمشید و پاسارگاد قرار دارد. محل‌های اسکان در این متل به صورت خانه‌های مجزا و با قیمت‌هایی مناسب هستند. اگر دوست دارید به حوصله و زمان کافی از تخت جمشید دیدن کنید می‌توانید شب را در این متل اقامت داشته باشید.
متل ساحلی شهر قصه که در مسیر اصلی شهر بابل قرار گرفته و خانه‌های متنوعی دارد.
همان‌طور که انتظار می‌رود بیشتر متل‌های ایران در حال حاضر در نواحی شمال کشور قرار دارند. یکی دیگر از این متل‌ها که امکانات بالا و مناسبی دارد متل ساحلی شهر قصه بابل است. واحد‌های اقامتی این متل متنوع‌اند. فرقی ندارد یک نفر باشید یا یک خانواده‌ی 5 نفره؛ خانه‌ی مناسب شما در این متل پیدا می‌شود.