قلعه قنات خمین

اگر برای شهرها و مناطق قدیمی و کهن ایران باستان، جستجویی کرده باشید، حتما به نام خمین برخورد کرده‌اید. در خمین و روستاهای آن، آثار قدیمی زیادی را می‌توانید بیابید که نشانی از تاریخ کهن ایران زمین را بر خود دارند اما متاسفانه کمتر به آن‌ها توجه می‌شود و عمدتا ناشناخته مانده‌اند. از بین این آثار به جای مانده از تاریخ قدیم ایران می‌توان به قلعه قنات خمین اشاره کرد که دژی محکم و استوار در روستای گلماگرد است. با اسمارتیز همراه باشید تا با قلعه قنات بیشتر آشنا شوید.

پیشینه قلعه قنات خمین

شهر خمین را احتمالاً بیشتر به عنوان زادگاه امام خمینی، به یاد دارید اما بدانید که این شهر جزو مناطق کهن و باستانی ایران نیز محسوب می‌شود که آثار طبیعی و تاریخی زیادی دارد. چه در خود شهر بگردید و چه در روستاهای اطراف آن، می‌توانید آثار طبیعی، تاریخی، فرهنگی و حتی سیاسی زیادی را ببینید که همچون نگینی بر دامن این شهر پراکنده شده‌اند. خمین با وجود داشتن آثار مهم و بااهمیت فراوان، از شهرهای کمتر شناخته شده و مهجور استان مرکزی‌ست که کمتر کسی از وجود تمامی این جاهای دیدنی خمین خبر دارد. می‌توانید در سفرهای ایرانگردی خود، خمین را به عنوان معدن آثار باستانی و تاریخی جای دهید و روزهای زیادی را در جای جای این شهر و استان بگذرانید. طبیعت جذاب و آب و هوای مطبوع در بیشتر ماه‌های سال، کار سفر را برای هر گردشگری راحت می‌کند.
قلعه قنات خمین، که آن را با نام‌های قلعه مهستان و کاروانسرای گلماگرد نیز می‌شناسند، در واقع دژی باستانی‌ست که در 1 کیلومتری شمال شرقی روستای گلماگرد (جلماجرد) شهر خمین قرار دارد. این قلعه که به صورت مربعی بزرگ و مهندسی شده به نظر می‌رسد، از جنس خشت و گل است و در قدیم به عنوان محل اقامت سربازان و مردم عادی استفاده می‌شد. اکنون البته از این بنای زیبا و مستحکم استفاده‌ای نمی‌شود و با بی‌توجهی و سادگی از کنار آن گذر می‌کنند. این قلعه را می‌توانید در 300 متری جاده‌ی آسفالته روستا بیابید و به دلیل موقعیت آن، پیدا کردن آن کار سختی نیست. قلعه قنات خمین، در دشت باز و کم‌پوشش روستا قرار دارد و حتی از فواصل دور نیز می‌توانید برج و باروهای آن را تشخیص دهید. در 4 طرف این قلعه، برج‌های دیدبانی قرار گرفته است که محل نگهبانی و پاسبانی سربازان روستا بوده است و برای قلعه نیز، تنها یک درب ورودی و خروجی در نظر گرفته‌اند. درون قلعه، ساده و بی هیچ طرح خاصی ساخته شده و فقط اتاق‌های زیاد آن کمی جلب توجه می‌کند. به دلیل کاربری مسکونی قلعه قنات، باید مکان‌های زیادی را برای استراحت و زندگی مردم در نظر می‌گرفتند که این موضوع، وجود اتاق‌های زیاد این قلعه را توجیه می‌کند.
ساخت این قلعه به دوران خیلی قدیمی بازنمی‌گردد و احتمال می‌دهند که حتی در اوایل دوره‌ی قاجاریه ساخته شده باشد. از تاریخ دقیق ساخت قلعه، اطلاعات خوبی در دست نیست و احتمالاً باید تنها به موارد نوشته شده و مشخص شده و مبهم، بسنده کنیم. اما حتی با عمر نه چندان زیاد در مقایسه با دیگر قلعه‌های نزدیک خمین و استان، باز هم با بنایی سالم و مستحکم طرف هستیم. می‌توانید بازدید از قلعه قنات را با دیدن جاهای دیدنی دیگر روستا همراه کنید. پل جدید جلماجرد، پل حاجی خان و حمام جلماجرد از دیگر جاهای دیدنی روستا هستند که می‌توانید برنامه بازدید از آن‌ها را در روز خود بگنجانید.

بهترین زمان رفتن به قلعه قنات خمین

خمین از شهرهای نیمه خشک و گرم ایران و استان مرکزی محسوب می‌شود که روزهای بارشی کمی دارد. البته این موضوع به معنای کویری بودن یا خشک بودن 100 درصدی خمین نیست. چه در خمین و چه در همین روستای گلماگرد می‌توانید کشتزارهای گندم، جو، پیاز، تنباکو و علوفه را ببینید. به دلیل رطوبت پایین و موقعیت روستا، باید انتظار تابستان‌های گرم و خشکی را در گلماگرد داشته باشید. به همین دلیل بهتر است سفر خود را در ماه‌هایی به جز خرداد، تیر و مرداد انجام دهید که تا حد امکان از گرمای زیاد خمین فرار کرده باشید. در اوایل بهار، رودخانه‌ی گلماگرد پُر آب می‌شود و در فصل پاییز نیز، درختان روستا رو به زردی می‌روند. می‌توانید بهترین مناظر روستای جلماجرد را در این ماه‌ها از سال به تماشا بنشینید.

