چگونه با وجود معلولیت ماجراجویی کنیم؟

شاید تصور کنیم که افراد ماجراجو از نظر جسمی کاملاً سالم و قوی هستند و باوجود معلولیت نمی‌توان ماجراجویی کرد. واقعیت این است که همه انسان‌ها به‌نوعی دارای محدودیت هستند و نحوه مواجهه با محدودیت‌هاست که منجر به نتایج متفاوت می‌شود. شاید ندانید افراد دارای معلولیت زیادی در دنیا وجود دارند که ماجراجویانه زندگی می‌کنند و در آسمان و زمین کارهای عجیب‌وغریبی را تجربه می‌کنند و از زندگی خود به بهترین شکل ممکن لذت می‌برند. در این گزارش به شما می‌گوییم که باوجود معلولیت چگونه می‌توان ماجراجویی کنید و چه فعالیت‌هایی را در کجا می‌توان تجربه کرد. برای آشنایی با روش‌های ماجراجویی معلولین با اسمارتیز همراه باشید.

پیش از ورود به موضوع «چگونه باوجود معلولیت ماجراجویی کنیم؟» باید به یک اصل مهم و اساسی بپردازیم و آن‌هم پذیرش است. اگر به‌نوعی دارای معلولیت هستید و قصد دارید تغییری در سبک زندگی خود ایجاد کنید و ماجراجویی را به آن تزریق کنید پیش از هر چیزی باید نسبت به شرایط خود پذیرش داشته باشید. باید پذیرفت وقتی انجام کاری خطرناک است نباید جان خود را به خطر بیندازیم. با تمرکز بر توانایی‌هایی که دارید یک فعالیت ماجراجویانه را انتخاب و به‌تدریج به سمتش حرکت کنید و ترس‌های خود را کنار بگذارید. درصورتی‌که نسبت به شرایط جسمی خود اطمینان ندارید پزشک آشنا به وضعیت شما می‌تواند مشاور خوبی باشد و مشورت با او را فراموش نکنید.

از زمانی که انسان توانست تخیل کند، پرواز و بودن در آسمان یکی از آرزوهای دیرین بشر بوده است و خبر خوب اینکه باوجود معلولیت هم می‌توان پرواز کردن را تجربه کرد. برای پرواز ابتدا به سراغ بهترین و در دسترس‌ترین وسیله پرواز می‌رویم. پاراترایک یکی از وسایل ایمن و مناسب برای تجربه پرواز است. این وسیله فوق سبک به دلیل داشتن چرخ شرایط مناسب‌تری را برای پرواز افراد دارای معلولیت دارد. پاراترایک همان پاراموتور چرخ‌دار است که می‌تواند یک نفر را سوار کند و به آسمان ببرد. خلبان در صندلی عقب و پسنجر (مسافر) در صندلی جلو می‌نشینند. پاراترایکهای موجود در ایران سه‌چرخ هستند و قابلیت بلند شدن و فرود بر روی انواع سطوح شنی و ناهموار را دارند. این وسیله برای بسیاری از افراد با انواع معلولیت مناسب است و نکته مهم این است که باید پا بر روی دو پدال در اطراف چرخ جلو مهار شود. در برخی سواحل شمال کشور می‌توان پرواز با این وسیله هیجان‌انگیز را تجربه کرد. توصیه می‌شود افراد دارای معلولیت، پوکی استخوان شدید و بیماری‌های مربوط به استخوان شکننده نداشته باشند، قدرت ثابت نگه‌داشتن سر و گردن در پرواز با پاراترایک ضروری است.

