جنگ جهانی دوم و جاهای دیدنی یادگار این جنگ در کشورهای مختلف

در دورانی که جهان و به خصوص کشور‌های اروپایی تصور می‌کردند در حال حرکت به سمت یک زندگی رویایی، صلح‌طلبانه و انسان‌دوستانه هستند و خرابی‌های جنگ جهانی اول را به تدریج به دست فراموشی سپرده بودند، روح خون‌خوار حکومت‌ فاشیستی آلمان با همدستی کشورهایی مانند ایتالیا، ژاپن و ... بار دیگر سراسر جهان را وارد جنگی وحشتناک کرد؛ جنگ جهانی دوم. سوای صدماتی که این جنگ به کشورهای درگیر وارد کرد، یادگاری‌هایی هم به جا گذاشت؛ مثلا در افزایش تعداد ورودی گردشگران به این کشورها نقش بسیار مهمی ایفا کردند. با هم ببینیم برای پیدا کردن ردپای جنگ در این کشورها باید به کجاها سر زد؟ با اسمارتیز همراه باشید.

جنگ جهانی دوم خونین‌ترین نبرد بشریت است که تعداد کشته‌های آن بیش‌تر از 80 میلیون نفر تخمین زده شده. این جنگ بین سال‌های 1939 تا 1945 میلادی اتفاق افتاد و 30 کشور جهان به شکل‌های مختلف در آن دخالت داشتند. دو جبهه‌ی اصلی جنگ یکی متفقین و دیگری متحدین (نیروهای محور) بودند. متفقین کشورهایی بودند که در برابر حمله‌ی آلمان به لهستان موضع‌گیری کردند و وراد جنگ شدند؛ کشورهایی مانند بریتانیا، فرانسه، لهستان و بعدها ایالات متحده‌ی آمریکا و جماهیر شوروی و ... . از طرف دیگر دولت‌های محور یا متحدین که شامل آلمان، ایتالیا و ژاپن بودند. جنگ جهانی دوم با حمله‌ی ناگهانی آلمان به لهستان در اول 1سپتامبر 1939 م. آغاز شد و با امضای نهایی تسلیم ژاپن در 2 سپتامبر 1945 م. به پایان رسید.

از آنجایی که جنگ جهانی دوم در بسیاری از مناطق جهان به صورت همزمان پیش می‌رفت، مکان‌های زیادی وجود دارند که به نوعی یادگار این جنگ‌های خون‌بار هستند و این روزها تبدیل به یادمان‌هایی برای به یاد آوردن لحظه‌های تاریک گذشته هستند. یادمان‌هایی که قرار است از ما بخواهند دیگر در چنین مسیری قدم نگذاریم. 

در دوران جنگ جهانی دوم زندگی برای یهودیان ساکن در سراسر اروپا بسیار ترسناک و خطرناک بود. آن‌ها برای زنده ماندن مجبور بودن در خانه‌های خود پنهان شوند و هویت خود را عوض کنند. بسیاری از آن‌ها با تحمل سختی‌های فراوان به کشور‌های دیگر پناهنده شدند و تعداد زیادی در همین راه‌ها جان باختند.

خانه‌ی آنه فرانک در کنار کانال شهری آمستردام که بازدیدکنندگان زیادی هم دارد.

آنه فرانک دختر یهودی ساکن آمستردام بود که خاطراتش را از روز‌های جنگ را می‌نوشت و در خانه‌ی کوچکی به همراه خانواده‌اش به صورت پنهانی زندگی می‌کردند. او نتوانست از جنگ جان سالم به در ببرد اما خاطراتش پس از جنگ چاپ شد و خانه‌ی آن‌ها تبدیل به موزه‌ای از وسایل آن‌ها و مجموعه‌ای دیگر از چیزهای مربوط به جنگ شد. موزه‌ای که به تدریج شناخته شد و اکنون سومین موزه‌ی پر بازدید کشور هلند است.

این مجموعه که از جاهای دیدنی آلمان است، شامل یک موزه و یک یادمان بزرگ و منحصر به ‌فرد است توسط پیتر ایزنمن طراحی شده و در سال 2004 ساخته شده است. یادمان هولوکاست شامل یک زمین 19 هزار متر مربعی است که تعداد 2711 مکعب بزرگ بتنی روی آن قرار گرفته‌اند. اندازه و ارتفاع این مکعب‌ها متفاوت است. نام بیش از 3 میلیون یهودی کشته شده در هولوکاست هم در قسمتی از این یادمان نوشته شده و هزینه‌ی کلی ساخت آن به بیش از 25 میلیون یورو رسید.

 تضاد عجیب بتن خاکستری، آسمان و طبیعت اطراف یادمان بسیار جالب و در عین حال تامل‌برانگیزی را بوجود آورده است.

خود ایزنمن به عنوان طراح می‌گوید که این مجموعه را طوری طراحی کرده که محیطی با درک دشوار و پیچیده را بیافریند و از طرفی یک سیستم ظالمانه و سخت‌گیر که ارتباطش را با عقل و احساسات انسانی از دست داده را به نمایش بگذارد. از لحاظ هنری اهمیت این یادمان در این است که هیچ‌گونه نمادگرایی در آن به کار نرفته و تلاش نشده شما را مستقیما به یاد هولوکاست بیاندازد.

