شهر زیرزمینی آوه

اگر قصد سفر به استان مرکزی را دارید، حتما به شهر ساوه که شهری باستانی و بازمانده از دوره‌ی ساسانی‌ست، سری بزنید. این شهر از قدیمی‌ترین شهرهای دارای تمدن در ایران محسوب می‌شود اما هنوز خیلی‌ها از آثار دیدنی و تاریخی آوه خبری ندارند. شهرهای زیرزمینی در جاهای مختلفی از ایران مانند کاشان نیز دیده می‌شود اما شهر زیرزمینی آوه، قطعا در میان جذاب‌ترین و عجیب‌ترین شهرهای زیرزمینی خواهد بود. با اسمارتیز همراه باشید تا با این جای دیدنی ساوه بیشتر آشنا شوید.

پیشینه تاریخی شهر زیرزمینی آوه

شهرهای زیرزمینی در سراسر ایران دیده می‌شوند. ساخت این شهرها به دلیل حملات و جنگ‌های متعدد بین کشورها و حکومت‌های مختلف رواج داشت و منطقه‌ی شهر ساوه کنونی نیز، از مناطق پُراتفاق و پُرحادثه‌ی ایران بود. حاکمان شهرهای بزرگ، برای در امان ماندن مردم و اموال باارزششان،  حفره‌ها و گودال‌های بزرگی در زیر زمین حفر می‌کردند که به وسیله‌ی تونل‌های طولانی و بلند به هم متصل می‌شدند. این تونل‌ها عموما از مراکز مهم شهر مانند مساجد یا خانه‌ی معتمد شهر سر بیرون می‌آوردند. از این شهرهای زیرزمین برای در امان ماندن از جنگ و خونریزی استفاده می‌شد و اتاق‌های بسیار زیادی که در آن‌ها بود، هر خانواده را در خود جای می‌داد. همینطور اتاقک‌ها و فضاهایی برای نگهداری آب و غذا تعبیه می‌شد تا زندگی مردم در زیر زمین به خطر نیفتد.
ساخت شهر زیرزمینی آوه به دوره اردشیر بابکان، یعنی دوره‌ی ساسانی برمی‌گردد، خیلی از مورخان نیز بر این ادعا، مُهر تایید می‌گذارند. دلیل ساخت این شهر، احتمالاً همانند دیگر شهرهای دور و نزدیک اطراف آن، به دلیل حجوم چندباره‌ی مغولان به خاک ایران بود. پس از شروع اولین حملات مغول بود، که ایرانیان از حد خشونت و بی‌رحمی سربازان مغول باخبر شدند و به سرعت برای در امان ماندن از حملات آن‌ها، دست به ساخت شهرهای زیرزمینی زدند. ورودی این شهرها، گاهاً بعد از ورود مردم تخریب می‌شد تا سربازان غریبه وارد شهر نشوند. پس از رفتن سربازان نیز، مردم از طریق تونل‌ها به خروجی‌های امن می‌رفتند. شهر زیرزمینی آوه، همانند شهرهای زیرزمینی دیگر، با امن شدن فضای ایران و ظهور حکومت‌های مستقل قوی‌تر و همچنین جلوگیری از حملات مغول و دیگر کشورها، به دست فراموشی سپرده شد. تا آن که پس از صدها سال، ورودی‌های قدیمی کشف شدند و این شهرها به آثار ملی ایران تبدیل گشتند.

بهترین زمان رفتن به شهر زیرزمینی آوه

برای رفتن به شهر زیرزمینی آوه، باید وقت فراوان و حوصله‌ای زیاد داشته باشید. یادتان نرود، چیز منحصر به فرد و اعجاب آوری که انتظار شما را می‌کشد خود شهر است و نه چیز دیگر! اینکه بتوانید در شهری زیرزمینی به قدمت هزاران سال قدم بزنید، خود می‌تواند منحصر به فردترین چیز در سفرتان باشد. شما می‌توانید در جای جای شهر، آثار زیبایی را ببینید و از خود سوال کنید که چطور در هزاران سال پیش، با دست خالی و امکانات کم، چنین آثاری را خلق کردند. ساوه، موقعیتی گرم و خشک در مرکز ایران دارد و باید زمان رفتن به آنجا را برای خود مشخص کنید. اگر مسافر تابستانه شهر هستید، روزهای گرمی را خواهید داشت، هرچند که در زیر زمین، هوا بسیار مطبوع و خنک است. بهترین زمان سفر برای شما می‌توانید ماه‌های ابتدایی سال یا ماه‌های ابتدایی پاییز باشد که هوا هنوز نه به حد زیاد گرم شده و نه به حد زیاد سرد.