پرواز با جایروکوپتر (جایروپلن) هم ازجمله وسایل پرنده مناسب برای افراد دارای معلولیت است که البته سوارشدن به این وسیله ممکن است برای افراد سنگین‌وزن سخت باشد. جایروکوپتر پرنده فوق سبک به‌حساب می‌آید که ترکیبی از هواپیما و هلیکوپتر است. اگر دست‌هایی ضعیفی دارید حتماً دقت کنید که کمربند این وسایل از نوع شانه‌ای باشند تا بتواند کامل شما را مهار کنند. پرواز با کایت موتوردار هم می‌تواند انتخاب خوبی باشد که البته کمتر در دسترس قرار دارد. پرواز با هواپیمای فوق سبک شاید راحت‌ترین انتخاب باشد و تجربه متفاوتی از پرواز را برای شما رغم خواهد زد. آخرین گزینه پرواز با پاراگلایدر می‌تواند باشد که بهتر است با وسواس زیاد انتخاب شود. در پاراگلایدر خلبان از روی یک کوه پروازش را با دویدن بر روی دامنه شروع می‌کند و خلبان باید مهارت کافی و افرادی را برای کمک داشته باشد در غیر این صورت ممکن است شما در هنگام بلند شدن زمین بخورید. در هنگام فرود هم باید افرادی برای گرفتن شما وجود داشته باشند و وضعیت هوا هم باید مناسب‌تر از شرایط عادی باشد. برای تجربه پرواز با پاراگلایدر توصیه می‌شود به سراغ کوه نروید و پرواز با وینچ (خلبان و پسنجر بر روی ساحل با کمک وینچ و خودرو کشیده می‌شوند) را امتحان کنید چراکه شرایط ایمن‌تری وجود دارد.

دنیای زیرآب و تجربه معلق بودن در دریاها و دریاچه‌ها فراموش‌نشدنی‌ترین اتفاقی است که می‌توان تجربه کرد. اگر معلولیت دارید و دوست دارید غواصی تفریحی را

تجربه کنید راه برای شما باز است. فقط کافی است به کیش یا قشم سفر کنید و با مربی‌هایی که تجربه غواصی با افراد دارای معلولیت را دارند دل به دریا بزنید. برای غواصی نیاز به مهارت شنا ندارید و لازم نیست از پاهای خود استفاده کنید. غواصی قدرت تمرکز بر ذهن است و اگر در این کار موفق باشید تجربه فراموش‌نشدنی را رقم خواهید زد. چالش شما به‌عنوان فرد دارای معلولیت زمان ورود به آب است که باید از قایق غواصی وارد دریا شوید و همین‌طور هنگام خروج از آن ممکن است سخت باشد. اگر وزن زیادی دارید سواحل قشم برای شما مناسب‌تر است چراکه بدون استفاده از قایق می‌توانید غواصی کنید. اگر ریه‌های ضعیفی دارید غواصی به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود. شما باید بتوانید بی سی دی (جلیقه مخصوص غواصی که سیلندر و وسایل غواصی به آن متصل است) را بپوشید و بدن شما نباید تغییر شکل شدید داشته باشد. قبل از غواصی آموزش‌های لازم به شما داده می‌شود. در غواصی تفریحی (Fun Dive) می‌توانید تا عمق 12 متری  پایین بروید و دنیایی از اهیها و مرجان ها را ببینید و لذت ببرید. کلوپ غواصی باراکودا و کاپ در جزیره کیش با 50 درصد تخفیف خدمات خود را در اختیار افراد دارای معلولیت قرار می‌دهد.

یکی از فعالیت‌های ماجراجویانه کویر نوردی و حضور در کویر است. اگر دارای معلولیت هستید و نمی‌دانید برای تجربه کویر به کجا باید سفر کنید پیشنهاد ما به شما اکوکمپ کویری متین آباد است. این مجموعه به خاطر داشتن سرویس‌های بهداشتی مناسب‌سازی شده و رمپ‌های سیار فلزی شرایط مناسبی برای تجربه حس بودن در کویر را دارد. در این مجموعه می‌توانید سوار خودروهای سافاری شده و وارد کویر شوید. اگر تکان‌های شدید خودرو برای شما ضرر نداشته باشد (برخی افراد در نقاط حساس بدن پلاتین دارند) افرود در کویر تجربه پرهیجانی خواهد بود. ویلچرهای دستی بر روی شن‌های روان توان حرکت ندارند و در چنین شرایطی به همراهان خود نحوه حرکت درست بر روی شن را آموزش دهید. اگر قصد سفر به کویر به‌صورت افرود دارید حتماً با گروه‌های مجهز هم‌سفر بشوید.