راه‌های دسترسی به قلعه قنات خمین

آدرس: اراک، شهرستان خمین، دهستان گله زن، روستای گلماگرد (جلماجرد)
رفتن به خمین می‌تواند از مسیر تهران و اراک صورت بگیرد. فاصله‌ی 73 کیلومتری اراک تا روستای گلماگرد را می‌توانید با استفاده از خودروی شخصی یا تاکسی‌های بین شهری طی کنید. البته امکان تردد پروازی یا ریلی تا اراک نیز برای مسافران فراهم است. اما پس از آن باید به خمین، دهستان گله زن و روستای گلماگرد بیایید. این روستا در فاصله‌ی 25 کیلومتری جنوب شرقی خمین قرار دارد و تاکسی‌های شهری نیز می‌توانند شما را به اینجا بیاورند اما بهتر است برای تردد راحت‌تر و بدون دردسر با خودروی شخصی سفر کنید. تا نزدیکی قلعه قنات خمین را می‌توانید با ماشین بروید و تنها 300 متر که با جاده فاصله بگیرید، به قلعه می‌رسید. البته امکان رفتن تا ورودی قلعه را با ماشین دارید اما باید این 300 متر را در جاده‌ی خاکی طی کنید. اگر امکان سفر با خودروی شخصی را ندارید، می‌توانید از تاکسی‌های درون شهری خمین بخواهید تا شما را به اینجا بیاورند. اگر برایتان سخت نیست هم می‌توانید با اتوبوس یا مینی‌بوس به روستا بیایید و از قلعه دیدن کنید.

هزینه‌ی ورودی و ساعات دسترسی

برای وارد شدن و بازدید از قلعه قنات خمین نیاز به پرداخت هیچ هزینه‌ای ندارید. می‌توانید بدون هیچ هزینه‌ی اضافی به روستای گلماگرد بیایید و از قلعه قنات بازدید کنید. قطعا دیدن اینهمه زیبایی و شکوه در دیوارهای بلند قلعه، شما را شگفت زده می‌کند. البته در نظر داشته باشید، اگرچه هزینه‌ی ورودی برای قلعه قنات گرفته نمی‌شود، اما تردد شما تا خمین، دهستان گله زن و پس از آن روستای گلماگرد، می‌تواند خود شامل هزینه‌های جانبی زیادی باشد. به همین دلیل شاید نتوان این تفریح را در دسته‌ی اقتصادی خانوادگی قرار دارد اما قطعاً برای هر گروه سنی و هر کسی جذاب و دیدنی خواهد بود. همچنین برای وارد شدن به قلعه محدودیت زمانی در نظر گرفته نشده و می‌توانید در تمامی ساعات شبانه روز به قلعه بیایید و واردش شوید. اما قبل از آن باید بگوییم که شب‌های روستا کمی ترسناک و تاریک خواهد بود و قطعاً پیشنهاد نمی‌کنیم در دشت‌های باز و بیشه‌زارهای خطرناک روستا در تاریکی شب قدم بزنید.

دانستنی‌هایی در مورد قلعه قنات خمین

راهنمای رفتن به قلعه قنات خمین

قلعه قنات خمین از مهجورترین و ناشناخته‌ترین آثار به جا مانده از دوران قدیم ایران است. خیلی از ما تصور می‌کنیم، که تمامی آثار تاریخی و کهن، به سرعت در بین مردم مشهور می‌شود و از آن به عنوان اثری دیدنی یاد می‌کنند، اما در حقیقت اینطور نیست. قلعه قنات خمین، با وجود ویژگی‌های خوب و مناسب برای تبدیل شدن به مکان توریستی، هنوز مورد اقبال واقع نشده است. این قلعه می‌تواند فرصت خوبی برای رونق دادن به صنعت گردشگری منطقه‌ی خمین و روستای گلماگرد باشد. نمونه‌ی استفاده خوب این نوع قلعه‌ها و کاروانسراها را می‌توان در هتل کاروانسرای یام مرند مشاهده کرد. اما هنوز خبری از تغییر و پیشرفت، برای این قلعه تاریخی و روستای زیبا نیست.
شب‌های پُرستاره و آسمان صاف روستا می‌تواند علاقه‌مندان زیادی را به خود جذب کند اما هنوز خبری از آن‌ها نیست. از طرفی، اتاق‌های بسیاری که در قلعه وجود دارند، می‌توانند با کمی صرف هزینه و مرمت، به اقامتگاه بومگردی خوبی تبدیل شوند که گردشگران زیادی را به روستا بیاورند اما از این موضوع هم هنوز خبری نیست. بسیاری از زنان و مردان جوان روستا که در کار دامپروری و کشاورزی هستند، آن‌ها می‌توانند با عرضه صنایع دستی و خوراکی‌های طبیعی و ارگانیک خود به توریست‌های داخلی و خارجی، کسب درآمد کنند، اما با مهجور ماندن این منطقه، عملاً راه کسب درآمد بیشتر آنان نیز سد شده است. قلعه قنات خمین، اگرچه هنوز در میان آثار تاریخی مهجور و ناشناخته شهر و روستاهای ایران قرار دارد، اما پیشنهاد اسمارتیز این است که بی‌خیال این مشکلات شوید، کوله‌بار سفر را ببندید و راهی دیار عجایب و شگفتی‌ها شوید.