وقتی لابه‌لای این مکعب‌های بتنی راه می‌روید، به تدریج ارتفاع آن‌ها بیشتر می‌شود و فاصله‌ی میان آن‌ها تنگ‌تر می‌گردد. نور خورشید و آسمان آبی بالای سرتان کم کم از دیدتان دور می‌شوند و سردی و تیرگی بتن‌ها شما را فرا می‌گیرد اما این یادمان شما را در این حال رها نمی‌کند و هر چه جلوتر می‌روید دوباره آسمان خودش را به شما نشان می‌دهد.

آشویتز (آشویتس) اردوگاه اسیران و جنگ‌زدگان و به خصوص یهودیانی بود که توسط نیرو‌های بی‌رحم آلمانی ساخته شده بود. این اردوگاه یکی از جنایتگاه‌های فراموش نشدنی تاریخ بشر است که امیدواریم هیچ وقت تکرار نشود. برای همین است که هنوز امکان بازدید از این مکان وجود دارد و اسناد مربوط به آن در همه جا منتشر می‌شود. این کمپ از بیش از 40 کمپ کوچکتر ساخته شده و در 70 کیلومتر کراکوف پایتخت قرار دارد. بازدید از این مجموعه معمولا شامل بازدید از کمپ برکنائو هم می‌شود.

اگر تا به حال فیلم «فهرست شیندلر» ساخته‌ی استیون اسپیلبرگ را ندیده‌اید، قطعا اسمش به گوش‌تان خورده. شیندلر کسی بود که بیش از هزار شهروند یهودی را با ترفند‌های مختلف از چنگال مرگ نازی‌ها نجات داد و آن‌ها را در کارخانه‌ی خود مشغول به کار کرد. این کارخانه در آن زمان مشغول به فعالیت لعاب‌سازی و تولید دیگر محصولات فلزی بود اما اکنون دو موزه‌ی مختلف در آن برپا شده. یکی از این موزه‌ها موزه‌ی عمومی تاریخی شهر کراکوف و دیگری موزه‌ی هنر‌های معاصر کراکوف است.

در این ساختمان می‌توانید اتاق اختصاصی و میز اسکار شیندلر را ببینید. همچنین عکس و اسامی بازماندگان فاجعه‌ی هولوکاست در قسمتی از این موزه به رسم یادبود نگهداری می‌شود.

‌دیدن تصاویر با شکوه این قبرستان بسیار لذت‌بخش است. 10 هزار صلیب سفید چوبی یکدست و مشابه که با دقت و ظرافت خاصی در چمن سبز قبرستان کنار هم گذاشته شده‌اند. این قبرستان یادواره‌ای است از سربازان آمریکایی که در جنگ جهانی دوم در جبهه‌های اروپایی جان خود را از دست دادند. محل قبرستان نزدیک کمبریج انگلستان و بین دو روستای کوتون و مادینگلی قرار دارد. پیکر 3811 سرباز آمریکایی در این قبرستان دفن است.

در طول 6 سال جنگ، شهرهای بزرگ و کوچک زیادی در سراسر اروپا کاملا از بین رفتند و مردمان آن‌ها آواره شدند. بسیاری از این مناطق دوباره با تلاش زیاد مردم ساخته شدند. مثلا برلین یکی از همین شهرها بود که به دلیل بمباران زیاد تقریبا از بین رفته بود.

یکی از معروف‌ترین نمونه‌ها، روستای Oradour-sur-Glane در فرانسه است که در سال 1944 مورد حمله‌ی هوایی نازی‌ها قرار گرفت و اکثر آن با خاک یکسان شد. تعداد زیادی از 600 نفر ساکن این روستا کشته شدند و مابقی آواره گشتند. با این حال دولت فرانسه تصمیم گرفت این روستا را بازسازی نکند و اکنون ویرانه‌های آن تبدیل به یکی از معروف‌ترین بازمانده‌های جنگ جهانی دوم شده است.

سواحل نرماندی فرانسه شاهد جنگ‌های زیادی در دوران جنگ جهانی دوم بود. به خصوص زمانی که نیروهای آمریکایی برای آزادی فرانسه و اروپا از طریق این ساحل‌ها به نیروهای نازی حمله می‌کردند. به همین دلیل آمریکایی‌ها به صورت رمزی به این ساحل‌ها اوماها می‌گفتند.

در این منطقه علاوه بر قبرستانی شبیه قبرستان آمریکایی که در انگلیس ساخته شده، یک موزه مربوط به جنگ جهانی دوم و جنگ‌های نورماندی نیز وجود دارد. علاوه بر این یک یادمان بزرگ و زیبا در کنار ساحل ساخته شده که بسیار شناخته شده است و هر سال بسیاری از علاقه‌مندان به تاریخ جنگ جهانی دوم برای بازدید به این منطقه سفر می‌کنند.