بودن در طبیعت اثری فوق‌العاده در روحیه هر فردی دارد و افراد دارای معلولیت نباید این تجربه را فراموش کنند. برای کمپ در طبیعت توجه به چند نکته ضروری است. اطلاعات کامل نسبت به محل کمپ داشته باشید و با توجه به نوع وسیله کمک حرکتی خود محل کمپ را انتخاب کنید. اگر دارای ویلچر هستید مناطق صعب‌العبور را انتخاب نکنید. در کمپ در طبیعت به دمای هوا توجه ویژه کنید چراکه به دلیل نداشتن تحرک افراد دارای معلولیت بیشتر سردشان می‌شود. اگر با تورهای طبیعت‌گردی سفر می‌کنید حتماً شرایط خود را برای لیدرهای تور کامل توضیح دهید. در طبیعت انتظار سرویس فرنگی نداشته باشید و با توجه به شرایط خود از روش‌های مختلف مانند سوند و یا پوشک استفاده کنید. در کمک گرفتن از افراد دیگر به‌هیچ‌عنوان تعارف نکنید.

یکی از پرهیجان‌ترین فعالیت‌های ماجراجویانه قایقرانی در آب‌های خروشان (رفتینگ) است. در این فعالیت ماجراجویانه افراد با استفاده از قایق‌های مخصوص که بین 5 تا 7 نفر ظرفیت دارند وارد امواج خروشان رودخانه می‌شوند. اگر دارای معلولیت هستید تنها رودخانه مناسب برای این تجربه، سفیدرود در گیلان است و سایر رودخانه‌ها برای این کار خطرناک هستند. با توجه به شرایط افراد دارای معلولیت چیدمان افراد باید با دقت زیاد انجام شود. در رفتینگ اگر معلولیت خیلی شدیدی دارید می‌توانید با نشستن در کف قایق از آن لذت ببرید. اگر دست‌های قویی دارید و در نشستن تعادل کامل دارید می‌توانید در پارو زدن به گروه کمک کنید. پوشیدن لایف و کلاه ایمنی در این ورزش ضروری است.

کایاک سواری از دیگر فعالیت‌های پرهیجانی است که افراد دارای معلولیت می‌توانند تجربه‌اش کنند. در این ورزش تعادل در نشستن بسیار اهمیت دارد و حتی افراد می‌توانند به‌صورت ورزش قهرمانی واردش شوند. این فعالیت را می‌توانید در روستای جیرسرباقرخاله (در نزدیکی خمام) واقع در گیلان در میان اسب‌های وحشی و گاومیش‌ها و در روگاهایی که به تالاب انزلی می‌ریزند با هماهنگی قبلی تجربه کنید. انجمن رفتینگ ایران با تشکیل کمیته‌ای مخصوص برای افراد دارای معلولیت هرسال برنامه قایقرانی در آب‌های خروشان و کایاک سواری را با کمک گروه ماجراجویان معلول ایرانی اجرا می‌کند.

گروه ماجراجویان معلول ایرانی تنها گروه فعال درزمینهٔ گردشگری ماجراجویانه برای افراد دارای معلولیت است که برنامه‌های مهیج و خاصی را از سال‌های گذشته تا به امروز اجرا کرده است که عبارت‌اند از: چند دوره غواصی، پرواز با پاراترایک، پرواز با پاراگلایدر، عبور از عرض ریگ جن به‌صورت سافاری، کایاک سواری، رفتینگ، سفر استقرار و بقا در طبیعت، کمپ در کویر، سفر برای دیدن حیات‌وحش و سایر برنامه‌ها و فعالیت‌های پرهیجانی که افراد دارای معلولیت در کنار سایر افراد غیر معلول تجربه کرده‌اند.

دارای معلولیت هستید؟ شاید مطلب «سفر معلولین» و «درخواست ویلچر در فرودگاه» برای شما مفید باشد.