راه‌های دسترسی به شهر زیرزمینی آوه

آدرس: استان مرکزی، ساوه، آزادراه ساوه به سلفچگان، خیابان امام خمینی، کوچه شهید مائلیان
برای رفتن به این شهر باید ابتدا خود را به ساوه برسانید و پس از آن به سمت جاده‌ی سلفچگان حرکت کنید. در میانه راه و بعد از رد کردن روستای هریسان و صالح آباد، باید به سمت روستای آوه مسیر خود را تغییر دهید. نرسیده به روستای اوه می‌توانید تابلوی ورودی شهر زیرزمینی آوه را مشاهده کنید. مسیر دسترسی شما، اگرچه تماما آسفالت و سرراست است اما نمی‌توانید انتظار تردد با خودروی غیر شخصی را داشته باشید. خیلی سخت است که بتوانید با ماشین‌های عبوری به این جا بروید اما می‌توانید برای رفتن از ماشین‌های دربست استفاده کنید. راحت‌ترین رفت و آمد اما با خودروی شخصی است که می‌توانید از امکانات پارکینگ آوه نیز استفاده کنید. اگر کمی در شهر پرس و جو کنید، احتمالاً می‌توانید آژانس‌هایی را پیدا کنید که تورهای گردشگری را به شهر زیرزمینی می‌برند اما همانطور که گفتیم، برای پیدا کردن این تورها کمی به دردسر خواهید افتاد.

هزینه ورودی و ساعات دسترسی

جالب است بدانید برای بازدید از این شهر، نیازی به پرداخت هیچ هزینه‌ای ندارید و می‌توانید از شهر زیرزمینی آوه به رایگان بازدید کنید و عموما یک راهنمای تور و مجری میراث فرهنگی نیز همراه شما می‌آیند. شهرهای زیرزمینی برخلاف تصور ما، وسعت زیادی دارند و آوه نیز از این قائده مستثنی نیست. این شهر زیرزمینی بنا بر تخمین میراث فرهنگی 2800 مترمربع وسعت دارد که حتی آب انبار و محل نگهداری آذوقه و علوفه نیز در آن شامل می‌شود. بهتر است رفتن خود به شهر زیرزمینی آوه را به تاخیر نیندازید و قبل از ظهر به آنجا بروید. می‌توانید از ساعت 9 صبح وارد شهر شده و با 2 یا 3 ساعت زمان، تمام شهر را ببینید و بگردید. البته شاید ماندن در آن فاصله از زیرزمین کمی حالتان را بد کند که پیشنهاد می‌کنیم در این صورت، بازدید خود را کوتاه‌تر کنید.

دانستنی‌های شهر زیرزمینی آوه

راهنمای رفتن به شهر زیرزمینی آوه

شهر زیرزمینی آوه، با مسیری سخت و پله‌ای به زیر زمین می‌رسد. اگر توانایی عبور و مرور از پله‌های فراوان را ندارید، سخت است بتوانید به ورودی شهر برسید. از طرفی، اگرچه تهویه‌های طبیعی برای شهر وجود دارند؛ و هوا به طور مرتب تعویض می‌شود، اما اگر فوبیای رفتن به زیر زمین و بودن در زیر چند ده متر خاک را دارید، بازدیدتان را خیلی طول ندهید. معماری شهر زیرزمینی آوه به گونه‌ای‌ست که هوا به شکل طبیعی در شهر گردش می‌کند و ابدا اثری از خاک و آلودگی را نمی‌بینید. همچنین این تهویه خوب و منظم، بیماری را از مردم شهر زیرزمینی دور می‌کرد. در بسیاری از نقاط شهر می‌توانید پله‌هایی را ببینید که شما را به طبقه‌های بالایی یا زیرین شهر می‌برند. شاید باور اینکه مردمان قدیم حتی در زیر زمین نیز، خانه‌های طبقاتی حفر می‌کردند برایتان سخت باشد، اما واقعیت این است که گویی آن‌ها با دستان خالی، تواناتر از علوم و امکانات حال حاضر ما بودند.
بر دیوارهای شهر می‌توانید جایگاه‌های چراغ پیه سوز و شمع را مشاهده کنید که البته اکنون با سیم کشی و آمدن برق، دیگر خبری از آنان نیست. اتاقک بودن شهر کمک می‌کرد تا هر خانواده در یک فضا ساکن شود و به نوعی حریم خصوصی آدم‌ها نیز حفظ شود. مردمان قدیم نمی‌دانستند که چقدر قرار است در زیر زمین بمانند، به همین دلیل انبارهای غذا و آب نیز برای تامین خوراک مردم در شهر راه‌اندازی شده بود. حتی با گذشت اینهمه سال از تاسیس و ساخت این شهر، هنوز هم می‌توانید استحکام و شکوه شهر را مشاهده کنید. با توجه به رایگان بودن بازدید از شهر زیرزمینی آوه، می‌توانید این تفریح را به عنوان مکان‌های اقتصادی برای گردش خود قرار دهید. از طرفی این امکان را دارید که با کمی پیاده‌روی به نقاط دیگر منطقه گردشگری قدیمی آوه نیز برسید. می‌توانید در اقامتگاه‌های بومگردی و خانه‌های قدیمی شهر اقامت داشته باشید و برای اقامت خود نیز، مبلغ کمی را بپردازید. بهتر است سفرتان را در تابستان انجام ندهید تا گرمای هوای ساوه شما را آزار ندهد. اگر بتوانید سفرتان را در ماه‌های ابتدایی سال یا پاییز انجام دهید، می‌توانید حتی در دشت‌ها و پارک‌های آوه چادر بزنید تا همان حداقل مبلع اقامتگاه را نیز ندهید. در هر صورت بازدید شهر زیرزمینی آوه می‌تواند برای هر کسی با هر ذوق و سلیقه‌ای جذاب باشد و حتی گروه‌های سنی مختلفی را به خود جذب کند.